در بازارهایی که دولت روی آنها تنظیمگری کمتری دارد، بازارها شرایط بهتری دارد و زمانی که بازارها شرایط واقعی اقتصاد و تورم را نشان میدهند مردم نیز به دلیل حفظ ارزش پول خود تمایل بیشتری به آن بازارها نشان میدهند اما در بازار سرمایه به دو دلیل عمده این مزیت را نداریم، اولا نهادهای ناظر متولی بورس دولت است و به جز آن تصمیمات و اتفاقاتی که رقم زده است بازهم دولتها میتوانند دخالت داشته باشند.
بازار سرمایه تا کنون به همین میزان که میبینیم توانایی جمعآوری نقدینگی کشور را داشته و انجام داده است. اما شاهدیم در بازارهایی که دولت تنظیمگری ندارد و فعالیتهای سفته بازانهای روی آنها تعریف میشود (اتفاقا فعالیتهای سفته بازانه باید در بازار سهام رخ دهد).
وقتی بررسی کنیم متوجه میشویم تمایل خانوادههای ایرانی در سالهای اخیر روی سرمایهگذاری در مسکن است و پس از آن در طلا، و در ۱۰ سال اخیر به دلیل شرایط تورم و جهشهای نرخ ارز به سمت ارزهای خارجی رفته است و بازار سرمایه در حال حاضر با کریپتو رقابت میکند و در زمانی که کریپتو شرایط بهتری داشت کل بازار سرمایه دچار شکست میشد.
این نشان میدهد نتوانسته ایم فضای سفته بازانه برای مقاصد سفته بازی اشخاصی که تمایل به آن در بازار سهام است را فراهم کنیم و قاعدتا وقتی نتوانیم آن را فراهم کنیم و بازاری پدید آوریم که بتواند نیازهای حفظ پول مردم در رابطه با تورم پاسخگو باشد طبیعتا مردم پول خود را به بازارهایی شیفت میکنند که تنظیمگری و کنترلگری کمتر همچون قیمتگذاری دستوری دارد تا ارزش سرمایه خود را حفظ کنند.
اگر بازار سرمایه بخواهد مکانی برای اعتماد و سرمایهگذاری مردم باشد باید این مسائل را حل کند. به طور کل بازار سرمایه تاثیری بر کنترل تورم ندارد بلکه تورم بر بازار تاثیرگذار است یعنی اگر تورم نداشته باشیم قیمتها در بازار رشد نمیکند.
در روزهای رشد ارز عمدتا ابتدا رشد قیمت و پس از آن بازار سرمایه رشد کرده است یعنی بازار سرمایه همواره پسگراست. تجربه از سال ۹۷ نشان میدهد که تاثیر پذیری بازار سرمایه اول از بحث قیمت دلار و خود قیمت دلار از تورم تاثیر پذیری دارد که یکی از دلایل بحث چاپ پول و افزایش نقدینگی است که این مساله را امسال نیز تا سال آینده خواهیم داشت که باعث افزایش قیمتها میشود. به نظر میرسد امسال شرکتها نسبت به سال گذشته توانایی ارائه تولیدات و خدماتشان بهتر شده و این توانایی را دارند که رشد را تجربه کنند.
- پیام الیاس کردی – کارشناس بازار سهام
- شماره ۵۲۸ هفته نامه اطلاعات بورس