به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، C۴۰ یک شبکه جهانی از شهرها است که با هدف مبارزه با تغییرات اقلیمی و ارتقای کیفیت زندگی در جوامع شهری تأسیس شده است. این سازمان که در اکتبر ۲۰۰۵ تأسیس شد، به شهرهایی که متعهد به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سرمایه‌گذاری در توسعه پایدار هستند، کمک می‌کند تا تجربیات، اطلاعات و بهترین شیوه‌ها برای مبارزه با بحران آب‌وهوا و هدایت اقدامات شهری را به اشتراک بگذارند.
شهرهای C40
آتن، بانکوک، پکن، برلین، بوگوتا، بوئنوس آیرس، قاهره، کاراکاس، شیکاگو، داکا، هانوی، هنگ‌کنگ، هوستون، استانبول، جاکارتا، ژوهانسبورگ، کراچی، لیما، لیسبون، لندن، لس‌آنجلس، مادرید، مانیل، ملبورن، مکزیکوسیتی، مسکو، بمبئی، دهلی نو، نیویورک، پاریس، فیلادلفیا، ریودوژانیرو، رم، سائوپائولو، سئول، شانگهای، سیدنی، توکیو، تورنتو، ورشو عضو گروه شهرهای C40 هستند.
پنج سال از راه‌اندازی شتاب‌دهنده هوای پاک C۴۰ در اجلاس ۲۰۱۹ کپنهاگ می‌گذرد که طی آن ۳۵ شهردار با امضای بیانیه‌ای متعهد شدند که هوای پاک را به بیش از ۱۴۰ میلیون نفری برسانند که در شهرهای این گروه زندگی می‌کنند. شهرداران گرد هم آمدند تا یک ائتلاف جهانی بی‌نظیر برای هوای پاک تشکیل دهند و متعهد شدند که اهداف را مطابق با دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) تعیین کنند، سیاست‌ها و برنامه‌های جدید را برای رسیدگی به منابع با بالاترین انتشار اجرا کنند و ابزارهای لازم مدیریت کیفیت هوا نظیر سیستم‌های نظارتی را در محل‌های مناسب پیاده‌سازی کنند.
از آن زمان تاکنون این ائتلاف به ۵۰ شهردار گسترش یافته است که برای پیشبرد اقدامات علیه آلودگی هوا و گازهای گلخانه‌ای (GHG) تلاش می‌کنند. آنها با درک این موضوع که تنفس هوای پاک حق همه افراد ساکن روی کره زمین است، چشم‌انداز رعایت دستورالعمل‌های کیفیت هوای سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۳۰ را به اشتراک گذاشتند.
شبکه C۴۰ با مشارکت صندوق هوای پاک برای حمایت از این چشم‌انداز، همکاری نزدیکی با شهرها داشته است تا گروهی از کارشناسان متخصص کیفیت هوا را تشکیل دهد و امکان همکاری، به اشتراک‌گذاری دانش و ارزیابی بهترین شیوه‌ها را بین شهرهای مختلف فراهم کند. این برنامه اجرای سیاست‌های بهبود کیفیت هوا را به‌ویژه در منطقه جنوب جهانی و شهرهای آفریقایی از طریق پشتیبانی مناسب و برنامه‌های کمک‌فنی تسریع می‌کند. بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده در طول پنج سال برنامه شتاب‌دهنده هوای پاک C۴۰، چند راهکار مؤثر برای نتیجه‌بخش بودن تلاش‌های شهرها برای کاهش آلودگی شناسایی شده است که در ادامه بیان می‌شود.
