شرق: روز گذشته یکی دیگر از بازارهای قدیمی و پرتردد تهران طعمه حریق شد. از حوالی ظهر روز گذشته بود که خبرهایی از شروع حریق در بازار شادآباد تهران که مهم‌ترین مرکز خرید و فروش آهن در تهران است، در رسانه‌ها مخابره شد. این خبرها ساعاتی پس از بعدازظهر شدت گرفت و حوالی عصر هم آتش‌نشانی از مهار آتش و محدودشدن دامنه آن خبر داد. حوالی ساعت ۱۴ روز شنبه ۲۱ مهر، حادثه آتش‌سوزی در بازار آهن در منطقه شادآباد به سامانه ۱۲۵ اعلام و مأموران چند ایستگاه آتش‌نشانی به محل حادثه اعزام شدند. در این حادثه چند باب مغازه و انباری لوله و چسب به‌ دلایل نامشخص دچار آتش‌سوزی شد که آتش‌نشانان مشغول مهار این حادثه بودند. سخنگوی آتش‌نشانی در ساعات اولیه این حادثه در تشریح این حادثه پرخطر گفته بود: «موارد بسیار پرخطر در اینجا وجود دارد که ازجمله آن می‌توان به هزاران افشانه و اسپری اشاره کرد که زیر پا ریخته شده و همچنان نیز منفجر شده و به آسمان پرتاب می‌شود». این چندمین آتش‌سوزی گسترده در مراکز پرتردد و شلوغ پایتخت است که در سال‌های گذشته و پس از فاجعه پلاسکو درباره ایمن‌سازی آن هشدار داده شده بود.

شادآباد در آتش

عصر روز گذشته و ساعاتی پس از انتشار خبر آتش‌سوزی در بازار تهران، سیدجلال ملکی در گفت‌وگو با رسانه‌ها وضعیت این حادثه را تشریح کرد. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران در تشریح آخرین جزئیات از حادثه حریق بازار آهن شادآباد‌‌ گفت: بخش زیادی از ضلع‌های آتش تحت کنترل آتش‌نشانان است، اما حریق کاملا خاموش نشده است. سیدجلال ملکی در تشریح این حادثه گفت: ساعت ۱۴:۰۷ ظهر روز شنبه یک مورد حادثه آتش‌سوزی در بازار آهن شادآباد به سامانه ۱۲۵ اعلام شد. ۱۱ ایستگاه به همراه خودروهای تجهیزات تنفسی، بالابر و… سریعا به محل حادثه اعزام شدند. او افزود: آتش‌نشانان در محل حادثه مشاهده کردند که یک بازارچه این بازار که مشخص نیست دقیقا چند مغازه دارد، دچار حریق گسترده شده است. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران ادامه داد: متأسفانه در این مغازه‌ها وسایل بسیار خطرناکی مانند هزاران افشانه، لوله، اسپری و چسب‌ها نگهداری می‌شده که همگی در حال ترکیدن و انفجار هستند. ملکی در ادامه گفت: علاوه بر تعدادی از مغازه‌ها که اکثرا دو‌طبقه هستند و شعله‌ورند، تعدادی انباری نیز در این بازارچه وجود دارد که با وسایلی مانند سقف‌های شیروانی ساخته شده‌اند که باعث شعله‌وری بیشتر نیز شده‌اند. او افزود: حدود ۱۰ خودرو نیز در محل وجود دارد که آنها نیز شعله‌ور هستند. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران ادامه داد: بخش زیادی از اضلاع آتش تحت کنترل آتش‌نشانان است، اما حریق کاملا خاموش نشده است. ملکی درباره اینکه در این حادثه چند نفر آسیب دیدند و چه تعداد مجروح بر جای ماند نیز تا ساعت 18‌ روز گذشته اظهارنظری نکرد.

