وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگو با «آرمان امروز»

آرمان امروز- وحید استرون: سی و هفتمین دوره نمایشگاه ملی صنایع دستی تهران (۱۴۰۳) در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار شد و آنچه که در ۴ روز برگزاری این نمایشگاه به چشم می خورد، استقبال خوب مردم از این نمایشگاهی با جذابیت های رنگارنگ نواحی مختلف ایران و فرهنگ های مختلف بود که در هنر- صنعت صنایع دستی به معرض دید عموم قرار می گرفت. خلاقیت در خلق آثار و همزیستی صنایع دستی به عنوان یک میراث کهن با تکنولوژی های آنلاین و در زیست بوم نیز از اقدامات خوب وزارت میراث فرهنگی، گردشگری صنایع دستی بود که سعی داشت این بار آثار به روزتر و جالب تری را در معرض دید عموم قرار دهد. همین امر باعث شده بود که تولید کنندگان صرفا آثار و تولیدات سال‌ها، دهه‌ها و قرن‌های گذشته را بدون توجه به واقعیت گذر زمان و نقش تکنولوژی در زندگی انسان‌ها، مجددا تولید کنند. اما آنچه که بیش از هرچیز در محیط نمایشگاه نمایان و ملموس بود، عدم استقبال یا تعداد کم گردشگران خارجی در سالن‌ها و هزینه های بالای صنایع دستی بود که با قدرت خرید مردم در شرایط اقتصادی فعلی، فاصله زیادی داشت. در حقیقت زمانی که بحث فروش صنایع دستی ایرانی به عنوان یک جذابیت فرهنگی به میان می آید، باید یک رویداد را با متر و معیار خریداران خارجی سنجید. این توریست و گردشگر خارجی است که قالی تبریز، منبت کاری اصفهان، چرم مشهد، لباس ها و ساز تنبور کرمانشاهی ها، آثار دست ساز مردم سیستان و بلوچستان و… را با خود به عنوان اثری ارزشمند به خارج از ایران می برد و شاید در شرایط واقعی کشور ما، بسیاری از مردم خرید صنایع دستی سال هاست که سبد خانوارشان حذف شده است و این موضوع به یک کالای لوکس در زندگی ایرانیان تبدیل شده است.
رونق صادرات صنایع دستی با سه راهکار وزیر
اما برای بررسی این موضوع و در حاشیه برگزاری این نمایشگاه سید رضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با خبرنگار «آرمان امروز» به گفت‌وگو نشست که در ادامه این گفت‌وگو را می خوانید. سوال نخست ما از وزیر در ارتباط با فروش آثار هنرمندان صنایع دستی و تسهیل شرایط برای صادرات آنها بود که صالحی امیری در پاسخ می‌گوید: «صادرات صنایع دستی، خوشبختانه از مصوبه دولت برخوردار است و تصمیم داریم که برون‌سپاری ارزی شامل معافیت در این حوزه شود. برای صنایع دستی، این خبر خوبی بود که دولت چهاردهم انجام داد، اما باید مراحل بعدی کار محقق شود و سایر دستگاه های ذیربط مانند گمرک نیز همکاری لازم فراهم کنند؛ یکی از اولویت‌های بنده در این مقطع، تلاش برای رفع موانع صادرات صنایع دستی است. تا زمانی که ما به بازارهای جهانی راه پیدا نکنیم، صنایع دستی ما آن جهش و در حقیقت ارزش افزوده‌ای که باید داشته باشد و مستحق به‌حق آن است، نخواهد داشت. در حقیقت صادرات نقطه اصلی زنجیره ارزش افزوده ما است. فردی که در روستا تولید صنایع دستی می‌کند، و محصول او در فضاهای دنیا و در منازل مردم در خارج از کشور در معرض دید عموم قرارمی‌گیرد، ارزش‌ها و زیباشناختی ایرانی را با خود به مناطق بیرون از مرزهای ایران منتقل می‌کند.»
