تقویم علم؛

در این تقویم وقایع و رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با علم و فناوری را مرور خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲ مهر برابر ۲۳ سپتامبر را ورق می‌زنیم. 

***

کاشف عامل بیماری طاعون 

۲۳ سپتامبر ۱۸۶۳ میلادی برابر با ۲ مهر ۱۲۴۲ خورشیدی، الکساندر امیل ژان یرسین باکتری‌شناسی سوئیسی‌فرانسوی به‌دنیا آمد. سال ۱۸۹۴، یرسین در مقام پژوهشگر انستیتو پاستور پاریس و زمانی که در شهر هنگ‌کنگ در چین بیماری طاعون شیوع پیدا کرده بود به آنجا سفر کرد تا درباره این بیماری مهلک تحقیق کند. مطالعات او طی این سفر، به کشف باسیل یرسینیا پستیس، عامل بیماری طاعون منجر شد. پس‌از کشف این باکتری، یرسین برای تضعیف باسیل و ساخت سرم ضدطاعون اقدام کرد و اولین بیمار مبتلا به طاعون خودش را که یک دانشجوی چینی بود، در سال ۱۸۹۶ با موفقیت درمان کرد. یرسینیا پستیس ابتدا پاستورلا پستیس نامیده شد اما ۲۴ سال پس‌از درگذشت یرسین، در سال ۱۹۶۷ به افتخار او تغییر نام پیدا کرد. 

حصبه مری 

۲۳ سپتامبر ۱۸۶۹ برابر با ۲ مهر ۱۲۴۸ خورشیدی مری مالون به‌دنیا آمد. او یک بیمار آمریکایی بود و به‌عنوان کسی شناخته می‌شد که ناقل بیماری حصبه بود تاجایی‌که حصبه‌ای که منتقل می‌کرد به تیفوئید مری یا حصبه مری معروف شده بود. درواقع، مری مالون اوایل قرن بیستم در منطقه نیویورک عامل شیوع حصبه بود و ۵۱ مورد بیماری و سه مورد مرگ مستقیما به او نسبت داده شد و به‌طور غیرمستقیم عامل تعداد بسیار زیادی ابتلا بود. هرچند این بیمار از باسیل حصبه که سالمونلا تیفی نام دارد مصون بود اما در سال ۱۹۰۴ به‌عنوان تنها ناقل عامل شیوع حصبه در خلیج اویستر و جزیره لانگ‌آیلند نیویورک شناخته شد و با این شیوع، دانشمندان و پزشکان را شگفت‌زده کرد زیرا آنها فکر می‌کرد که این بیماری مهلت را از بین برده‌اند. مورد مالون نشان داد که یک فرد می‌تواند ناقل باشد بی‌آنکه نشانه‌های ظاهری بیماری را نشان دهد، و این یافته، به بسیاری از مقررات سلامت در کتاب‌های پزشکی امروزی منجر شد. او نه بر اثر حصبه، بلکه بر اثر سکته مغزی فلج‌کننده‌ای که به ۲۵ دسامبر ۱۹۳۲ مربوط بود درگذشت. 

زیگموند فروید 

۲۳ سپتامبر ۱۹۳۹ میلادی برابر با ۲ مهر ۱۳۱۸ خورشیدی، عصب‌شناس اتریشی و بنیانگذار دانش روانکاوی به درگذشت. فروید را می‌توان یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های اوایل قرن بیستم دانست. او پژوهش‌هایش را در بیمارستان عمومی وین در حوزه‌های اختلالات مغزی و گفتاردرمانی و شناخت بیماری نادرِ آروشا و کالبدشناسی اعصاب میکروسکوپی آغاز کرد. سپس در سال ۱۸۸۵ به‌عنوان استاد دانشگاه در رشته نوروپاتولوژی مشغول به کار شد. فروید در ایجاد روانکاوی و روش‌های بالینی، فنونی را برای روبه‌رو شدن با دانش آسیب‌شناسی روانی از راه گفت‌وگو میان بیمار و روانکاو ارائه کرد که از آن‌جمله می‌توان به به‌کارگیری تداعی آزاد (روشی که در آن بیمار هر آنچه را به ذهنش می‌رسد بیان می‌کند) و کشف انتقال (بیمار با درمان‌گرش به‌مثابه یکی از افراد مهم دوران کودکی‌اش برخورد می‌کند) و همچنین روش روان‌شناسی تحلیلی یا پویا اشاره کرد. 

اوربن لو وریه و کشف نپتون 

۲۳ سپتامبر ۱۸۷۷ میلادی برابر با ۲ مهر ۱۲۵۶ خورشیدی، اوربن ژان ژوزف لو وریه، ریاضی‌دان و اخترشناس فرانسوی درگذشت. او در کشف سیاره نپتون سهم به‌سزایی ایفا کرد. لو وریه اندازه‌گیری‌های پیچده‌ای را برای کشف نپتون انجام داد و نتایج مطالعاتش را برای یوهان گاله، که در آن زمان معاون رصدخانه برلین بود فرستاد و از او خواست رصد این سیاره را آغاز کند. نامه در ۲۳ سپتامبر ۱۸۴۶ میلادی برابر با ۲ مهر ۱۲۲۵ خورشیدی به گاله رسید و او بلافاصله همان شب با تلسکوپش روی نقطه‌ای از آسمان تمرکز کرد که در اندازه‌گیری‌های لو وریه پیشنهاد شده بود و این‌گونه، سیاره را با فاصله یک درجه اختلاف نسبت به نقطه پیشنهادی لو وریه کشف کرد.  به‌طوری‌که امروزه تاریخ‌نگاران علم بر این باورند ازآنجاکه اندازه‌گیری‌های جان کاوچ آدامز، اخترشناس انگلیسی و لو وریه به کشف سیاره نپتون انجامید این دو دانشمند هم کنار گاله از کاشفان این سیاره دوردست منظومه خورشیدی به‌شمار می‌روند.