به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، نظرات مخالفان ازدواج موقت و نظر شیعه در این باره را به نقل از سایت شیعه نیوز در زیر بخوانید:

زمانی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای حج عمره وارد مکه شدند ، بعضی از اصحاب پیامبر نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده و گفتند ما تنها و مجرّد به این سفر آمده ایم، آیا می توانیم ازدوا کنیم؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند : ” استمتعوا …..” زنان را (که شرایطش را دارند ) به ازدواج موقت خود درآورید.

سؤال : وهابیت و برخی از صحابه، متعه یا ازدواج موقّت را قبول ندارند و آن را با فحشا یکسان می دانند.

نظر شیعیان در مورد ازدواج موقت چیست ؟

عمربن الخطاب دو متعه ای را که توسط پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله امر شده بود،نهی و تحریم نمود .یکی متعه یا ازدواج موقت ، و یکی متعه ی حج  مخالفت نمودن با ازدواج موقت اهل سنت را به انحراف کشانده ، که بعضی از آنها فتوا می دهند که لواط در سفر جایز است !  [۱]

علی بن محمد قوشچی می گوید: عمربن خطاب روی منبر گفت : ” ای مردم ، سه چیز در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله حلال بود که من آنها را نهی و تحریم می کنم و انجام دهنده ی آنها را به مجازات می رسانم آنها عبارتند از ( متعه ی زنان ” و (متعه ی حج) و( حی علی خیرالعمل ) گفتن در اذان.)[۲]

جلال الدین سیوطی در تفسیر خود به نقل از ابو داود و ابن جریر از حَکَم روایت می کنند که از وی پرسش شد آیا آیه ی  متعه نسخ شده ، گفت : نه و علی علیه السلام  فرمود :” اگر عمر از متعه جلوگیری نمی کرد ، جز افراد شقی کسی به زنا آلوده نمی شد [۳]”

عمربن خطاب می گفت : ” من ازدواج موقت را بر شما حرام می کنم و بر عمل کننده آن حّد جاری می کنم ، پیامبر صلی الله علیه و آله و اصحاب به آن عمل می کردند و آیه ای در قرآن هم بر حلال بودن آن هست ، اما اگر به من خبر برسد که مردی متعه یا ازدواج موقت کرده او را سنگسار خواهم کرد!؟ [۴]” 

عبدالله بن عمر فرزند عمر بن الخطاب با رأی پدرش مخالف بود و می گفت :” پدرم ازدواج موقت را حرام کرد، در حالی که پیامبر صلی الله علیه و آله آن را حلال می دانست و به آن عمل می کرد ، آیا من حرف پدرم را اطاعت کنم! یا دستور پیامبر خدا صلی الله علیه و آله را ؟ همانا پیامبر خدا صلی الله علیه و آله متعه می کرد  [۵]” و گفت : ” وای بر شما خدا متعه و ازدواج موقت را حلال کرده و پیامبر خدا به آن عمل می کرد آیا از پیامبر صلی الله علیه و آله تبعیت می کنید یا از عمر ![۶]”  .

خوب تا اینجا خوانندگان آگاه نظریات مخالف رسول خدا صلی الله علیه و آله را مرور کردند ، حالا خوبست که نظری به آیات قرآن و احادیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مورد این حکم الهی و فلسفه ی آن بیفکنیم .

