نیویورک تایمز، ان‌بی‌سی و خبرگزاری رویترز گزارش دادند که پست وزارت خارجه دولت آینده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا قرار است به مارکو روبیوی لاتین‌تبار و از شاهین‌های جناح راست افراطی در حزب جمهوریخواه داده شود. البته هنوز این تصمیم به شکل قطعی از طرف تیم انتقالی ترامپ تایید نشده، اما کسانی که از جزییات روند انتخاب‌های رئیس‌جمهور بعدی آمریکا مطلع هستند، در مصاحبه با رسانه‌های مختلف این خبر را اعلام کرده‌اند.

روبیو ۵۳ سال دارد و در سال ۱۹۹۳ در رشته علوم سیاسی از دانشگاه فلوریدا فارغ‌التحصیل شد و از سال ۲۰۱۰ نماینده سنا از همین ایالت است. از او پیشتر به عنوان معاون احتمالی ترامپ نیز نام برده می‌شد که البته برای این پست جی‌دی‌ونس انتخاب شد. وزارت خارجه و مشاور امنیت ملی، دو پست اصلی در کابینه ایالات متحده در ارتباط با شکل‌دهی و اجرای سیاست خارجی هستند و همواره، بعد از انتخابات ریاست جمهوری در این کشور، رقابتی بسیار شدید برای رسیدن به این پست‌ها شکل می‌گیرد.

پیش از این چندین نام برای پست وزارت خارجه عنوان شده بود از جمله برایان هوک و ریچارد گرنل اما ظاهرا تصمیم ترامپ برای انتخاب روبیو قطعی است. روبیو در صورت انتخاب به پست وزارت خارجه، یکی از معماران کلیدی سیاست “اول آمریکا”ی ترامپ خواهد بود. در این عرصه ترامپ قول داده که جنگ در اوکراین و همچنین جنگ غزه و لبنان را به پایان برساند و از دخالت ارتش آمریکا در درگیری‌های خارج از این کشور پرهیز کند. روبیو به عنوان یک منتقد سرسخت روسیه شناخته می‌شود و در صورت انتخاب، پیش‌برنده سیاست آمریکا دربرابر اوکراین و ناتو خواهد بود.

طراح “قانون مهسا” در سنا

پس از اعتراضات سراسری در سال ۱۴۰۱ در ایران، طرح ”قانون مهسا” توسط جیم بنکس، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا به کمیته روابط خارجی این مجلس ارائه شد. مجلس نمایندگان آمریکا سال گذشته با اکثریت قاطع این طرح را تصویب کرد. پس از تصویب این طرح در مجلس نمایندگان، مارکو روبیو به همراه الکس پادیلا سناتور دموکرات این طرح را به سنا ارائه دادند. این طرح امسال در سنا نیز تصویب و با امضای جو بایدن به قانون تبدیل شد. بر اساس “قانون مهسا” مقام‌های بلندپایه کشورمان شامل نهاد رهبری، ریاست جمهوری، مقام‌های منصوب‌شده از سوی ولی فقیه و شبکه بنیادها و شرکت‌های تحت نظر رهبری مورد تحریم‌ قرار می‌گیرند.

وزیر خارجه ضد جمهوری اسلامی

از سوی دیگر ناظران سیاسی می گویند روبیو اصولا به مواضع ضد جمهوری اسلامی مشهور است و بارها خواستار افزایش تحریم‌های ایران شده است. در جریان مذاکرات هسته‌ای در دوران باراک اوباما، او از جمله سناتورهایی بود که نه تنها فعالانه‌ با این مذاکرات مخالف بود، بلکه تلاش کرد تا با تصویب تحریم‌های بیشتر در کنگره، از امتیازهای احتمالی هرگونه توافق برای ایران بکاهد.

او که عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکاست، در ماه ژانویه ۲۰۲۴ ‌در نامه‌ سرگشاده به جو بایدن، از او درخواست کرد که به دلیل حمله حماس به اسرائیل، دولت آمریکا با استناد قوانین موجود، تحریم ایران را سخت‌گیرانه‌تر اجرا کند و جلو هرگونه فروش نفت ایران را بگیرد. این طرح که با نام «قانون توقف حمایت از نفت ایران» (SHIP) تهیه شده، هنوز در سنای آمریکا در دست بررسی است و اگر تصویب شود، دولت این کشور موظف خواهد شد تا برای مقابله با فروش نفت ایران دست به اقدامات بسیار گسترده‌تر بزند.

او در همین سال طرح مشابه دیگری نیز با نام «قانون پایان دادن به تروریسم ایرانیان» به سنا ارائه کرده که شبیه به طرح دیگرش، در تقویم مجلس سنا برای بررسی قرار دارد. این طرح هم اگر تصویب شود گستره تحریم‌های ایران به‌ویژه مقابله با کسانی که این تحریم‌ها را نادیده می‌گیرند، افزایشی قابل توجه پیدا خواهد کرد.

سیاستمدار حاصل فرار از کمونیسم کوبا

همچنین روبیو یکی از برجسته‌ترین چهره‌های ضد چین در سنای آمریکا است و در سال ۲۰۲۰ به دلیل موضع خود درباره هنگ‌کنگ، که به دنبال اعتراضات دموکراسی‌خواهانه بود، توسط پکن تحریم شد.

روبیو در سال ۲۰۱۹ از وزارت خزانه‌داری آمریکا خواست تا بررسی امنیت ملی درباره خرید اپلیکیشن محبوب چینی تیک‌تاک را آغاز کند و این امر منجر به تحقیقات و دستورات قانونی برای قطع مالکیت این اپلیکیشن شد.

روبیو، که پدربزرگش در سال ۱۹۶۲ از کوبا گریخت، از مخالفان سرسخت عادی‌سازی روابط با دولت کوبا است؛ موضعی که ترامپ نیز با آن موافق است. روبیو، که ریاست زیرکمیته مجلس نمایندگان در امور آمریکای لاتین را بر عهده دارد، همچنین منتقد جدی و مداوم دولت نیکلاس مادورو در ونزوئلا است.

او که از شاهین‌های جناح راست افراطی در حزب جمهوریخواه به شمار می‌رود در برابر جنگ اوکراین موضعی به شدت نگران‌کننده برای اوکراین و اروپا دارد و معتقد است جنگ در اوکراین باید با رسیدن به توافقی با روسیه خاتمه یابد.

«پولیتیکو» نیز سناتور روبیو را گزینه اصلی وزارت خارجه دانسته است که در صورت تایید به منزله رویکردی تازه در دولت آینده آمریکا مقابل دشمنان ژئوپولیتیک آمریکا در جهان به ویژه ایران و چین خواهد بود.

در صورت معرفی روبیو به عنوان وزیر خارجه، به نظر می رسد ایران با ابرپروژه تحریم های امریکا مواجه خواهد شد. تحریم هایی که تجربه تحریم های فلج کننده دور قبلی ترامپ را داشته و علیرغم مقاومت فعالانه ایران در برابر تحریم ها، آستانه فشار حداکثری تحریم ها امکان ارتقا خواهد داشت.