متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلان، خواسته دیرینه بازنشستگان است. سال گذشته اعلام شد متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان به طور ویژه در برنامه هفتم توسعه دیده شده و روز ۲۹ مهر ۱۴۰۳ نهایتا متناسب‌سازی به تصویب هیئت وزیران رسید و حالا شمارش معکوس برای واریز مبلغ متناسب‌سازی آغاز شده است.

اقتصادآنلاین نوشت: فضل‌الله رنجبر، عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داده که متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تا پایان آبان‌ماه اجرایی خواهد شد. با این وجود بازنشستگان هنوز نسبت به اجرای این طرح در زمان مذکور اطمینان خاطر ندارند. در سال‌های اخیر وعده‌هایی به بازنشستگان داده که به آنها وفا نشده و به همین خاطر بازنشستگان تا مبلغ متناسب‌سازی را در حساب خود نبینند، خیال‌شان از این بابت آسوده نمی‌شود.

البته در حال حاضر می‌توان مطمئن بود که اجرای متناسب‌سازی در آینده‌ای نزدیک قطعی است اما واریز مبلغ در پایان آبان را به طور دقیق نمی‌توان تأیید کرد زیرا در اطلاعیه‌ای که روز گذشته مرکز روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص وارد مرحله اجرا شدن متناسب‌سازی منتشر کرده نیز به زمان دقیق واریز حقوق بازنشستگان اشاره نشده است. بنابراین باید منتظر ماند و دید آیا طبق وعده‌ها، ۴۰ درصد از مبلغ متناسب‌سازی تا پایان آبان برای تمامی بازنشستگان لشکری، کشوری و تامین اجتماعی واریز خواهد شد یا زمان واریز این مبلغ به تأخیر می‌افتد.

مبلغ متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان چقدر است؟

مبلغ قابل پرداخت به مشمولان همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در آیین‌نامه اجرایی متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان که در تاریخ یکم مرداد ۱۴۰۳ به تصویب هیأت وزیران رسیده، مشخص شده است. طبق این آیین‌نامه بایستی مبلغ قابل پرداخت به مشمولان بر اساس میانگین حقوق و فوق‌العاده‌های مشمول کسور شاغلان مشابه و همتراز در پایه، رتبه، طبقه، گروه و یا سایر عناوین مشابه با ملاک ۳۰ سال سابقه بیمه‌پردازی محاسبه و پرداخت شود.

مطالب آیین‌نامه مذکور، مبلغ متناسب‌سازی برای هر بازنشسته با بازنشستگان دیگر متفاوت است. این احتمال وجود دارد که متوسط کل طلب بازنشستگان کشوری به نسبت بازنشستگان تامین اجتماعی رقم بیشتری باشد و دلیل اینکه پس از تیرماه دیگر مبلغی تحت عنوان علی‌الحساب به حساب بازنشستگان تامین اجتماعی واریز نشده نیز به همین موضوع برگردد. 

به طور دقیق نمی‌توان پیش‌بینی کرد که بازنشستگان از طرح متناسب‌سازی چقدر طلب دارند اما به نظر می‌رسد آنچه که تاکنون به‌عنوان علی‌الحساب دریافت کرده‌اند بخش قابل توجهی از کل طلب آنهاست. پیش‌بینی خود بازنشستگان نیز متفاوت است، به طوریکه برخی از آنان از احتمال دریافت اضافه حقوق ۵ تا ۱۰ میلیون تومانی سخن می‌گویند و برخی دیگر چندان دل خود را صابون نمی‌زنند و گمان نمی‌کنند مبلغ هنگفتی به صورت یکجا به حساب آنها واریز شود./

حقوق بازنشستگان با شگفتی جدید 

در روزهای اخیر بحث همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری در مرکز توجهات محافل رسانه‌ای قرار گرفته است. از آنجا که بازنشستگان صندوق کشوری همگی نیروهای رسمی دولت بوده‌اند، صدای مطالبه‌گری آنان بیش از سایر اقشار بازنشسته، دولت را به تکاپو وا می‌دارد تا در زمینه ترمیم حقوق‌شان اقدام کنند. با این وجود پس از چندین ماه تعلل، بالاخره احکام و حقوق بازنشستگان برای ماه مهر صادر و واریز شد.

با این وجود در روزهای اخیر (یعنی شب دوشنبه و روز سه شنبه) بسیاری از بازنشستگان پس از واریز حقوق بازنشستگی خود دچار شگفتی شدند. برخی از آنان مبلغی بیشتر و برخی دیگر مبالغی کمتر از ماه گذشته خود دریافت کردند.

