به گزارش خبرگزاری ایمنا، تاریخچه تلفن همراه در ایران از اوایل دهه ۱۳۷۰ (۱۹۹۰ میلادی) آغاز شد و در سال ۱۳۷۳ (۱۹۹۴ میلادی)، شرکت مخابرات ایران نخستین شبکه تلفن همراه را با ظرفیت ۹۲۰۰ شماره در تهران راه‌اندازی کرد.
این شبکه اولیه که با نام تجاری «همراه اول» شناخته می‌شد، از فناوری آنالوگ استفاده می‌کرد و تنها در مناطق محدودی از تهران قابل استفاده بود. با توجه به استقبال عمومی از این فناوری جدید و نیاز به ارتباطات سیار، شرکت مخابرات ایران به سرعت اقدام به گسترش شبکه تلفن همراه به سایر شهرهای بزرگ کشور کرد.
در سال‌های اولیه، تعداد مشترکین تلفن همراه به تدریج افزایش یافت و این تکنولوژی به یکی از نیازهای اصلی مردم تبدیل شد. در آن زمان، تلفن‌های همراه بسیار بزرگ و سنگین بودند و امکانات محدودی داشتند.
ارتباطات نیز تنها به صورت صوتی انجام می‌شد و امکاناتی مانند پیامک یا اینترنت همراه هنوز وجود نداشت؛ با این حال، ورود تلفن همراه به ایران تحول بزرگی در نحوه ارتباطات ایجاد کرد و به مرور زمان، با توسعه شبکه و بهبود فناوری، کیفیت و گستردگی خدمات افزایش یافت.
این دوره زمانی را می‌توان به عنوان نقطه آغازین تحول ارتباطات سیار در ایران دانست که با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، به شکلی گسترده‌تر و متنوع‌تر ادامه یافت.
ورود تلفن همراه به ایران در سال ۱۳۷۳ با راه‌اندازی اولین شبکه تلفن همراه در تهران آغاز شد؛ در این مرحله، ۲۴ ایستگاه رادیویی با ۱۷۶ فرستنده و گیرنده ایجاد شد که ظرفیت ارائه ۹۲۰۰ شماره تلفن را داشت.
اولین سیم‌کارت‌ها به نهاد ریاست‌جمهوری واگذار شدند و به تدریج این فناوری در شهرهای بزرگ مانند مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان و شیراز نیز توسعه یافت.
در سال‌های بعد، تعداد شهرهای تحت پوشش به سرعت افزایش یافت و تا سال ۱۳۷۶ به ۱۳۴ شهر و تا سال ۱۳۸۲ به ۶۶۷ شهر رسید.
به دنبال آن، تا سال ۱۳۹۰ این تعداد به ۱۱۲۰ شهر افزایش یافت؛ این توسعه سریع همراه با رشد تعداد سیم‌کارت‌های فروخته شده و فعال همراه اول، بزرگترین اپراتور کشور، همراه بود.
با گذشت زمان، نیاز به خدمات تلفن همراه افزایش یافت و اپراتورهای دیگری نیز وارد بازار شدند. این امر موجب رقابت بیشتر و بهبود خدمات ارائه شده به کاربران شد
با ورود فناوری GSM و گسترش خدمات با ورود فناوری GSM به ایران در دهه ۱۳۸۰، تحول بزرگی در کیفیت و گستردگی خدمات تلفن همراه به وجود آمد.
این فناوری به طور قابل توجهی کیفیت تماس‌ها را بهبود بخشید و امکانات جدیدی مانند ارسال پیامک (SMS) و دسترسی به اینترنت همراه را به کاربران ارائه داد. پیامک به سرعت به یکی از روش‌های محبوب ارتباطی تبدیل شد و بسیاری از افراد برای ارسال پیام‌های کوتاه و فوری از آن استفاده می‌کردند.
در سال ۱۳۸۴، با خصوصی‌سازی شرکت مخابرات ایران و ورود اپراتورهای جدید به بازار، رقابت شدیدی در ارائه خدمات تلفن همراه شکل گرفت، این رقابت نه تنها باعث کاهش قیمت‌ها شد، بلکه بهبود کیفیت خدمات را نیز به همراه داشت.
ایرانسل، به عنوان یکی از اولین اپراتورهای خصوصی، در این دوره فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت با ارائه خدمات نوآورانه و طرح‌های جذاب، سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص داد.
ایرانسل با تمرکز بر جذب مشتریان جوان و ارائه طرح‌های پیش‌پرداختی، توانست به سرعت در بازار رشد کند.
پوشش جغرافیایی شبکه‌های تلفن همراه به طور قابل توجهی افزایش یافت؛ در حالی که در ابتدای دهه، شبکه تلفن همراه عمدتاً به شهرهای بزرگ محدود بود، با گذشت زمان این پوشش به شهرهای کوچک‌تر و حتی مناطق روستایی نیز گسترش یافت.