افزایش دسترسی به داده‌ها
شهرها در حال تلاش برای بهبود دسترسی به داده‌های با کیفیت بالا هستند تا سیاست‌گذاری‌های مؤثر انجام دهند و اهداف بلندپروازانه‌ای برای کیفیت هوا تعیین کنند، هرچند در این مسیر بسیاری از شهرها با چالش‌هایی مواجه بودند، زیرا هزینه‌های مرتبط با راه‌اندازی و نگهداری شبکه‌های نظارت بر کیفیت هوای شهری، بسیار بالا است. پس از اجلاس ۲۰۱۹ کپنهاگ، ۳۵ شهر شبکه‌های نظارت بر کیفیت هوا را با استفاده از سنسورهای کم‌هزینه گسترش دادند که منجر به کاهش هزینه‌های دسترسی به داده‌ها شده است همچنین، C۴۰ راهنمایی را برای تجزیه و تحلیل داده‌های کیفیت هوای محیطی توسعه داده است تا به کارکنان شهری در پردازش داده‌ها کمک کند.
به‌عنوان مثال، شهر کوئزون (Quezon City) شبکه نظارت خود را گسترش داد تا سطح استاندارد کیفیت هوا را با استفاده از ترکیبی از سنسورهای مرجع و سنسورهای کم‌هزینه تعیین کند. این گسترش به ایجاد نخستین طرح مدیریت کیفیت هوای شهر منجر شد که در سپتامبر ۲۰۲۳ تأیید شد و برنامه‌ای بلندمدت را برای دستیابی به هوای پاک‌تر ترسیم کرد.
پشتیبانی برای اجرای اقدام
حمایت عمومی و درک نیازهای ساکنان برای اجرای موفقیت‌آمیز سیاست‌ها و برنامه‌های کیفیت هوا بسیار مهم است. ارائه اطلاعات قابل دسترس برای ساکنان در مورد آلودگی هوا و اثرات مضر آن بر سلامت و زندگی روزمره آنها، امری ضروری برای جلب حمایت و مشارکت در اقداماتِ ضروری است. تأکید بر مزایای این اقدامات و ردیابی بهبود کیفیت هوا در طول زمان منجر به تقویت حمایت از طرح‌های آینده می‌شود.
با وجود چالش‌های احتمالی و سیاست‌زدگی بالقوه که در جوامع وجود دارد، شهرها تلاش می‌کنند سیاست‌ها و برنامه‌هایی را طراحی کنند که به نیازهای ساکنان پاسخ دهد و در عین حال، منافع کیفیت هوا و سلامت را فراهم آورد. به‌عنوان مثال، شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی به سرمایه‌گذاری در کمپین‌هایی برای افزایش آگاهی درباره کیفیت هوا پرداخته است. این شهر هفته «روز جهانی هوای پاک برای آسمان‌های آبی» را در تقویم خود معرفی کرده است که از طریق رسانه‌های اجتماعی و با برگزاری رویدادهای مختلف طی می‌شود.
ژوهانسبورگ
ژوهانسبورگ در سال ۲۰۲۳ تمرکز خود را بر سووتو (Soweto) و اورنج (Orange)، دو منطقه آلوده کشور قرار داده و با همکاری C۴۰ برنامه‌ای برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای اعضای کمیته‌های محله برگزار راه‌اندازی کرده است. این اقدام به توانمندسازی ذی‌نفعان در جامعه کمک کرد تا به‌عنوان قهرمانان محلی کیفیت هوا شناخته شوند و در شناسایی چالش‌های محلی مقابله با آلودگی هوا و تأثیرات اقلیمی کمک کنند.
هماهنگی بین سازمانی
همکاری نزدیک بین سازمان‌های شهری، برنامه‌ریزی جامع سیاست‌ها و برنامه‌ها را تضمین کرده و به از بین بردن فاصله‌ها و بهبود اجرای اقدامات کمک می‌کند. با این حال، ایجاد و حفظ تلاش‌های هماهنگی میان سازمان‌ها مختلف می‌تواند به علت محدودیت در ظرفیت کارکنان یا نبود فرایندهای منظم چالش‌برانگیز باشد.
