به گزارش جام جم آنلاین، صفدر نیازی شهرکی جمعه شب در جلسه جمع‌بندی سفر بررسی و مشکلات قنوات گناباد و بجستان گفت: در سال جاری برای احیا و مرمت ۴۱ هزار قنات در کشور ۳۵۰ میلیارد تومان و برای آبیاری تحت فشار بالغ‌بر ۱۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار مصوب شده است.

وی اظهار کرد: طی بازدید به عمل آمده از قنوات گناباد و بجستان به لحاظ خشکسالی دچار کاهش دبی آب شده‌اند و نیاز به مرمت و لایروبی دارند.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به کمبود اعتبار برای مرمت قنوات و از سویی تعداد زیاد قنات‌ها در کشور افزود: با توجه به شرایط قنوات این دو شهرستان اعتباری بالغ‌بر ۲۰۰ میلیارد ریال برای مرمت و بهسازی آن‌ها و ذخیره‌سازی آب در گناباد و بجستان مصوب شد.

وی اظهار کرد: گرچه سیلاب و بارندگی‌های سیل آسا هزینه و خسارت‌های زیادی به قنوات تحمیل کرده، ولی از سویی اقدامات مناسبی برای احیا و مرمت قنوات شهرستان گناباد توسط کشاورزان و مالکان آن اجرا شده است.

نیازی شهرکی گفت: از این میزان اعتبارات ملی ۱۰۰ میلیارد ریال برای مرمت قنوات گناباد، ۸۰ میلیارد ریال برای مرمت قنوات بجستان و ۲۰ میلیارد ریال برای تکمیل استخر ذخیره‌سازی آب روستای آهنگ در شهرستان بجستان اختصاص پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه استخر ذخیره‌سازی آب در بجستان نیاز به ترسیم طرح و پروژه مصوب دارد، گفت: چنانچه اصول فنی در طرح مذکور اجرا شود و مستندات آن قابل تأیید کارشناسان قرار بگیرد، از محل اعتبارات ملی و استانی و همچنین توازن در اختیار نماینده به این پروژه اختصاص خواهد یافت.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی افزود: روش‌های نوین آبیاری باعث افزایش بهره‌وری کشاورزی در بخش‌های مختلف می‌شود.

وی با بیان اینکه متقاضیان طرح آبیاری نوین از اعتبارات و تسهیلات بهره‌مند خواهند شد، افزود: توسعه آبیاری نوین زیرسطحی یکی از موارد مورد توجه حوزه کشاورزی در سال جاری است که علاوه بر بهره‌برداری منابع آبی باعث افزایش عناصر در خاک می‌شود.

رضا سرافرازی مدیر کل دفتر آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در این جلسه از اجرای طرح مشترک آبخیز تا جالیز برای مرمت و بازسازی قنوات توسط معاونت آب و خاک تغذیه مصنوعی و کنترل سیلاب‌ها و آبخوان‌ها توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری کشور و اداره کل منابع طبیعی استان‌ها خبر داد و گفت: در راستای اجرای طرح آبخیز تا جالیز پایداری منابع آبی و افزایش آبدهی قنوات مد نظر بوده و با اجرای طرح‌های آبیاری نوین، احداث گلخانه و استخر ذخیره آب و برای بازسازی، حفظ و بهره‌برداری بهتر از قنوات به وجود آمده است.

وی افزود: این طرح‌ها از محل اعتبارات معاونت آب و خاک و توازن و اعتبارات استانی برای حفظ و حراست از آبدهی قنوات اجرا می‌شود.

غلامرضا قنبری رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه هرچند برای درخواست اعتبار ۳۰ هزار میلیارد ریالی مستندات خسارت به قنوات در اثر خشکسالی و ستاد بحران ارسال شده، اما مبلغ محدودی تخصیص یافته است، گفت: از مجموع ۳۰۰۰ قنات در خراسان رضوی که نیاز به مرمت دارند حدود ۱۲۶۰ رشته قنات در سنوات گذشته لایروبی و احیا شدند.

سیاست حفر چاه در ۴۰ ساله اخیر سیاستی نادرست

جعفر جوادی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه یک هفتم قنوات خراسان رضوی به شهرستان گناباد و بجستان اختصاص دارد، گفت: منابع دولتی برای احیای قنوات ناچیز بوده و هزینه‌های زیادی را مردم متحمل شدند.

وی اعتبارات دولتی در مرمت قنوات را ناچیز دانست و گفت: تعداد ۶۹۰۰ قنات فعال در استان وجود دارد و اولویت وزارت نیرو کمک به قنوات فعال است.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: ۴۹ درصد منابع آبی قنوات، ۳۷ درصد چاه و ۱۵ درصد منابع آبی در شهرستان گناباد توسط چشمه تأمین می‌شود.

وی سیاست حفر چاه در ۴۰ ساله اخیر را سیاستی نادرست دانست و گفت: قنوات در ذخیره و تعادل آب خود کنترل هستند، اما چاه این تعادل ذخیره آب در زمین را به هم می‌زند.

وی شاخص بهره‌وری آب در شهرستان گناباد را پایین دانست و افزود: افزایش راندمان سامانه‌های نوین آبیاری و نوع بافت خاک و خرده مالکی، متقاضیان آبیاری تحت فشار در این منطقه را کاهش داده و این در صورتی است که اعتبارات لازم برای بهره‌وری آب و گسترش آبیاری نوین وجود دارد.

نیاز احیای قنوات به فناوری هوش مصنوعی

رضا نصیری فرماندار گناباد با بیان اینکه در محافل دانشگاهی و علمی باید به دنبال ایجاد دستگاه‌ها و ریز پرنده‌ها برای کمک به مقنیان بود، گفت: با وجود فناوری هوش مصنوعی می‌توان به بررسی مشکلات قنوات در اعماق زمین پرداخت.

وی گفت: طی سال‌های گذشته در شهرستان گناباد ۲۰۰ رشته قنات به دلیل خشکسالی تغییر اقلیم مسدود و خشک شده و نیازمند توجه مسئولان است تا بتوان در احیا و مرمت آن اقدام کرد.