تینا مزدکی: بوئینگ B ۵۲ استراتوفورترس (B-۵۲ Stratofortress)، می‌تواند قبل از بازنشستگی، یک قرن کامل خدمت کردن را تجربه کند؛ این به این معنا است که آخرین اپراتورهای این بمب‌افکن احتمالاً نوه اولین اپراتورهای آن خواهند بود.
اگرچه بوئینگ B ۵۲ استراتوفورترس هفت دهه برای ایالات‌متحده پرواز کرد، اما تولید آن را در دهه ۱۹۶۰ متوقف کرد و ایده ساخت B ۵۲ های جدید غیرعملی است. این در حالی است که روسیه تولید بمب‌افکن‌های مشابه آن همانند Tu-۹۵ و Tu-۱۶۰ را از سر گرفته است؛ گویا بازسازی زیرساخت‌های لازم و خطوط تولید پرهزینه و غیرضروری خواهد بود.
B-۵۲A اصلی اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۴ انجام داد، B-۵۲B یک سال بعد رسماً وارد خدمت شد و آخرین B-۵۲H در اکتبر ۱۹۶۲، شصت‌ودو سال پیش و بازهم در ماه اکتبر تحویل داده شد. درمجموع ۷۴۴ فروند از آن تولید شد اما تنها ۷۶ مورد آن هنوز توسط نیروی هوایی نگهداری می‌شوند.
میلیاردها دلار خرج، روی دست پنتاگون
پنتاگون برای حفظ این بمب‌افکن‌های قدیمی، به معنای واقعی کلمه، میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری کرد و B-۵۲ ها ارتقای قابل‌توجهی دریافت کردند، این ارتقا شامل موتورهای جدید، طرح کابین خلبان و حتی اضافه شدن صفحه‌نمایش حریم خصوصی برای توالت جنگنده هم می‌شود. بااین‌حال سؤالی اخیراً در انجمن‌های هوانوردی مطرح شد؛ اگر این بمب‌افکن آن‌قدر خوب است، پس چرا ایالات‌متحده B-۵۲ های جدید نمی‌سازد؟
توپولوف Tu-۹۵ یا خرس هوافضای روسیه، بمب‌افکنی بود که تقریباً هم‌زمان با B-۵۲ توسعه پیدا کرد و همچنان مشغول خدمت است؛ اما با یک تفاوت قابل‌توجه با B-۵۲ آمریکایی دارد. تولید آن اولین بار در دهه ۱۹۵۰ آغاز شد اما در دهه ۱۹۶۰ متوقف شد، در سال ۱۹۸۱ تولید آن از سر گرفته شد و تا سال ۱۹۹۳ ادامه یافت و امروز تقریباً تمام ۵۵ بمب‌افکنی که به پرواز درمی‌آیند، بمب‌افکن‌هایی هستند که در تولید دوم ساخته شدند.
قوی سفید یا همان توپولوف Tu-۱۶۰ نیز از سال ۱۹۸۴ تولید شد و کرملین در ماه اوت اعلام کرد که آخرین دسته از این بمب‌افکن‌های استراتژیک تحویل داده شد و به‌خوبی نشان می‌دهد که روسیه توانست مجدد Tu-۹۵ را تولید کند و یا به تولید Tu-۱۶۰ تا این حد ادامه دهد؛ چرا B-۵۲ های ایالات‌متحده از هم‌دوره‌های خود عقب ماندند؟
ایالات متحده دیگر نمی‌تواند B-۵۲ بسازد
تمام ۷۴۴ بمب‌افکن B-۵۲ که در طول جنگ سرد ساخته شدند از خطوط مونتاژ سیاتل، واشنگتن، و ویچیتا، کانزاس خارج شدند. حتی اگر ساختمان‌ها هنوز سر جای خود باشند، خطوط تولید قطعاً چندین دهه پیش بازسازی، بازیافت، اسقاط یا فروخته‌شده بودند. حتی بعید به نظر می‌رسد که تمام مشخصات و نقشه‌های اولیه برای ساخت کارخانه‌ها بایگانی‌شده باشد.
علاوه بر این بسیاری از شرکت‌ها و ده‌ها پیمانکار فرعی که تجهیزات مورداستفاده برای ساخت هواپیما را می‌سازند، احتمالاً ازکارافتاده یا ادغام‌شده‌اند و یا توسط شرکت‌های دیگر جذب‌شده‌اند. همچنین شرکت‌های هوافضا به ساخت جنگنده‌های F-۱۵ و F-۱۶ دوران جنگ سرد ادامه دادند زیرا تقاضای بین‌المللی برای آن وجود داشت و تولید هرگز متوقف نشد، اما در مورد استراتوفورترس این‌طور نبود.
امکانات آن زمان، دیگر وجود ندارد و سال‌ها طول می‌کشد تا دوباره زیرساخت‌ها راه‌اندازی شود. حتی اگر بتوان زیرساخت‌های لازم را فراهم کرد، ۷۰ سال از عمر آن می‌گذرد و امروز هواپیماهای جدیدتر و بیشتری تولیدشده است. البته درست است که نیروی هوایی ناوگان پیر خود را حفظ می‌کند، اما این کار هم نیازمند تلاش قابل‌توجهی است.
بوئینگ و رولزرویس که سازنده موتورهای جدید است، مجبور شده‌اند از تکنیک‌های چاپ سه‌بعدی و روش‌های طراحی پیشرفته به‌جای نیروگاه‌های جدید استفاده کنند. همچنین گفته می‌شود که هیچ متخصصی برای توسعه بمب‌افکن‌ها تلاشی نکرد، حتی پیشنهاد جدیدی دریافت نشد، زیرا تمام افرادی که آن زمان روی کار بودند مدت زیادی است که بازنشسته شده‌اند.
علاوه بر این، نیروی هوایی ایالات‌متحده اکنون در حال آزمایش نورثروپ گرامن بی-۲۱ ریدر (B-۲۱ Raider)، ستون فقرات آینده ناوگان بمب‌افکن است. این هواپیما جایگزین B-۱B لنسر و B-۲ اسپیریت و حتی B-۵۲ خواهد شد. همچنین ممکن است این آخرین بمب‌افکن راهبردی دوربردی باشد که نیروی هوایی ایالات‌متحده خواهد داشت.
منبع: nationalinterest
۵۸۳۲۲