شرایطی که در نکاح (متعه) و(ازدواج دائم) معتبر است عبارتنداز : ۱- زن و مرد باید مانع شرعی در ازدواج نداشته باشند ، از قبیل نسب وسبب وازدواج با محارم و ۲- مهریه مورد رضایت طرفین در عقد ذکر شود  ۳- مدت ازدواج معین شود (موقت یا دائم)  ۴- عقد شرعی اجرا گردد. ۵- فرزندی که از آنان متولد می شود مشروع است و برای فرزندی که از ازدواج موقت به دنیا آمده شناسنامه گرفته می شود .، نفقه فرزندان بر پدر واجب است و اولاد از پدر و مادر ، ارث می برند [۷]

۷- هر زمان که مدت ازدواج موقت به پایان رسید زن اگر یائسه نباشد باید باید عِدّه شرعی را نگه دارد و اگر باردار باشد باید تا وضع حمل از ازدواج با دیگری خودداری کند ،  تنها فرق ازدواج موقت با دائم اینست که هزینه ی زن برعهدۀ شوهرنیست .ولذا می بینم که بیشتر شرایط ازدواج موقت و دائم مشترک است  پس برای مثال جوانی که در حال تحصیل در شهر یا کشور غریبی است و سالیان متمادی قادر به ازدواج دائم نمی باشد در برابر خود سه راه دارد :  ۱- عزب و تنها بماند  ۲- در منجلاب فساد و فحشا و آلودگی سقوط کند  ۳- در چهار چوب شرایط یاد شده با زنی که ازدواج با او شرعاً جایز است ، برای مدت معینی ازدواج کند  پس خوانندگان عزیز که از عقل سلیم برخوردارند خودشان می توانند بر حسب فطرت سالم درک کنند که بهترین گزینه ، راه سوّم یعنی ازدواج موقت است و الّا یا به بیماریهای جسمی و روحی مبتلا می شوند و یا به فساد کشانده شوند .

دلایل مشروعیت متعه یا ازدواج موقت 

آیه شریفه : ” فما استمتعتم به منّهن فاتوهّن اجورهن فریضه [۸]” ترجمه : پس هرگاه از آنان بهره مند شدید ( ازدواج موقت کردید) ، مزد آنان ( مهر معیّن ) را بپردازید. مفسرا ن شیعه و سنی برآنند که آیه یا دشده  در مورد نکاح (متعه) نازل شده است ..جلال الدین سیوطی در تفسیر (الدرالمنشور) می نویسد که آیه فوق در مورد (متعه) است [۹].

دستور پیامبر اکرم (ص) به ازدواج موقت

زمانی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای حج عمره وارد مکه شدند ، بعضی از اصحاب پیامبر نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده و گفتند ما تنها و مجرّد به این سفر آمده ایم ، آیا می توانیم متعه کنیم ؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند : ” استمتعوا …..” زنان را (که شرایطش را دارند ) به ازدواج موقت خود درآورید [۱۰]. 

قابل توجه جوانانی که نظر دانشمندان غربی را در موضوع ازدواج موقت و شرعی می جویند ، نظریه ی برتراند راسال دانشمند مشهور انگلیسی را از کتاب ( امیدهای نو در دنیای متغّیر ) درباره طرح ازدواج موقت می آوریم : ” در عصر حاضر که سن ازدواج بالارفته و دانشجو برای مثال تا حدود ۳۰ سالگی باید درس بخواند و بعد در صدد تهیه شغل مناسب باشد و نمی تواند ازدواج دائم انجام دهد ، و در ضمن جوانان از سن بلوغ تا زمانی که تشکیل خانوادۀ دائمی بدهند در سنین بحران جوانی و نمو غریزه جنسی هستند و نمی توانند خود را در برابر تمایلات غریزی حفظ کنند ، و می خواهند انسان هائی پاک و سالم و مؤمن باقی بمانند و در ضمن از بیماریهای خطرناک جنسی هم در امان بمانند ، و پول زیادی هم ندارند که خرج زن و زندگی کنند ، تنها راه حل سالم و منطقی آنست که قوانین مدنی برای این بخش حساس از عمر جوانان ، یک نوع ازدواج موقت را برای پسران و دخترا در نظر بگیرد که هم مشکلات زیاد ازدواج دائم را در بر نداشته باشد و هم دختران ، پسران جوان در پرتو این نوع ازدواج موقت از مفاسد گوناگون و روابط نامشروع محفوظ بمانند و به درس خود ادامه دهند تا به اشتغال و.برسند . [۱۱]

