آمریکا و شماری از متحدان این کشور، چین را به دلیل اقدامات خطرناک کشتی‌های گارد ساحلی در برخورد با کشتی‌های گارد ساحلی فیلیپین در دریای چین جنوبی محکوم کردند. این حادثه در نزدیکی جزیره سابینا شول رخ داد و پکن و مانیل یکدیگر را مقصر این حادثه دانستند.

ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای از چین به دلیل اقداماتی که علیه فعالیت‌های قانونی دریایی فیلیپین انجام می‌دهد، انتقاد کرد. پاتل گفت: «کشتی‌های جمهوری خلق چین با بی‌احتیاطی مانور دادند و عامدانه با دو کشتی گارد ساحلی فیلیپین برخورد کردند که باعث آسیب‌های جدی شد و امنیت جانی خدمه کشتی‌ها را به خطر انداخت».

این حادثه در فاصله ۳۷کیلومتری از جنوب شرقی جزیره اسکودا شول رخ داد؛ بخشی از دریای چین جنوبی که فیلیپین آن را دریای فیلیپین غربی می‌نامد. سابینا شول در نزدیکی جزیره توماس شول دوم واقع شده است.

پس از وقفه‌ای کوتاه از زمان امضای توافق موقت طرفین در توماس شول دوم در ماه جولای، رویداد اخیر از بازگشت تنش‌های ژئوپلیتیک بین چین و فیلیپین حکایت دارد. فیلیپین در اوایل ماه جاری متعاقب اینکه دو جنگنده چینی در مسیر یک هواپیمای گشتی فیلیپینی آتش گشودند، اعتراض دیپلماتیک خود را اعلام کرد.

جاناتان مالایا، معاون شورای امنیت ملی فیلیپین، گفت که دو قایق گشت‌زنی گارد ساحلی فیلیپین برای تجدید آماد به سمت پایگاه مرزی فیلیپین در پاتاگ و لاواک در جزایر اسپراتلی در حرکت بودند. او افزود که این‌ دو قایق از سمت کشتی‌های گارد ساحلی چین مورد حمله قرار گرفته و آسیب جدی دیدند. پاتل گفت: «این جدیدترین نمونه از اقدامات خطرناک و تنش‌آفرین چین در راستای ادعاهای دریایی گسترده و غیرقانونی این کشور در دریای چین جنوبی است». او از چین خواست تا به قوانین بین‌المللی پایبند باشد و از انجام «رفتارهای خطرناک و بی‌ثبات‌کننده» خودداری کند. پاتل افزود که ماده ۴ پیمان دفاعی متقابل آمریکا و فیلیپین که در سال ۱۹۵۱ به امضا رسید، حمله مسلحانه به نیروهای مسلح، کشتی‌های غیرنظامی یا هواپیماهای فیلیپینی و ازجمله گارد ساحلی این کشور را در هر نقطه از دریای چین جنوبی پوشش می‌دهد.

استرالیا، کانادا، اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، ژاپن، نیوزیلند و بریتانیا اقدامات دریایی اخیر چین را محکوم کردند. سفیر استرالیا در فیلیپین در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که اقدامات چینی‌ها تلاش‌ها برای تنش‌زدایی را تضعیف می‌کند.

دیوید هارتمن، سفیر کانادا در فیلیپین، مانورهای غیرمسئولانه و خطرناک گارد ساحلی چین را در شبکه اجتماعی ایکس محکوم کرد. هارتمن نوشت: «این اقدامات با تعهدات چین در راستای قوانین بین‌المللی مغایرت دارد و تلاش‌ها برای تنش‌زدایی در دریای چین جنوبی را تضعیف می‌کند».

اندو کازویا، سفیر ژاپن در فیلیپین، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که توکیو آزارگری و اقداماتی را که «به افزایش تنش‌ها یا اختلال در حقوق ناوبری دامن می‌زنند» تحمل نمی‌کند. کازویا افزود که «ژاپن ضمن حمایت از نظم مبتنی بر قانون و حل‌و‌‌فصل مسالمت‌آمیز اختلافات بر مبنای قوانین بین‌المللی در کنار فیلیپین می‌ایستد». استرالیا، کانادا، فیلیپین و آمریکا در اوایل ماه جاری یک «رزمایش مشترک و چندجانبه دریایی» دوروزه را در منطقه انحصاری اقتصادی مانیل برگزار کردند. براساس بیانیه فرماندهی هند-آرام آمریکا، این رزمایش با هدف نشان‌دادن تعهد جمعی این چهار کشور به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در حمایت یک از هند-آرام امن و آزاد انجام گرفت. مانیل به دلیل اقدامات روز سه‌شنبه به انتقاد از پکن ادامه داد. الکساندر لوپز، سخنگوی شورای دریایی این کشور، «درباره آزارگری و تعدی عامدانه چین» در قبال حق حاکمیت و حکمرانی فیلیپین در دریای چین جنوبی ابراز نگرانی کرد.