دبیرخانه محیط زیست بوگوتا، با سایر سازمان‌های منطقه و نهادهای بین‌المللی برای اجرای اقداماتی به‌منظور کاهش انتشار آلاینده‌ها و بهبود کیفیت هوا همکاری می‌کند. این دبیرخانه چندین توافقنامه اداری و کنسرسیومی ایجاد کرده است که امکان اجرای مشترک ابتکارات و مشارکت همه بخش‌ها را در راستای این هدف مشترک فراهم می‌کند. برنامه استراتژیک مدیریت جامع کیفیت هوای این شهر معروف به «برنامه هوای ۲۰۳۰» ابزاری برای برنامه‌ریزی است که اقدامات شهر را برای کاهش آلودگی هوا در ۶ بخش و ۴۵ پروژه تعیین می‌کند.
اقدامات متمرکز بر عدالت
شهرها با درک این موضوع که آلودگی هوا و تأثیرات آن بر سلامت انسان به‌طور ناعادلانه‌ای بر جوامع آسیب‌پذیر و حاشیه‌نشین تأثیر بیشتری می‌گذارد، در حال گنجاندن ملاحظات برابری در برنامه‌ها و طراحی سیاست‌های شهری هستند. به‌عنوان مثال، لندن یک ارزیابی تأثیر یکپارچه مستقل برای پیشنهادات «منطقه بسیار کم‌انتشار (ULEZ)» در کل شهر ارائه داده است تا تأثیرات بالقوه بهداشتی، محیطی، برابری و اقتصادی این پیشنهادات را بر گروه‌های مختلف ارزیابی کند و سطح دی‌اکسید نیتروژن را به میزان قابل‌توجهی کاهش و انطباق خودروها را افزایش دهد. این ابتکار از زمان اجرای آن منجر به کاهش نزدیک به ۵۰ درصد سطح دی‌اکسید نیتروژن در مرکز لندن شده است.
با این حال، دسترسی به داده‌های مورد نیاز برای توسعه یک رویکرد یکپارچه برای مدیریت کیفیت هوا هنوز یک چالش رایج برای بسیاری از شهرهاست و C۴۰ به‌منظور حمایت از آنها، راهنمایی را برای «چگونگی پرداختن شهرها به نابرابری‌های بهداشتی ناشی از آلودگی هوا» توسعه داده است.
تصمیم‌گیری‌های مالی
اجرای اقدامات مربوط به تغییرات اقلیمی و کیفیت هوا در ابعاد وسیع نیازمند بودجه مالی قابل‌توجهی است که می‌تواند مانعی برای شهرهایی با منابع محدود باشد. با این حال، شهرها در حال پیاده‌سازی رویکردهای نوآورانه‌ای برای غلبه بر این چالش هستند. شهرهایی همچون لندن و نیویورک بودجه‌بندی اقلیمی را در برنامه‌های دولتی و تصمیم‌گیری‌های مالی خود گنجانده‌اند تا نشان دهند که چگونه تخصیص بودجه می‌تواند انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد و نتایج مربوط به کیفیت هوا و سلامت محلی را بهبود ببخشند.
این راهکار به تصمیم‌گیری و اولویت‌بندی برای هزینه‌های ضروری اقدامات کمک می‌کند و نیازهای مالی را برای دستیابی به کاهش مطلوب در گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های هوا شناسایی می‌کند. گزارش «وضعیت تأمین مالی کیفیت هوای جهانی ۲۰۲۳» نشان داد که تنها یک درصد از بودجه صندوق توسعه بین‌المللی (۲.۵ میلیارد دلار در سال) و دو درصد از بودجه عمومی اقلیم بین‌المللی (۱.۶۶ میلیارد دلار در سال) در ۶ سال گذشته به هدف‌گذاری کاهش آلودگی هوا اختصاص یافته است. نیاز به افزایش قابل‌توجهی در سرمایه‌گذاری‌ها وجود دارد تا کاهش لازم در انتشار گازها به‌منظور دستیابی به اهداف توافقنامه پاریس و دستورالعمل‌های کیفیت هوای سازمان جهانی بهداشت تحقق یابد.