وی تاکید دارد که راه نجات صنایع دستی یا رفع چالش‌های این حوزه، در سه مفهوم مهم خلاصه می شود و در ادامه به این سه اصل مهم اشاره می کند: «مرحله نخست، امنیت شغلی تولید کنندگان است که باید یک تولید کننده خلاق، فقط به خلق آثار زیبا و خلاق فکر کند و دغدغه شغلی نداشته باشند. امنیت شغلی نقطه مهمی است و برای اینکه بتوان به نتیجه مثبت در این زمینه رسید، باید اقداماتی را در آینده نزدیک انجام دهیم. نکته دوم «حمایت» است، حمایت یعنی دولت به تولید کنندگان تسهیلات بدهد و موانع‌شان را بردارد تا به‌راحتی بتوانند بازاریابی کنند. در این زمینه اگر بسیاری از تولیدکنندگان در قالب تشکل فعالیت کنند، از این طریق صنایع دستی ما در مکان هایی قرار می گیرد که بازاریابی در آن صورت خواهد گرفت و در نهایت به فروش ریالی یا ارزی منجر خواهد شد. نکته آخر که بسیار هم دارای اهمیت است، در کنار حمایت دولت (مالی و حقوقی)، فضای خارج از کشور برای صادرات باز شود. خوشبختانه در حال حاضر و در حوزه صادرات، ما این امکان را فراهم کردیم، اما باید با چند نهاد ذی‌ربط که الان با هم در تلاش برای رفع موانع و راهکار مشترک هستیم، با آنها به نتیجه برسیم و نهایتاً ما در آینده نزدیک رسما مسیر صادرات صنایع دستی را باز خواهیم کرد و فقط موانعی که کلان و تعبیری مسائل فرابخشی است، می ماند که مهمترین آنها تبادل ارز است. البته این موضوع به بانک ها مربوط نیست و ما با مدیران بانک مرکزی، جلسات متعددی داشتیم، موانع تبادل ارزی از سوی دشمنان به وسیله تحریم بانک‌ها ایجاد شده و تا این مانع برداشته نشود، مشکل حل نخواهد شد.
کارت های بانکی ایران در روسیه کار می کند؟
اما سوال بعدی ما در ارتباط با کارکرد کارت های بانکی در کشور روسیه از وزیر میراث فرهنگی است. همین چند روز پیش بود که معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام کرد که «در حال حاضر بانک‌های ملت، رفاه، صادرات، پاسارگاد، سپه، ملی، تجارت و گردشگری به میر روسیه متصل هستند و دارندگان کارت های بانکی این بانک ها می توانند در خاک روسیه مانند داخل ایران خرید کنند. این خبر خوبی برای گردشگران و صادرکنندگان بود که یکی از موانع مهم آنها در این حوزه برداشته شده است. با این حال صالحی امیری در این مورد می گوید: «بله، رئیس بانک مرکزی در جلسه هیات دولت، خوشبختانه گزارشی ارائه داد که کارت های بانکی ایران در کشور روسیه کار می کند. اما این امر نیازمند عملیاتی شدن در سطح اول دستگاه‌ها و بعد در سطح تولید کننده‌ها است که هنوز این اتفاق شکل نگرفته است. خبر این موضوع را رئیس بانک مرکزی در دولت اعلام کردند، آن هم فقط با کشور روسیه، اینکه آیا بقیه بانک‌های دنیا با کارت‌های ارزی روسیه فعالیت خواهند کرد، این سوالی است که باید در آینده پاسخ آن را از بانک مرکزی و نهادهای ذربط بگیریم. اما در حوزه گردشگری ما سه نیاز داریم که نیاز جذابیت که وزن در جذابیت بسیار عالی است و جز هفت کشور اول جذاب جهانی هستیم. زیرساختهای مساعدی داریم، اما باید توسعه پیدا کنند و سطح سوم امنیت است که در بحث امنیت گردشگران در ایران خوشبختانه از امنیت بالایی برخوردار هستند، اما دشمنان ما ایران هراسی را تبلیغ می‌کنند و ما باید تلاش کنیم که این تصویر غلط ایران هراسی را از ذهن‌ها پاک کنیم.