به گزارش صدای بورس، داستان برق و نیروگاه ها، از قدیم الایام داستان نسیه فروشی و پرداخت وجه المعامله پس از مدت های طولانی بوده است. البته در این بازار که تحت مدیریت یک طرفه شرکت مدیریت شبکه بوده و به صورت غیرشفاف اداره می شده است، تزریق نشدن منابع مالی کافی برای تسویه حساب با نیروگاه‌ها، وزارت نیرو را متعهد به بدهی های بلندمدت و حجیم به نیروگاه‌ها کرده بود.
این اتفاقات در سال‌های طولانی و متوالی در حالی رخ می‌داد که در همسایگی این بازار ناکارآمد، بازار عمده‌فروشی برق بورس انرژی با فاکتورهای رقابتی نظیر نقدشوندگی سریع، شفافیت در قیمت‌گذاری و معاملات آسان و در دسترس وجود داشت. نهایتا اراده سیاستگذاران و مدیران صنعت برق را به این سو سوق داد که عرضه‌ها در بورس انرژی، افزایش پیدا کند. اصلاح ساختار توزیع برق و استقلال مالی شرکت های توزیع برق یکی از دغدغه‌های جدی وزارت نیرو بود. در همین راستا نهایتا ابلاغ عرضه منابع در بورس انرژی با همراهی توانیر انجام شد.
آمارها نشان می‌دهند، معاملات در بورس مزیت‌هایی دارد که اولین و مهمترین آن، انجام نقدی معاملات است. مزیت دیگر امکان پیش‌فروش تولیدات نیروگاه‌هاست که البته با تفاوت قیمت انجام می‌شود، اما اگر نگاهی جامع به فرآیند هزینه پول و نرخ تنزیل آن با توجه به تورم موجود در کشور داشته باشیم، طبعا نقدینگی سریعی که برای نیروگاه‌داران ایجاد می‌شود، دارای توجیه اقتصادی بیشتری نسبت به فروش نسیه در سیستم سنتی فروش برق است. همچنین در مقررات بازار بورس انرژی، برای نیروگاه‌هایی که عرضه تولیدات خود در این بازار را انجام دهند، ۱۰ درصد معافیت مالیاتی در نظر گرفته می شود.
افزایش سهم بورس انرژی در بازار برق
مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر در خصوص علل عرضه‌های جدید در بورس انرژی گفت: توزیع جدیدی که در بورس انرژی انجام شده، در راستای ماموریت شفاف‌سازی معاملات برق است. البته این موضوع در بلندمدت هنوز مخالفانی دارد. بر اساس مصوبه هیات وزیران از سال ۱۴۰۲ مشترکان بالای یک مگاوات باید برق مورد نیاز خود را از بورس انرژی تامین کنند. در نتیجه در سال گذشته ۵۳ تراوات ساعت برق در بورس انرژی به فروش رسید. پیش‌بینی می‌کنیم در سال جاری این رقم تا ۲۱۰ تراوات ساعت یعنی ۴ برابر سال گذشته افزایش یابد.
وی در ادامه افزود: یکی از اهداف راه‌اندازی این بازار، ایجاد رقابت و شفافیت مالی است و همچنین این موضوع پیگیری می‌شود که ارتباط بین خریدار و تولیدکننده برق، مستقیم و بدون واسطه انجام شود. بنابراین در این راستا حجم معاملاتی که در سال ۱۴۰۲ ذیل بورس انرژی صورت گرفت ۱۵ درصد از کل سهم برق بود که طبق برنامه هفتم توسعه کشور باید به ۶۰ درصد برسد.
رجبی مشهدی خاطرنشان کرد: در گذشته فقط مشتریان با مصرف بیش از یک مگاوات می توانستند از بورس خرید کنند، اما اکنون ۳۹ نیروگاه دیگر نیز به عرضه‌کنندگان اضافه شده‌اند. امیدواریم که در بورس انرژی، نیروگاه‌داران به عنوان عرضه‌کننده و خریداران با یکدیگر هماهنگ شده و مچینگ صورت بگیرد.
مدیرعامل توانیر خاطرنشان کرد: اکنون در ابتدای مسیر هستیم و حجم این بازار به رقم ۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. در این راه با پیوستن بیش از پیش شرکت‌های توزیع برق در سمت تقاضا، حجم بازار نیز افزایش خواهد یافت. وی در خصوص نظر مخالفان عرضه برق در بورس انرژی گفت: در گذشته که ۱۵ درصد از میزان مصرف برق کشور در بورس انرژی معامله می‌شد، قیمت‌ها از بازار عمده‌فروشی که نسیه است و چندین ماه تا تسویه زمان می‌برد، همواره کمتر بود که البته طبیعی است زیرا سرعت نقدشوندگی بیشتر است.
اما به هر حال بخشی از درآمد حاصل از مصرف برق مربوط به هزینه جاری است و برخی از تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند با قیمت بیشتر اما در مدت زمان طولانی تر برق را بفروشند. اما به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت ارزش زمانی پول، عرضه‌کنندگان با سرعت و حجم عرضه بیشتری وارد شوند.
شماره ۵۳۹ هفته نامه اطلاعات بورس