هشدارها درباره ناامن‌بودن شادآباد

از زمان وقوع حادثه دلخراش پلاسکو در قلب تهران، توجه‌ها به وضعیت ایمنی ساختمان‌های پایتخت بیشتر شده و هر‌از‌گاهی فهرستی از ساختمان‌های ناایمن منتشر می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد همچنان وضعیت ایمنی ساختمان‌ها و مراکز پرتردد تهران محل مناقشه است؛ چراکه چند سال بعد از حادثه پلاسکو و در ماجرای آتش‌سوزی کلینیک سینا اطهر در شمال تهران که منجر به مرگ ۱۵ زن و چهار مرد شد هم خبر رسید که مراکز ایمنی مانند آتش‌نشانی تهران هشدارهای لازم را درباره ناایمن‌بودن این مراکز داده بودند. با این حال این اتفاق و اتفاق‌های مشابه مانند آتش‌سوزی بیمارستان گاندی هم رخ داد و هر سال حداقل یک خبر نگران‌کننده و با ابعاد و آسیب‌های وسیع در این زمینه منتشر می‌شود. جست‌وجوها با موضوع بازار شادآباد هم نشان می‌دهد که همواره درباره وضعیت ایمنی این بازار در سال‌های اخیر صحبت‌هایی در میان بود است. برای نمونه یکی از آخرین موارد اشاره به ایمنی این بازار به جلسه شورای شهر تهران بازمی‌گردد. نرجس سلیمانی، رئیس کمیسیون حقوقی، در جلسه ششم تیر 1402 شورای شهر تهران درباره چالش‌های منطقه 18 پایتخت با بیان اینکه کارگاه‌ها و صنایع مزاحم از چالش‌های مهم این منطقه هستند، گفت: آلودگی‌های محیط‌زیستی و صوتی این کارگاه‌ها به‌ویژه بازار آهن شادآباد بر زندگی مردم تأثیر منفی گذاشته و این در حالی است که ایمنی این بازار نیز مناسب نیست و می‌تواند معضلاتی جدی را برای ساکنان این منطقه ایجاد کند.

وعده ایمن‌سازی تا سال 1404

کلان‌شهر تهران علاوه بر مشکلاتی مانند ترافیک، آلودگی هوا، فرونشست و گسل‌‌‌های متعدد، با چالش ساختمان‌‌‌های ناایمن مواجه است، به‌‌‌ گونه‌‌‌ای که بر اساس یک پایش انجام‌شده، 