یک بازنشسته آموزش و پرورش در شهرستان کرج در تماسی اعلام کرد که نسبت به ماه گذشته ۹۰۰ هزار تومان کمتر دریافت کرده است. این بازنشسته اظهار کرد که علت این کاهش در حقوق خود -باوجود اینکه انتظار افزایش مستمری خود پس از طرح موضوع همسان‌سازی داشته- را نمی‌داند. با این وجود او تنها مورد نیست.

یک بازنشسته وزارت کشور در تهران نیز در تماس با خبرنگار ایلنا تایید کرد که حقوق وی و همسرش که هردو مستمری‌بگیر صندوق کشوری هستند، بیش از یک میلیون تومان نسبت به ماه گذشته کاهش یافته است.

در عین حال بازنشسته دیگری از دستگاه وزارت جهاد کشاورزی در استان گیلان اعلام کرد: با وجود اینکه طبق تمام فرمول‌ها بنده مشمول همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری نمی‌شدم و کف بگیر غیرمشمول بودم، اما این ماه با بیش از ۱ میلیون تومان افزایش در حکم خودم مواجه شدم.

مواردی از این دست در واریز روز دوشنبه صندوق بازنشستگی کشوری مشاهده شده و تماس ما برای اخذ پاسخ از این صندوق هنوز نتیجه‌ای به دنبال نداشته است.

با این وجود، آقای (م)، یکی از اعضای سابق کانون بازنشستگان صندوق کشوری در استان تهران و از فعالان این صندوق در تماسی اعلام کرد: مواردی مانند کم و زیاد شدن حقوق مستمری البته غیرمعمول است. فرمول افزایش مستمری نیز هنوز بر اساس همسان‌سازی صورت گرفته مشخص نشده است. وی افزود: کار صورت گرفته البته برای صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان برنامه و بودجه دشوار بوده است زیرا یک میلیون و ۷۰۰ هزار حکم برای صندوق کشوری زده شده که تعداد آن‌ها و تمایزات ارقام دریافتی آن‌ها خیلی زیاد است.

این بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی گفت: باید احکام منتشر شود و در دسترس قرار بگیرد و با انتشار جداول برای بازنشسته کشوری و مشاهده آن درباره اینکه آیا واریزی‌ها به بازنشستگان کشوری درست بوده یا خیر، اظهار نظر کرد.

وی با بیان اینکه اشتباه هم در برخی واریزی‌ها محتمل است و قابل پیگیری است، گفت: بهتر است صندوق کشوری و هیات رئیسه آن شفاف‌سازی فرمول پرداخت و شفاف‌سازی احکام و جداول همسان‌سازی شده را انجام دهد و بازنشسته احکام خود را در سایتش ببیند. از سوی دیگر توصیه می‌کنیم بازنشستگان صبر کنند تا متن احکام بیاید و بعد اگر مشکلی وجود داشت مطرح کنند. به احتمال بالا نیز احکام تا هفته اول آبان‌ماه منتشر خواهد شد.

علت کسر از حقوق برخی بازنشستگان؛

چالش بازنشسته‌های فرهنگی پس از ۱۴۰۰

محمدرضا انتظاریان (فعال بازنشسته صندوق کشوری و از طراحان کارزار پیگیری حقوق بازنشستگان فرهنگی ۱۴۰۰) -که اخیراً در نامه خود در پلتفرم کارزار خطاب به رئیس مجلس خواهان رسیدگی به وضعیت این دسته از بازنشستگان شده است- در رابطه با موضوع کسر از حقوق برخی بازنشستگان در پایان مهرماه اظهار کرد: ما بازنشستگان فرهنگی و وزارت آموزش و پرورش پس از سال ۱۴۰۰ هستیم و عمده بازنشستگانی که در شب دوشنبه با کاهش حقوق مستمری خود مواجه شدند، کسانی هستند که پس از ۱۴۰۰ بازنشسته شدند.

وی در تشریح مشکلات این بازنشستگان اظهار کرد: در ماه‌ شهریور مبلغ یک میلیون تومان علی الحساب بیشتر از ماه قبل از آن در تیرماه؛ برای ما واریز شد که گفته شد این میزان اضافه واریز شده و نباید برای ما واریز می‌شد. از همین رو این ماه این بازنشستگان مشمول کسر حقوق حدود ۱ میلیون تومانی شدند.