همکاری برای تسریع تغییرات
شهرهای شتاب‌دهنده هوای پاک متعهد به ارائه اقداماتی با تأثیر قابل‌توجه بر بهبود کیفیت زندگی و رفاه ساکنان هستند. سازمان‌هایی همچون C۴۰ به تسهیل یادگیری مشترک و حل مسائل می‌پردازند. صندوق هوای پاک به همراه C۴۰ از برنامه‌های کیفیت هوا حمایت می‌کند که شامل کمک‌های فنی برای شهرهای امضاکننده تعهد در منطقه جنوب جهانی است.
این صندوق و C۴۰ به همراه «بنیاد بلومبرگ» از طریق برنامه «شهرهای نفس‌گیر(Breathe Cities)» از شهرها حمایت می‌کنند. این سازمان‌ها متعهد به همکاری با شهرهای آینده‌نگر برای تضمین هوای پاک‌تر و بهبود سلامت هستند و تأکید ویژه‌ای بر برابری اجتماعی دارند تا به نفع افرادی عمل کنند که بیشتر از سایرین تحت تأثیر آلودگی هوا قرار دارند.
این همکاری‌ها به شهرها کمک می‌کند تا تجارب و بهترین شیوه‌ها را به اشتراک بگذارند و بر پروژه‌های مؤثر تمرکز کنند که نتایج مثبتی برای جامعه ایجاد کند. با استفاده از این رویکردهای مشترک، شهرها می‌توانند اقداماتی عملی و هدفمند را برای کاهش آلودگی هوا و بهبود سلامت عمومی اجرا کنند. در ادامه به نمونه‌هایی از اقدامات شتاب‌دهنده شهرهای C۴۰ اشاره می‌شود.
منطقه بسیار کم‌انتشار لندن
لندن به‌عنوان یکی از شهرهای پیشرو در زمینه مدیریت داده‌های شهری، با گسترش منطقه بسیار کم‌انتشار (ULEZ) به مناطق بزرگ‌تر، به‌طور چشمگیری در کاهش سطح دی‌اکسید نیتروژن به میزان ۵۰ درصد و ارتقای استانداردهای حمل‌ونقل در شهر موفق بوده است. گسترش منطقه ULEZ در سراسر لندن یک نمونه موفق در کاهش آلودگی هوا است که به‌عنوان یک مدل برتر در مدیریت داده‌های شهری و استفاده بهینه از اطلاعات برای بهبود کیفیت زندگی، شفافیت و مشارکت عمومی شناخته می‌شود. این رویکرد می‌تواند الگویی برای دیگر شهرها در سراسر جهان باشد که به دنبال بهبود کیفیت زندگی ساکنان و حفاظت از محیط زیست هستند.
مدیریت داده‌های جامع از جمله داده‌های مربوط به ترافیک، نوع وسایل نقلیه و رفتارهای رانندگی به مسئولان امکان داده است که الگوهای ترافیکی را شناسایی کنند و نیاز به اصلاحات در سیاست‌های حمل‌ونقل را مشخص سازند. در حال حاضر لندن با کمک داده‌های به‌دست آمده از سنسورها و ابزارهای نظارتی، امکان تهیه گزارش‌های دقیق‌تر از تغییرات در کیفیت هوا و تأثیرات ULEZ فراهم کرده است و به شهروندان کمک می‌کند تا به‌راحتی از وضعیت شهر و تأثیرات سیاست‌های زیست‌محیطی آگاه شوند.
