«آرمان امروز» بررسی می‌کند؛

آرمان امروز-گروه اقتصادی: طبق مصوبه هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، از امروز دامنه نوسان قیمت در کلیه نمادهای معاملاتی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس به ۱+- درصد و دامنه نوسان قیمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی و مختلط قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس نیز به ۲+- درصد تغییر می‌کند. تحدید دامنه نوسان یکی از ابزارهای در اختیار سازمان بورس برای تنظیم‌گری بازار و کنترل هیجانات است. سیاستی که سابقا نیز اجرا شده و واضحا موافقان و مخالفان خود را نیز دارد.
کاهش حاشیه سود به ۱۲ درصد
در همین رابطه کانون‌ نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت در خصوص دغدغه‌ها و چالش‌های عمده‌ بازار سرمایه ایران نامه ای به معاون اول پزشکیان نوشتند. در این نامه آمده: چالش ها در سال های اخیر موجب شده تا متوسط حاشیه سود خالص صنایع از بیش از %۲۸ در زمستان ۱۳۹۹ به حدود %۱۲ در زمستان ۱۴۰۲ کاهش یابد که عملا توجیه پذیری سرمایه گذاری مولد در کشور از بین رفته است. این کاهش در حاشیه سود سبب شده تا ضمن از بین رفتن اعتماد سرمایه گذاران به بازار سهام، همزمان با کاهش ۵۰ درصدی ارزش دلاری کل بازار سهام طی همین بازه زمانی، بیش از ۱۳۵ هزار میلیارد تومان پول توسط اشخاص حقیقی از این بازار خارج شده و به سمت سایر بازارها نظیر ارز، طلا و … گسیل شده یا از کشور خارج شود.
در حالی که اقتصاد ایران از زمان اوج شاخص کل بورس تهران در سال ۱۳۹۹ تا به امروز تورم های بالابی را تجربه کرده، این شاخص در حال حاضر در سطحی پایین تر از مقدار آن در مرداد ماه آن سال قرار دارد. لذا از دولت محترم درخواست می شود که برای بازگرداندن اعتماد عمومی به سرمایه گذاران و اعلام مواضع خود در خصوص بازار سرمایه با توجه به وضعیت نامساعد این بازار در روزهای اخیر، اقدامات عملی نیز برای صیانت از سرمایه ها انجام دهد. در پایان، این سه کانون در اولین فرصت آمادگی خود را برای برگزاری نشست های تخصصی با متولیان امر جهت تبیین شرایط و ارائه راهکارهای برون رفت از شرایط نامناسب کنونی اعلام می دارد.
علاوه بر این، بازار سرمایه طی سه سال اخیر، بیش از پیش با چالش هایی جدی مواجه بوده که همگی موجب ایجاد نیروی دافعه برای اقبال سرمایه گذاران به این بازار شده اند . چالش هایی نظیر قیمت گذاری دستوری و بی اعتنایی به سازوکار بازار در تخصیص بهینه منابع، شکاف قابل توجه میان نرخ های رسمی و بازار آزاد و توزیع رانت از محل نرخ های ارز چندگانه، عدم همسویی میان سیاست های اقتصادی و ایجاد سردرگمی در فعالان اقتصادی با ارائه سیگنال های متناقض، انباشت مطالبات شرکت های بورسی از دولت و ایجاد مشکل سرمایه در گردش و افزایش هزینه تامین مالی آنها با اعمال سیاست های پولی انقباضی و افزایش ناگهانی نرخ بهره به بالای ،%۳۰ تعدد تغییرات در دستورالعمل ها و مصوبات موثر بر صنایع و اخذ تصمیمات خلق الساعه، ناترازی انرژی و قطعی برق صنایع در فصل تابستان و قطعی گاز آنها در زمستان و نیز انتصابات و دخالت های سلیقه ای و نامناسب توسط نهادها ی دولتی و نهادهای عمومی در شرکت های زیر مجموعه موجب شده تا نه تنها سرمایه گذاران رغبتی به ورود منابع خود به بازار سهام نداشته باشند ، بلکه مستمراً شاهد خروج منابع از بازار سرمایه باشیم.
مشکلات اصلی بورس ایران
فردین آقابزرگی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه عمده دلایل وضعیت این روزهای بورس را سه مورد دانست و در ادامه آن ها را تشریح کرده است:
۱. احتمال و پیش بینی نرخ ارز؛ که یکی از محرکه های اصلی افزایش قیمت ها و اقبال به بازار سرمایه در سال ۹۹ بود.
۲. ناهماهنگی در تصمیمات مسئولان اقتصادی اعم از وزارت صمت، شرکت نفت و مسئولان در وزارت اقتصاد؛ که بعضا تناقض در این تصمیمات به بازار سرمایه منتقل می شود. مثل تعیین تکلیف نرخ خوراک، بهره مالکانه. این ها نمونه هایی از این مسئله هستند و حتی استرد سود از خلیج فارس و شرکت های پالایشگاهی.
۳. بالا بودن P/E؛ که در شش ماهه ابتدای سال ۹۹ به حدی افزایش پیدا کرد که در حال حاضر کشش بازار و در حقیقت تقاضای ورود نقدینگی وسطح قیمت ها نسبت به چهار ماه گذشته یا نسبت به تیر ماه شاید بیش از ۵۰ درصد اصلاح کرده باشد، اما کماکان به نسبت ۱۹۹ هزار میلیارد تومان سود شرکت های بورس در مقابل ۵ هزار همت که P/E ما را در حدود ۲۵ رقم می زند، نسبت بالایی است.
انتقال ریسک از یک بخش به بخش دیگر با افزایش سطح اعتباری و ارزش تضمین اعتبارات در سبد کارگزاری به صورت شکلی و به صورت مقطعی یک نقطه ریسک را به نقطه دیگری منتقل می کند، اما اساسا اتفاقی نمی‌افتد
آقابزرگی در ادامه با اشاره به اینکه در دی ماه بازار نسبتا درحال اصلاح بود اظهارکرد: با این حال اما با اتخاذ تصمیمی مبنی بر محدودیت نوسان نامتقارن دامنه به شکلی که از ۱۰ درصد به ۸ درصد کاهش پیدا کرد آن هم به صورت نامتقارن ۲ و ۶ در حقیقت عطش تقاضا را همانطوری که عرض کردم از بین می رود و همین موضوع را می توان عامل تشدید کننده در وضعیت فعلی دانست.
این کارشناس اظهار می کند که به هرحال یکی از اهداف بازار سرمایه کسب بیشترین سود با کمترین ریسک است. وقتی کمترین سود برای متقاضی خرید به یک نقطه حداقلی رسانده شود در نتیجه تقاضا کاهش می یابد.