تا اینجا که همه چیز خوب است، گردشگرانی که هر جای دنیا بودند نعمتی بودند برای اهالی منطقه و درآمد خوبی از طریق سفر و تفریح می‌توانستند در جیب بومیان آن مناطق ایجاد کنند حالا آفتی شدند برای مازندران، البته نه لزوما مردم مازندران که خود مازندران، همان طبیعتش را میگویم.

جنگل‌های هیرکانی با 1.9 میلیون هکتار وسعت، از آستارا در شمال گیلان تا گُلی‌داغ در شرق گلستان پراکنده‌اند که نیمی از آن در مازندران است و همین بهانه خوبی ست برای تفریح در این مکان خوش آب و هوا، 

تازه درباره ساحل دریا و دیدنی‌های شهرهایش حرف‌ها زیاد است اما حیف که رد انسان ها در این مناطق را باید از بوی متعفن زباله های به جامانده از خوش گذرانی دیشب و پریشب و پس پریشب و فردا و پس فردا مردمانی زد که شاید الان در خانه هایشان باشند و یا حتی کوله بار سفر بسته‌اند اما رهاسازی زباله آزار میدهد این مادر پیر طبیعت را…

 فیلم‌های این روزهای فضای مجازی  و دقیقا بعد از تعطیلات هفته‌های گذشته بود که کلیپ هایی را دست به دست کرد. در یکی از این فیلم‌ها مردی را مشاهده می‌کنیم که به درون درخت تنومندی رفته و دارد آشغال ها را از تنه درخت جدا می‌کند.

 

 مرد از فرهنگ نداشته بعضی از مسافران گلایه دارد. می‌گوید: معلوم نیست این درخت را با چه چیزی اشتباه گرفته‌اند که اینگونه در آن آشغال می ریزند، یعنی شعورشان نمی رسد که این درخت تنومند را با سطل آشغال اشتباه نگیرند.

وقتی کار جمع آوری زباله تمام می‌شود مردی که با دستکش و یک لباس شبرنگ سبز در درون این درخت رفته بود تا زباله ها را دسته دسته بغل کند و به بیرون بیاندازد میگوید: وقتی این صحنه‌ها را می بیند خیلی ناراحت می‌شود زیرا ما به این درختان نیازمندیم.

در فیلمی دیگر که یک شهروند عباس آبادی تهیه کرده انبوهی از زباله را در جنگل می‌بینیم که گوشه ای افتاده است و شیرابه‌اش سهم ریشه درختان می‌شود. 

مرد با حالتی نگران و ناراحت گله دارد از آن ها که آمدند و ریختند و رفتند. می‌گوید: مگر این جنگل مال آیندگان نیست؟ فقط خودتان می‌خواهید از آن استفاده کنید؟ این چه  بلایی است که سر جاده عباس آباد آورده اید؟

او با گلایه از عدم جمع آوری این زباله‌ها در سطح جنگل‌های این منطقه می‌گوید: مردم فکر میکنند اگر این زباله ها را اینجا بریزند کسی می‌آید و جمع می‌کند اما اینگونه نیست و مسافران خودشان باید این زباله را جمع کنند.

 

درد و دل مردم مازندران گوشی می‌خواهد برای شنیدن، این مردم می ترسند کار از کار بگذرد و تصویر شیرین مازندران سبز تبدیل به رویای شیرین مازندران سبز بشود. 

مردم نگرانند وقتی نوه هایشان عکس جنگلی پر از درخت را نشان می‌دهند با آه و افسوس گوشه‌ای خشک و بی آب و علف را با دست نشان دهند که این تصویر همین جاست و ما نتوانستیم از این نعمت الهی به درستی استفاده کنیم.

فرهنگ‌سازی علاج درد پسماند ‌زمانه عجیبی است. بیشتر از آنکه سعی کنیم درس عبرت بگیریم، تمام تلاشمان را میکنیم تا درس عبرت بشویم. 

تالاب هایمان با خطر خشک شدن دست و پنجه نرم می‌کنند. جنگل هایمان یواش یواش دارند خورده می شوند، دریایمان روز به روز دارد کثیف تر می‌شود از هجوم مسافر، کشاورزی جایش را به ویلا‌سازی داده است و هزاران مشکل دیگر گریبان گیرمان شده است و حالا زباله گردشگران هم غوزی شده است بالای غوز درد‌های مازندران.

عطاالله کاویان مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران می‌گوید: معضل سختی در این چند وقت ایجاد شده و آن هم این است که مسافران زباله و پسماند خود را در کنار جاده‌ها و جنگل ها رها می‌کنند و حالا هم باز هم با سیل مسافران روبرو هستیم و این مساله باعث خسارت جدی به زیرساخت های طبیعی استان شده است.

وی افزود:  این مساله به این معناست که در شمال کشور حتی تفکیک زباله از مبدا نیز کارساز نخواهد بود زیرا در ایام تعطیلات، مشابه اتفاقات چند وقت اخیر را شاهد خواهیم بود که این نکته نیازمند فرهنگ سازی همه دستگاه ها به ویژه سازمان محیط زیست است.