بوگوتا، کلمبیا
تلاش‌های برقی‌سازی بوگوتا به‌عنوان یک اقدام کلیدی در راستای کاهش آلودگی هوا با سرعت بالایی در حال پیشرفت است. این شهر در حال نوسازی سیستم حمل‌ونقل عمومی خود است و با جایگزین کردن اتوبوس‌های دیزلی با اتوبوس‌های برقی و برنامه‌ای برای راه‌اندازی یک متروی برقی، به دنبال کاهش آلودگی هوا به میزان ۱۰ درصد تا پایان ۲۰۲۴ است. با توجه به اینکه حمل‌ونقل یکی از منابع اصلی آلودگی در شهرهای بزرگ به‌شمار می‌رود، بوگوتا با این اقدامات امیدوار است نه‌تنها کیفیت هوا را بهبود ببخشد، بلکه به سمت یک سیستم حمل‌ونقل پایدارتر حرکت کند. این ابتکارات، نمادی از تلاش‌های شهر برای مواجهه با چالش‌های زیست‌محیطی و ارتقا کیفیت زندگی ساکنان است.
دبیرخانه محیط زیست منطقه بوگوتا ابتکاراتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای انجام داده است و با امضای چند توافقنامه امکان اجرای مشترک طرح‌ها و مشارکت تمامی بخش‌ها را در این راستا فراهم آورده است. این ابتکارات نه‌تنها بر عملکرد زیست‌محیطی شهر تأثیر گذار است، بلکه به عنوان یک الگو برای دیگر شهرها در منطقه آمریکای لاتین به شمار می‌آید.
اقدامات خلاق شهرهای جهان برای کاهش آلودگی هوا
بسیاری از شهرها در سراسر جهان به منظور کاهش آلودگی هوا اقداماتی خلاقانه و نوآورانه انجام داده‌اند. در ادامه به برخی از این اقدامات و مثال‌های مرتبط با هر شهر اشاره می‌شود:
برج جاذب کربن در تایوان
در سال ۲۰۱۹، معمار مشهور وینسنت کالبو اعلام کرد که در تایپه، پایتخت تایوان، برجی طراحی شده است که می‌تواند سالانه بیش از ۱۳۰ تن کربن را جذب کند. این برج ۲۱ طبقه شامل ۲۳ هزار درخت و بالکن‌هایی با گیاهان بومی است که به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند.
فیلترهای تصفیه‌کننده هوا در آتن
شهردار آتن در سال ۲۰۱۹ از ساکنان خواست تا درختان بیشتری بکارند و فضاهای سبز را گسترش دهند. همچنین چهار فیلتر بزرگ تصفیه هوا در میدان عمومی شهر نصب شد که هر یک معادل ۷.۵ درخت بالغ عمل می‌کند و می‌تواند سالانه ۱۴۰ گرم ذرات معلق را جذب کند.
گرافیتی‌های ضدآلودگی در لهستان
شهرهای ورشو، گدانسک و کراکوف در لهستان از رنگ‌های فتوکالیستی برای نقاشی دیوارها استفاده کرده‌اند. این رنگ‌ها قابلیت جذب اسید نیتریک را دارند و هر مترمربع از آنها معادل عملکرد ۳۷۴ درخت است.
جنگل عمودی نانجینگ در چین
این پروژه شامل ساختمان‌هایی با پوشش گیاهی است که می‌تواند ۲۵ تن دی‌اکسیدکربن را جذب کند و اکسیژن کافی برای بهبود کیفیت هوا تولید کند.
شهرک‌های خودکفا در اسپانیا
این شهرک‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تردد خودروها ممنوع است و ساکنان تنها می‌توانند از دوچرخه یا پیاده‌روی استفاده کنند. این اقدام منجر به کاهش ۲۵ درصدی سطح دی‌اکسید نیتروژن شده است.
پروژه CityTree
این پروژه یک سازه عمودی شامل خزه و گلسنگ است که می‌تواند بدون نیاز به فضای زیاد سالانه ۲۴۰ تن دی‌اکسیدکربن جذب کند و معادل ۲۷۵ درخت عمل کند.
تصفیه‌کننده هوا در شیان، چین
این سازه با ارتفاع ۱۰۰ متر طراحی شده است تا کیفیت هوا را در شعاع تقریباً چهار مایلی بهبود ببخشد.