این فعال بازنشسته کشوری افزود: داستان ما بازنشسته‌های ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ به بعد با بقیه بازنشستگان کشوری کاملاً متفاوت است. مسئله این است که ما طبق برنامه ششم توسعه مشمول رتبه‌بندی بودیم و همزمان همسان‌سازی حقوق ما باید باتوجه به رتبه‌بندی شاغلین ما صورت می‌گرفت. اما نه احکام و قوانین برنامه ششم توسعه برای ما اجرا شده و نه برنامه هفتم توسعه درباره ما به درستی اجرا شده است. در این رابطه نیز از طریق کارزارها و فرستادن نماینده‌ها به تهران بارها تلاش کردیم و پرده آخر این تلاش‌ها ماجرای نامه ما به رئیس مجلس بود.

انتظاریان تصریح کرد: برای ما بازنشستگان پس از شهریور ۱۴۰۰ بر مبنای ۹۰ درصد همسان‌سازی طبق برنامه ششم توسعه باید باتوجه به درج رتبه‌بندی که حداقل آن پایه ۲ است، واریز می‌شد. این به آن معناست که حداقل ۳ تا ۵ میلیون به مستمری همه ما بازنشستگان باید از همان سال ۱۴۰۱ اضافه و واریز می‌شد و ما می‌بایست زودتر از همسان‌سازی فعلی مشمول می‌شدیم. این درحالی است که معوقات ما نیز داده نشده است.

وی خاطرنشان کرد: با محاسبات صورت گرفته صندوق بازنشستگی کشوری و دولت به ما ۳۸ ماه معوقات مابه‌التفاوت متناسب‌سازی بدهکار است و با فرض اینکه همه ما ۵۰ هزار نفر بازنشسته فرهنگی پس از ۱۴۰۰ رتبه ۲ باشیم، بین ۴-۵ میلیون تومان به ازای هر ۳۸ ماه از دولت معوقات مابه التفاوت همسان‌سازی (باتوجه به رتبه بندی) طلب داریم که مبلغی بیش از ۱۵۰ میلیون تومان است. زیرا افراد با رتبه‌بندی‌های متوسط تا ۶ میلیون تومان افزایش حقوق داشتند که ۹۰ درصد آن چیزی بین ۴ تا ۵ میلیون تومان است.

این فعال حقوق بازنشستگان کشوری تاکید کرد: بازنشستگان آموزش و پرورش و فرهنگیان از دیگر بازنشستگان کشوری مظلوم‌تر هستند و در این میان اجحاف بیشتر در میان بازنشستگان بخش آموزش کشور، در حق بازنشستگان فرهنگی پس از شهریور ۱۴۰۰ صورت گرفت؛ تا حدی که ما برای اخذ پاداش پایان دوره خود نیز مجبور به تجمع شدیم و با تاخیر فراوان و به صورت خرد-خرد پاداش را دریافت کردیم.

نقش سازمان برنامه و بودجه

در این میان، بیش از همه در تعلل‌ها و عدم انتشار احکام، نقش سازمان برنامه و بودجه برجسته است. پیش از این نیز کارشناسان این سازمان گفته بودند که مشکل تاخیر در انجام همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری که منابع آن قبلا از ۱ درصد افزایش مالیات بر ارزش افزوده فراهم شده، تاخیر در طراحی جداول احکام حقوق بازنشستگان است. با این وجود به نظر می‌رسد سازمان امور اداری و استخدامی، سازمان برنامه و بودجه و صندوق بازنشستگی کشوری باید هرچه سریع‌تر نسبت به شفاف‌سازی احکام و اصلاح احکامی که احتمالا اشتباه هستند، اقدام نمایند.

شائبه‌های جدید درباره فرمول همسان‌سازی حقوق بازنشستگان

در روزهای اخیر، واریز حقوق بازنشستگان کشوری با واکنش‌های متفاوتی روبرو شده است. برخی از بازنشستگان با افزایش قابل توجه حقوق خود مواجه شده‌اند، در حالی که برخی دیگر کاهش قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. این تفاوت فاحش در مبالغ واریزی، باعث ایجاد ابهامات و سوالات زیادی در میان بازنشستگان شده است. بسیاری از آن‌ها معتقدند که فرمول همسان‌سازی حقوق به درستی اجرا نشده و یا در محاسبات اشتباهاتی صورت گرفته است. این موضوع باعث نارضایتی و اعتراض گسترده بازنشستگان شده و آن‌ها خواستار شفاف‌سازی هرچه سریع‌تر از سوی مسئولین مربوطه هستند.