رتبه‌بندی اعتباری نقش مهمی در ارزیابی اعتبار شرکت‌ها ایفا می‌کند و بر توانایی آن برای استقراض، تضمین شرایط اعتباری آتی مطلوب و حفظ اعتماد سرمایه گذاران تأثیر می‌گذارد. به طور کلی عوامل موثر بر رتبه اعتباری در سه دسته اصلی شامل عوامل مالی، عوامل کیفی و عوامل اقتصادی تقسیم می‌شوند. در این یادداشت، برخی از عوامل مالی را که بر رتبه‌بندی اعتباری تأثیر می‌گذارند، بررسی اجمالی می‌نماییم.
اولین عامل مورد بررسی در عوامل مالی رتبه اعتباری شرکت‌ها، سودآوری و عملکرد مالی شرکت است. معیارهای سودآوری مانند درآمد خالص، حاشیه عملیاتی، و بازده حقوق صاحبان سهام، به طور قابل توجهی بر رتبه‌بندی اعتباری تأثیر می‌گذارد. ثبات جریان نقدی، نسبت‌های اهرمی و پوشش بدهی مطلوب نیز از جمله مهم‌ترین معیارهای عملکرد مالی مناسب شرکت است.
عامل بعدی را می‌توان قدرت ترازنامه دانست؛ سطوح بالای دارایی‌های جاری از جمله موجودی نقد، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و موجودی مواد و کالا باعث افزایش نقدینگی و کاهش ریسک می‌شوند. در طرف مقابل بدهی جاری از جمله انواع وام و تسهیلات مالی، مالیات و سایر حساب‌های پرداختنی چنانچه بیش از سطح مطلوب را به خود تخصیص دهند، انعطاف‌پذیری مالی را تحت فشار قرار می‌دهند. همچنین سوابق پرداخت شرکت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چنانچه بدهی معوق یا نکول و تأخیر در پرداخت تسهیلات پیشین شرکتی مشاهده شود، نگرانی از توانایی پرداخت مداوم تعهدات آتی را افزایش می‌دهد.
چهارمین عامل سابقه و اندازه شرکت است؛ یک شرکت قدیمی داده های تاریخی بیشتری برای ارزیابی دارد که به محاسبات رتبه اعتباری کمک می‌کند. همچنین شرکت های بزرگتر با رویکرد متفاوتی از شرکت‌های کوچک ارزیابی می‌شوند.
به عنوان آخرین عامل تأثیرگذار بر رتبه اعتباری در این یادداشت می‌توان به پروژه‌های در جریان تکمیل شرکت اشاره کرد. روش تأمین مالی و بودجه‌بندی مورد نظر شرکت برای تکمیل این پروژه‌ها و همچنین تأثیرشان بر سودآوری و قدرت ترازنامه آتی شرکت مورد توجه موسسات رتبه‌بندی اعتباری است.
- سینا صادقی – کارشناس ارزیابی ریسک اعتباری پایا
- شماره ۵۳۸ هفته نامه اطلاعات بورس