اولین معیار مورد بررسی در عوامل کیفی رتبه اعتباری، حاکمیت شرکتی است و از جمله مهمترین شاخص‌هایی است که در ارزیابی‌های کیفی مرتبط با رتبه‌بندی شرکت‌ها مورد توجه موسسات رتبه‌بندی قرار می‌گیرد. فقدان حکمرانی مناسب در بنگاه، می‌تواند نتایج نامطلوبی از جمله زیان‌ده‌شدن بنگاه، ناکارایی در تخصیص منابع و ناتوانی در رشد و سرمایه‌گذاری، عدم رقابت‌پذیری کیفی و قیمتی محصولات با رقبای داخلی و خارجی، فساد و هموار نبودن مسیر رشد و شناسایی مدیران کارآمد داشته باشد که این عوامل می‌توانند در میان‌مدت و بلندمدت منافع اعتباردهندگان و سهامداران را مورد تهدید جدی قرار دهند. مؤسسات رتبه‌بندی با پایش مستمر فعالیت‌های بنگاه در تلاش برای اطمینان از سرمایه‌گذاری صحیح منابع وام گرفته‌شده هستند. از این جهت نظارت مؤسسات رتبه‌بندی می‌تواند منافع سهامداران و سایر ذینفعان را نیز تأمین کند.
هیات مدیره و ساختار آن مهمترین رکن حکمرانی شرکتی درنظر گرفته می‌شود. مطابق اصول حکمرانی شرکتی، هیات مدیره باید متشکل از افرادی متعادل و متنوع شامل انواع قابلیت‌ها، تجربه‌ها، استعدادها و مهارت‌ها باشد. تعادل نامناسب در تیم مدیریتی به عنوان ریسک عملیاتی که می‌تواند منجر به تصمیمات اشتباه شود، ریسک اعتباری را افزایش می‌دهد. ریسک دیگری که در ترکیب اعضای هیئت مدیره مورد توجه قرار می‌گیرد، ریسک تمرکز قدرت است. همواره این احتمال وجود دارد که افراد متخصص نیز برخی از مهمترین جنبه‌های موضوع را نادیده بگیرند. این ریسک در تمام مشاغل کوچک به چشم می خورد اماگاه در شرکت‌ها بالغ نیز دیده می‌شود. ساختارهای حاکمیتی کارآمد باعث افزایش شفافیت و کاهش ریسک می‌شود. ترکیب هیئت مدیره، استقلال، و تغییرات و ثبات مدیریتی نیز حائز اهمیت هستند. همچنین هرچه سابقه مدیران بیشتر و دارایی ارتباط بیشتر با موضوع فعالیت شرکت باشد، وضعیت کیفی شرکت مطلوب‌تر ارزیابی می‌شود.
معیار دیگر مسئولیت اجتماعی است؛ مسئولیت اجتماعی شرکتی مجموعه وظایف و تعهداتی است که شرکت باید در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، انجام دهد. شرکت‌هایی که مسئولیت اجتماعی خود را به نحو قوی و موثر دنبال می‌کنند؛ معمولا رتبه‌های اعتباری مطلوبی دریافت می‌کنند. سومین عامل موقعیت صنعت و بازار است. پویایی بازار، وضعیت رقابت و روند کلی صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند در کنار شهرت برند و نزدیکی به بازار هدف خود شرکت معیارهایی برای سنجش این عامل کیفی هستند.
- سینا صادقی – کارشناس ارز یابی ر یسک اعتباری پایا
- شماره ۵۴۰ هفته نامه اطلاعات بورس