مخالفین ازدواج موقت چه می گویند ؟

برخی عقیده دارند که مردمانی که برای لذت موقت یک ساعت یا یک روز و یک ماه یا ……متعه یا ازدواج موقت می کنند ، اغلب زن را حامله و یا بهر شکلی رها کرده و به وظایفشان پایبند نیستند و همین سبب اشاعه فحشا شده و فرقی با فحشا ندارد ! ، در حالیکه اگر مرد برای مثال لاابالی باشد در ازدواج دائم هم بی مسئولیتی می تواند انجام دهد ویا بالعکس بعضی از زنان هدفشان ازدواج دائم گرفتن مهریه و کاسبی و تجارت است و یا تمکین نمی کنند ، پس آیا می توان برای این موارد استثنائی کل ازدواج دائم را زیر سؤال برد ؟ 

غافل از اینکه با دور شدن از ازدواج دائم یا موقت که مبنای شرعی دارد و با نظارت مردم و مراکز ذیصلاح است ، زنا و فحشا و مفاسد اجتماعی گسترش می یابد و متأسفانه بسیاری از مردم که به فلسفه ازدواج موقت واقف نیستند ، به دام گناهان و شیاطین می افتند ؛  از طرفی استعمارگران و افراد ضد مذهبی و شیطان صفتان از طریق رسانه های جمعی ماهواره ای یا مطبوعات و یا تبلیغات و راهای دیگر جوانان کشورهای خود و جوامع اسلامی و دینی را به دام شیاطین می اندازند و مبتلا به انواع بیماریهای جسمی و فکری می کنند زیرا انسان هرگز از راه گناه به آرامش روان نمی رسد و فکر می کند که لذت آنی آزادی است ، در حالیکه خداوند و پیامبرش بهترین راه کم خرج و مطمئن و آرامش بخش که هیچگونه ضرر جسمی و روانی هم ندارند و عزّت شخص در جامعه هم محفوظ می ماند را پیشنهاد کرده اند . زنی که بیوه شده و کسی با او ازدواج دائم نمی کند و نیاز به ازدواج دارد ، چنانچه ازدواج موقت کند و به آرامش برسد بهتر است یا همیشه در حال گناه یا فکر گناه و افتادن به دام شهوترانان بیفتد ؟! جوانان عزیز شما فکر و تعقّل کنید و پاسخ دهید ، آیا زنان هرزه و هر جائی برای جامعه مفیدترند یا زن پاکی که حجاب و عفتش را حفظ کرده و عزت خود را در اطاعت از خدا می بیند و با شرایط خاصی که خدا و پیامبرش تعیین کرده اند با یک مرد پاک و سالم برای زمان معینی که مورد توافق طرفین است و با حفظ حقوق طرفین ، ازدواج موقت کرده و با خاطری آسوده و وجدانی بدون عذاب مشغول فعالیت درسی یا شغلی خود می شود ؟ 

شما قضاوت کنید 

زنانی که بدلیلی طلاق گرفته اند یا شوهرانشان در جنگ یا راه دیگری فوت شده و بیوه شده اند چرا نباید با ارضاء شهوات جنسی از راه شرعی سلامتی بدن و روح خود را تضمین کنند و زندگی را با آرامش ادامه دهند ؟ 

اگر غیر از این راه آیین پاک باشد یا به عقده های ناشی از سرکوب غریزه جنسی مبتلامی شوند و ضررهای جسمی و روحی به خود می زنند ویا باید در منجلاب انواع فسادهای فردی و اجتماعی و ماهواره ای و… سقوط کنند .

بی شک شما عقلا و دینداران پاک سرشت راه شرعی و مورد رضای حق را انتخاب می کنید و هم در دنیا و هم در آخرت خوشبخت و سربلند خواهید شد .

