انفجار کی اتفاق افتاد؟

بر اثر انفجار روز شنبه در شرکت زغال‌سنگ معدنجوی طبس (معدن زغالسنگ «پرورده ۵» طبس) بیش از ۳۸ نفر جان باختند و ده‌ها نفر مصدوم شدند. ۱۳ نفر کماکان مفقود هستند. تعداد تلفات این حادثه در مقایسه با سایر حوادث معدن در ایران بی‌سابقه است. میزان قربانیان این حادثه مدام در حال افزایش است. اظهارات فعالین کارگری و متخصصین حوزه معدن نشان می‌دهد، این فاجعه تاحدودی قابل پیشگیری بود. هرچند هنوز از سوی منابع رسمی علت دقیق حادثه و مقصران مشخص نشده‌اند، به گفته وزیر کار معدنکار تمام استاندارد‌ها را رعایت کرده بود. اما درباره علت این فاجعه و مقصران احتمالی آن چه می‌دانیم؟

انفجار گاز متان

نشت گاز متان حوالی ساعت ۲۱ شنبه‌شب (۳۱ شهریور) در کارگاه شرکت زغال‌سنگ معدنجوی طبس، موجب انفجار شد. زمان انفجار بیش‌از ۷۰ نفر در کارگاه استخراج این معدن ، مشغول به‌کار بوده‌اند. گاز متان از طریق کانال‌ها به کارگاه‌های B، C هم منتقل شد و کارگران را مسموم کرد. 

رئیس خانه معدن ایران: 

از سال ۹۶ هشدار داده بودیم

اظهارات محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران درباره شرایط کار در معادن زغال سنگ روشن کننده شرایط طاقت فرسای کارگران معادن است. به گفته بهرامن تجهیزات و ماشین آلات معادن زغال سنگ فرسوده و قدیمی هستند. تجهیزات ایمنی این معادن مانند دستگاه‌های هشدار دهنده گاز‌های خطرناک، سیستم‌های ضدجرقه، تهویه مطلوب و امکانات مربوط به نگهداری از سقف و دیواره‌های معادن کارایی لازم را ندارند.

او به ایرنا گفته است:

“اعضای کمیته زغال‌سنگ خانه معدن ایران به این نتیجه رسیده‌اند که وضعیت ایمنی معادن زغال سنگ کشور تا چه اندازه پایین و از استاندارد‌های مرسوم خارج است. وضعیت ایمنی و سلامت کارگران در معدن زغال سنگ کشور در بدترین حالت خود قرار گرفته است. هر لحظه این خطر وجود دارد که با انفجاری مهیب و یا ریزش سقف و دیواره‌ها، معدنکاران را از دست بدهیم.” 

نماینده کارگران در شورای عالی: 

چرا کارگران ماسک نداشتند؟

جدا از قدیمی بودن تجهیزات و فرسودگی معدن، سؤال دیگری که توسط نماینده کارگران در شورای عالی حفاظت فنی مطرح می‌شود، این است که چرا کارگران ماسک نداشتند؟

علی اصلانی نماینده کارگران در شورای عالی حفاظت فنی به ایسنا گفته است، باید ماسک‌های ضدگاز با فیلتر مخصوص در اختیار کارگران گذاشته شده و طریقه استفاده از آن به کارگران آموزش داده می‌شد.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده کارگران بلوک A و B به علت مسومیت ناشی از تنفس گاز متان آسیب دیدند و سؤال این است که اگر ماسک داشتند، آیا تلفات به این حد می‌رسید؟

درباره شرکت زغال سنگ معدن جوی طبس / شستا و تاصیکو

شرکت زغال سنگ پروده طبس بزرگترین واحد معدنی منطقه و بزرگترین تولیدکننده زغال سنگ کشور است. معدن زغالسنگ طبس یک معدن سنتی و زیرمجموعه شرکت هلدینگ سرمایه‌گذاری صدرتأمین(تاصیکو) و شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) قرار دارد. 

مبنای اصلی هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی شرکت زغال سنگ پروده طبس: 

افزایش سودآوری

بر اساس گزارشی که در تاریخ ۰۵ مرداد ۱۴۰۰ با عنوان” گزارش عملکرد شرکت زغال سنگ پروده طبس در ۳ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ در خبرگزاری رسمی تسنیم منتشر شده است، هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی شرکت زغال سنگ پروده طبس چنین تشریح شده است:

“بر اساس سیاست‌های شستا و تاصیکو و راهبرد‌های مدیریتی مصوب هیأت مدیره شرکت، افزایش سودآوری در جهت تأمین منافع پایدار سهامداران، ذینفعان و عموم مردم شهرستان و کمک به رشد هرچه بیشتر صنعتی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، مبنای اصلی هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی شرکت زغال سنگ پروده طبس است.”

یک حادثه مشابه، کمتر از یک ماه قبل در شرکت زغال سنگ پروده طبس

حوالی ساعت ۱۳ روز چهارشنبه هفتم شهریور ماه هم، خروج گاز متان در یکی از کارگاه‌های پیشروی معدن شماره یک شرکت زغال سنگ پروده طبس، منجر به ریزش قسمتی از کارگاه شده بود. به گزارش ایرنا، چهار کارگر بر اثر این حادثه مصدوم شدند. 

با نگاهی به هدف‌گذاری صاحبان شرکت، حادثه مشابهی که 24 روز قبل تر در کارگاه‌ پیشروی معدن شماره یک رخ داده بود، این سؤال سخت مطرح می شود که با توجه به حادثه روز ۷ شهریور، آیا فاجعه معدن طبس روز ۳۱ شهریور قابل پیشگیری بود؟ آیا صاحبان و هیئت مدیره برای افزایش تولید و سود بیشتر چشم خود را بر ناایمنی و کمبود تجهیزات و ماسک بسته بودند؟

نگاهی به نظرات آقایان مسئول

نایب رئیس مجلس: نباید چنین مصیبتی پیش می‌آمد

“نباید در این کارگاه که ۴۸ نفر کار ایمنی را انجام می‌دهند، این حادثه رخ می‌داد؛ ضمن اینکه معدن سه دهه سابقه فعالیت دارد و نباید چنین مصیبتی پیش می‌آمد. “

وزیر کار: معدن کار، تمام استاندارد‌ها را رعایت کرده بود

” به نظر می‌رسد معدن کار، تمام ضوابط و استاندارد‌ها را رعایت کرده بود، اما متأسفانه این حادثه رخ داده است. در نوبت قبلی کاری میزان گاز در تونل‌ها بررسی شده بوده و میزان گاز متعادل بوده است. “

وزیر صنعت، معدن و تجارت: تا پیش از اعلام نتیجه قطعی کارشناسان، هیچ اظهارنظری نمی‌توان داشت

” پیش از هرگونه اظهارنظری، ابتداً بایستی کارشناسان نحوه وقوع این حادثه و مسائلی که سبب انفجار در این معدن زغال‌سنگ شرکت معدنجو طبس شده را بررسی کرده و نظر خود را اعلام کنند؛ بنابراین تا پیش از آن نظر کارشناسی نخواهم داشت.