این افزایش پوشش باعث شد تا تعداد بیشتری از افراد به خدمات تلفن همراه دسترسی داشته باشند و این فناوری به یکی از ابزارهای ضروری زندگی روزمره تبدیل شود.
ورود تلفن همراه به ایران تأثیرات گسترده‌ای بر جامعه داشت؛ این فناوری نحوه ارتباطات بین افراد را به طور بنیادی تغییر داد و امکان برقراری ارتباط سریع و فوری را فراهم کرد.
با گذشت زمان، تلفن همراه به یک ابزار چندمنظوره تبدیل شد که نه تنها برای تماس‌های صوتی، بلکه برای ارسال پیامک، دسترسی به اینترنت، استفاده از اپلیکیشن‌ها و خدمات مختلف نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
ورود فناوری 3G و 4G در دهه ۱۳۹۰، با ورود فناوری 3G و سپس 4G به ایران، سرعت و کیفیت دسترسی به اینترنت همراه به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت.
این تکنولوژی‌ها امکان دسترسی به اینترنت پرسرعت، استریمینگ ویدئو، تماس‌های تصویری و استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف را فراهم کردند. اپراتورهای بزرگ مانند همراه اول و ایرانسل به سرعت زیرساخت‌های خود را ارتقا دادند و خدمات 4G را در اکثر نقاط کشور ارائه کردند.
استفاده از گوشی‌های هوشمند به شدت افزایش یافت؛ گوشی‌های هوشمند امکانات گسترده‌ای را در اختیار کاربران قرار می‌دادند و امکان استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف را فراهم می‌کردند.
اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی، خدمات مالی، اپلیکیشن‌های حمل‌ونقل آنلاین و بسیاری از خدمات دیگر به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی مردم تبدیل شد. این تغییرات باعث شد تا تلفن همراه از یک وسیله ارتباطی ساده به یک ابزار چندمنظوره و ضروری تبدیل شود.
افزایش رقابت همچنین، ورود اپراتورهای جدیدی مانند رایتل با ارائه خدمات نسل سوم و چهارم، به رقابت در بازار دامن زدند؛ این رقابت باعث بهبود کیفیت خدمات و کاهش هزینه‌ها برای کاربران شد.
اپراتورهای مختلف با ارائه طرح‌های متنوع و خدمات نوآورانه، تلاش کردند تا سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند.
با ورود فناوری 5G به ایران، انتظار می‌رود که تحولی عظیم در سرعت و کیفیت ارتباطات سیار ایجاد شود. این فناوری امکان استفاده از اینترنت اشیا (IoT)، شهرهای هوشمند و خودروهای خودران را فراهم می‌کند و به بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهره‌وری کمک خواهد کرد.
افزایش دسترسی به خدمات تلفن همراه امروزه، بیش از ۹۰ درصد جمعیت ایران به خدمات تلفن همراه دسترسی دارند و تعداد کاربران اینترنت همراه به بیش از ۷۰ میلیون نفر رسیده است.
اپراتورهای مختلف با ارائه طرح‌های متنوع و خدمات نوآورانه، تلاش می‌کنند تا نیازهای مختلف کاربران را برآورده کنند و سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند.
تلفن همراه در ایران از یک وسیله ارتباطی ساده به یک ابزار چندمنظوره و ضروری تبدیل شده است که نقش مهمی در ارتباطات، کسب‌وکار و زندگی روزمره ایفا می‌کند.
این فناوری توانسته است تأثیرات گسترده‌ای بر جنبه‌های مختلف زندگی افراد بگذارد و ارتباطات را به شکل چشمگیری تسهیل کند. با ادامه توسعه فناوری‌های جدید، انتظار می‌رود که تلفن همراه همچنان به عنوان یکی از پایه‌های اصلی ارتباطات و فناوری در ایران باقی بماند.
صنعت تلفن همراه در ایران با چالش‌هایی نیز مواجه است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به نیاز به توسعه زیرساخت‌های بیشتر، مواجهه با تحریم‌های بین‌المللی و تأمین تجهیزات و فناوری‌های روز دنیا اشاره کرد، با این حال، فرصت‌های زیادی نیز برای رشد و توسعه این صنعت وجود دارد.
ورود فناوری 5G، توسعه اینترنت اشیا و افزایش استفاده از خدمات دیجیتال از جمله فرصت‌هایی هستند که می‌توانند به رشد بیشتر این صنعت کمک کنند.
از ورود تلفن همراه به کشورمان سی سال سپری می‌شود و با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، استفاده از این ابزار ارتباطی به یکی از محورهای ضروری زندگی روزمره تبدیل شده که علاوه بر تأثیرات در زندگی روزمره، صنعت سودآوری نیز محسوب می‌شود و بخشی از بار اشتغال‌زایی در کشورمان به عهده آن گذاشته شده و با ادامه توسعه زیرساخت‌ها و فناوری‌های جدید، آینده روشنی برای صنعت تلفن همراه در ایران پیش‌بینی می‌شود.