بعضی از والدین و بزرگترها هم حواسشان باشد که مبادا حرفهایی بزنند که در مقابل کلام وحی و پیامبر خدا صلی الله علیه و آله قرار گیرند و در نتیجه اولادشان به کارهای حرام و گناه مبتلا شوند و بدانند که بشدت در پیشگاه خدا و وجدان مسئولند . 

سؤال : آیا چنانچه در نتیجه ازدواج موقت فرزندی بوجود آمد ، مسئولیت این بچه و نفقه آن و آینده آن چه می شود ؟ پاسخ بسیار صریح مشخص است ، فرزندانی که ثمرۀ چنین ازدواجی هستند هیچ گونه تفاوتی با فرزندان ازدواج دائم ندارند و مشمول تمام حمایت های شرعی و قانونی فرزند عادی خواهند بود .                      بویژه با ثبت مشخصات مرد و زن در دفاتر مخصوص و تنظیم عقدنامه ، نه سرگردانی برای فرزندشان پیش می آید و نه بلا تکلیفی . البته اگر چنانچه حین عقدنامه شرعی زن و مرد شرط کنند که نمی خواهند صاحب فرزند شوند ، می توانند با وسایل پیشگیری از انعقاد نطفه بچه دار نشوند ، ولی اگر چنانچه بچه دار شدند و نطفه جنین منعقد شد ، سقط جنین حتی یکروزه هم جایز نیست و از نظر شرع مجازات دارد .

احکام متعه :

در ازدواج موقت یا متعه باید صیغه عقد موقت خوانده شود .

صیغه عقد را زن و مرد یا وکیل آنان می تواند بخواند .

پس از تعیین مهریه اول زن میگوید : ” زوّجتک نفسی فی المدة المعلومه علی المهر المعلوم “

یعنی خودم را به ازدواج تو در آوردم برای مدت مشخص شده و مهریه ای که تعیین شده است .

(مقدار مهریه و مدت زمان ازدواج موقت باید معلوم و نوشته شود.)

سپس مرد میگوید : ” قبلت التزویج ”  یعنی  ازدواج را قبول کردم .

اگر وکیل بگیرند اول وکیل زن به وکیل مرد میگوید : ” متّعت موکّلتی ( نام زن ) موکّلک ( نام مرد ) فی المده المعلومه علی المهر المعلوم ”  یعنی به ازدواج در آوردم موکل خودم را به موکل شما برای مدت معلوم و مهریه معلوم .

وکیل مرد میگوید :” قبلت لموکلی هکذا “

یعنی برای موکل خودم این شرایط را قبول کردم.

لازم است به زبان عربی صیغه عقد اجرا شود .

پس از پایان یافتن مدت ازدواج موقت میتوانند مدت ازدواج را تمدید کنند.

اما اگر بخواهند جدا شوند اگر زن یائسه نباشد یا دختر باشد ، برای ازدواج با شوهر جدید باید ۲ماه یا به مدت دو طُهر و پاک شدن از حیض ازدواج نکند و عده نگهدارد.

منابع :

 [۱]  تاریخ مدینه دمشق ، ابن عساکر ، ج۲، ص۴۴۲/شواهد التنزیل ، حاکم الحطانی الحنفی ج ۲ ص ۳۶۲

[۲]  و [۳] تفسیر دّر المنشور ، ج ۲ ، ص ۱۴۰

[۴] مسند احمد بن حنبل ، ج ۱ ص ۵۲

[۵] صحیح ترمذی ، ج۲ ص۱۵۹

[۶] مسند احمد بن حنبل ، ج۲ ، ص۹۵

 [۸] نساء -۲۴

[۹] تفسیر الدارالمنشور ، ج۲ ص۱۴۰

[۱۰] تفسیر کبیر ، فخر رازی ج ۱۰   ص ۵۰

[۱۱] متعه و آثار اجتماعی آن  : ص۳۳۱