۳۳ هزار ساختمان تنها از منظر حریق ناایمن تشخیص داده شده‌‌‌اند و این در حالی است که به‌تازگی با ورود دادستانی، همتی برای رفع خطر ساختمان‌های ناایمن حداقل در حوزه ساختمان‌‌‌های عمومی و پرتردد شکل گرفته است. با وجود این، تهران هنوز راهی طولانی برای شناسایی و رفع ساختمان‌‌‌های ناایمن در همه حوزه‌‌‌ها دارد. مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر، درباره وضعیت ساختمان‌‌‌های ناایمن تهران، در‌ تعریف ساختمان‌های ناایمن اظهار کرد: ساختمان‌‌‌های ناایمن ساختمان‌‌‌هایی هستند که از لحاظ سازه، تأسیسات و البته در مقابل حریق، ایمنی لازم را ندارند و هر ساختمان برای اخذ تأیید ایمنی‌ باید بتواند از فاکتورها و عوامل مختلفی که در ایمنی ساختمان دارای اهمیت هستند، برخوردار باشد. او با بیان اینکه در یک دهه گذشته سازمان آتش‌‌‌نشانی شهرداری تهران از لحاظ ایمنی ساختمان‌‌‌ها در برابر حریق‌ بررسی‌‌‌هایی را انجام داده و ایمنی ساختمان‌‌‌ها را از منظر حریق و آتش‌‌‌سوزی پیگیری و بررسی کرده است، به دنیای اقتصاد گفت: ولی در یک سال گذشته سازمان پیشگیری و مدیریت بحران، بحث ایمنی سازه‌‌‌های ساختمانی را بررسی کرده و اولویت بررسی‌‌‌های خود را نیز ساختمان‌‌‌های مهم و بلند‌مرتبه قرار داده است و طبق بررسی انجام‌شده، اکنون ۳۳ هزار ساختمان در شهر تهران از منظر حریق شناسایی شده که میزان ایمنی آنها در قالب ساختمان‌‌‌های بسیار پرخطر، پرخطر، میان‌خطر و کم‌خطر دسته‌بندی شده، ولی در همین مدت نیز سازمان پیشگیری و مدیریت بحران بررسی ایمنی ۱۶ هزار ساختمان را در تهران از همه جنبه‌‌‌ها شامل سازه، حریق، تأسیسات و «اچ‌اس‌ای» در دستور کار خود قرار داده و تا الان ایمنی حدود هزار ساختمان بررسی شده و کارشناسان مربوطه اعم از کارشناسان آتش‌نشانی، وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری تهران و… در حال بررسی میزان ایمنی این ساختمان‌‌‌ها هستند. او درباره ساختمان‌‌‌های ناایمنی که اسامی آنها از سوی دادستانی منتشر شده است نیز گفت: از میان این ساختمان‌‌‌ها که اسامی آنها منتشر شده، ۱۲۹ ساختمان در دسته ساختمان‌‌‌های بسیار ناایمن قرار داشتند که با پیگیری‌‌‌های شهرداری تهران، ما و شورای شهر تهران، حدود ۹۵ ساختمانی که هیچ اقدامی را برای رفع عوامل ناایمن موجود انجام نداده بودند، شناسایی شدند و اسامی آنها به دادستانی اعلام شد و این یعنی ایمن‌سازی 

۳۴ ساختمان از ۱۲۹ ساختمان بسیار ناایمن شهر تهران‌ انجام شده است. او ادامه داد: پس از ارسال اسامی این ۹۵ ساختمان بسیار ناایمن به دادستانی، دادستانی مالکان این ساختمان‌‌‌ها را احضار کرد و ابلاغ‌‌‌های قانونی را به آنها داد؛ اما در کنار این اقدام دادستانی، شهرداری‌‌‌های مناطق نیز موظف شدند که ایمن‌‌‌سازی یکایک این ساختمان‌‌‌های ناایمن را پیگیری کنند و با همکاری دادستانی پیگیر این موضوع باشند. بابایی با اشاره به برخی مشکلات پیش‌رو در حوزه ایمن‌‌‌سازی ساختمان‌‌‌های پرخطر گفت: یکی از مشکلاتی که در این حوزه داشتیم، موضوع ضعف قوانین بود، ولی از آنجا که قوه قضائیه از جایگاه مدعی‌‌‌العموم به موضوع ایمن‌‌‌سازی ساختمان‌‌‌های ناایمن ورود کرده، شاهد یک هم‌‌‌افزایی برای الزام مالکان به ایمن‌‌‌سازی هستیم و امیدواریم با این هم‌‌‌افزایی‌‌ شاهد ایمن‌‌‌سازی ساختمان‌‌‌ها باشیم. البته ما در برنامه چهار‌ساله چهارم، ۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر را ملزم کرده‌‌‌ایم که تا پایان ۱۴۰۲ ایمن‌‌‌سازی شوند و در کنار آن ایمن‌‌‌سازی ساختمان‌‌‌های پرخطر و میان‌خطر نیز مورد تأکید قرار گرفته به نوعی که این ساختمان‌‌‌ها نیز ملزم شده‌‌‌اند تا پایان برنامه چهار‌ساله چهارم به ایمن‌‌‌سازی اقدام کنند و در مقابل، شهرداری تهران نیز بر اساس این برنامه باید به ایمن‌‌‌سازی این ساختمان‌ها اقدام کند.