 

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران در پاسخ به این سوال که نمیتوانیم با نصب زباله دان و سطل آشغال در مناطق مختلف جنگلی از خسارات به وجود آمده جلوگیری کنیم؟ با پاسخی شنیدنی‌تر گفت: جنگل متولی ندارد پس جمع آوری این زباله ها دردسر جدیدی ایجاد می‌کند لذا بهترین کار این است که مسافران زباله خود را به همراه خود ببرد و از محیط طبیعت دور کنند.

کاویان اظهار کرد: مساله مهم تر شیرابه زباله هاست زیرا تا ریشه درختان نفوذ می‌کند و اکوسیستم جنگل‌های استان را به مخاطره می اندازد که حاصلش کاهش سطح جنگل‌های استان نسبت به سال‌های گذشته خواهد بود.

وی در پایان تنها راه برون رفت از این مساله را فرهنگ سازی در این زمینه و کمک گرفتن از نهاد‌های مردمی برای پاکسازی جنگل های عنوان کرد.

در بین صحبت های آقای کاویان کلمه‌ای ذهن را درگیر خود می‌کرد زیرساخت طبیعی …

 شاید هر نقطه از کشور زیر ساخت خاص خودش را داشته باشد اما زیر ساخت مازندران همین جنگل و دریا و در یک کلام طبیعتش است. 

مازندران بدون جنگل دیگر چه تفاوتی با سمنان و یزد و کرمان دارد؟ و اصلا سوال مهم‌تر، اگر جنگلی نباشد آیا مسافری هم خواهد آمد تا بتواند از این موهبت الهی استفاده کند و در تعطیلات جوجه کباب با نوشابه میل کند و پسماندش را هم جایی در طبیعت رها کند؟

 

مهمان نوازی هزینه دارد! حفاظت از محیط زیست شاید مهم‌ترین قانون در کشور‌های توسعه یافته نباشد اما جزو مهم ترین و اساسی ترین قوانین تنظیم شده در این کشور‌ها است به طوری که تمامی کارخانه‌جات و صنایع تبدیلی و تولیدی موظف به رعایت این اصل از قوانین هستند. 

این نکته نه در سطح کلان بلکه در زندگی روزمره مردم هم تاثیر گذاشته و قوانین سفت و سختی در برخی کشورها برای رعایت نکردن بهداشت محیط و انداختن زباله در نظر گرفته شده است.

در کشور ما نیز قوانین دست و پا شکسته‌ای در این باره هست اما نبود زیر ساخت‌های مناسب و عدم فرهنگ سازی درست دست برخی را برای هرگونه اهمال کاری در این زمینه باز گذاشته است.

 مازندران به دلیل بالابودن سطح آب‌های زیر زمینی بیشتر از دیگر استان ها در معرض خطر پسماند است.

دادبود سرپرست معاونت امور عمرانی استانداری مازندران می‌گوید: اگر مازندران را فقط یک استان مانند استان‌های دیگر ببینیم بودجه‌ای محدود برای آن در نظر می‌گیریم و زیر ساخت‌های عمرانی به خصوص در حوزه پسماند نیز بر اساس همین بودجه اجرا می‌شود این درحالی است که مازندران در ایام عید و تابستان و تعطیلات مقصد گردشگری میلیون‌ها مسافر است و رفع مشکلات این پدیده به تنهایی کارساز نیست.

وی در ادامه افزود: مازندران مسافر خیز ترین استان کشور است و طبیعی است که با این حجم از مسافر مشکلاتی نیز به وجود آید اما مهم ترین راه حل در این زمینه همکاری دستگاه‌های اجرایی و همکاری مجموعه‌های مردم نهاد در فرهنگ سازی و مراقبت از زیر ساخت های طبیعی است.

دادبود با بیان اینکه نیروگاه زباله سوز نوشهر با ظرفیت 200 تنی در سال 99 افتتاح شد گفت: در طول بیست سال گذشته در استان با معضل سایت‌های زباله درگیر هستیم که دو نیروگاه زباله سوز نوشهر و ساری می‌توانند نقش مهمی در برون رفت از این شرایط ایفا کنند.

 

وی با بیان اینکه نیروگاه زباله‌سوز ساری از جمله مصوبات سفر رئیس جمهور شهید به مازندران و از مهم‌ترین طرح‌ها در مدیریت پسماند و مقابله با چالش‌های زیست محیطی در استان است گفت: امیدواریم با اختصاص اعتبار لازم برای ساخت این مجموعه تا پایان سال بتوانیم این مجموعه را افتتاح کنیم تا بخش عمده  از مشکلات حوزه پسماند و زباله استان از بین برود.

عبدالرضا دادبود اشاره ای هم به تفکیک زباله از مبدا کرد و گفت: کاهش هزینه در حوزه پسماند مستلزم کاهش ورودی زباله به سایت‌های زباله استان است که این امر می‌تواند کمک حال اوضاع کنونی باشد.

سرپرست معاونت امور عمرانی استانداری مازندران تاکید کرد: مسئله زباله و پسماند استان حرف امروز و دیروز نیست، سال‌هاست که سبز‌ترین خطه ایران با غول زباله دست و پنجه نرم می‌کند و در این نبرد حساس برخی مسافران بی ملاحظه کمک زیادی به باخت طبیعت می‌کنند.