آرمان امروز- گروه جامعه: دولت چهاردهم، وضعیت اجتماعی کشور را به خوبی درک کرده، که بسیاری از این مشکلات از آسیب های اجتماعی سرچشمه می گیرد. امری که در دولت های قبلی فقط در حد شعار باقی ماند و خیلی در کنترل یا کاهش «خشونت»، «اعتیار»، «سرقت»، «افزایش مصرف سیگار»، «گسست اجتماعی» و… بنا به آمار رسمی که پس پایان چهارساله دولتشان ارائه دادند، نتوانستند موفق باشند. البته یا آنها با این موضوعات چند بُعدی ناآشنا بودند و از متخصصان صاحب نام و کارشناس در حوزه های آسیب های اجتماعی بهره نگرفتند، یا اینکه بدشناسی هایی مانند شیوع کرونا، اعتراضات و فضای کشور تحت تاثیر موضوعات سیاسی قرار گرفت، تا ناکام در این حوزه لقب بگیرند. حالا که دولت چهاردهم به سرکار آمده، وضعیت آسیب هایی که از شیوع نابهنجاری های اجتماعی و با علت اقتصادی در جامعه وجود دارد و تاثیری که بر سرمایه اجتماعی و امنیت روحی و روانی می گذارد، را درک کرده و سعی دارد در پایان دوره چهارساله خود با کاهش روند آسیب های اجتماعی در جامعه همراه باشد. چندی پیش معاون اجرایی رئیس‌جمهور، هدف دولت چهاردهم را ریشه‌کن شدن تمامی آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد و گفت: «نقطه کمال ما ایران مرفه، بدون آسیب اجتماعی و بدون خشونت و اعتیاد است.» البته آقای قائم پناه به «مدینه فاضله‌»‌ای اشاره دارد که در مدت چهارسال، نمی توان ۵ دهه خرابی در حوزه اجتماعی را کاهش داد.
اما آنطور که دکتر محمدجعفر قائم پناه، به آن اشاره کرده، نگاه دولت چهاردهم به ایران، براساس وفاق و دوستی است: «وقتی صحبت از اعتیاد می‌شود یعنی از هم‌پاشیدگی هویت و شخصیت فرد و کیان خانواده که نتیجه آن چهره زشت خانواده و خیابان‌های شهر است. قطعا رویکرد دولت پیشگیری از آسیب اجتماعی و به‌ویژه آسیب خانمان سوز اعتیاد است و در این زمینه معتقد به سرمایه گذاری است، البته این هدف آسان نیست و همه باید در این زمینه وارد میدان شوند؛ نخست باید خانواده در این زمینه با فرهنگ سازی، آگاه و ایمن شود. در جامعه ای که جوانان از اعتیاد ناتوان شده باشند این جامعه دیگر توانمند نیست و همین مسئله در سطح خانواده نیز وجود دارد که پایه اصلی جامعه را تشکیل می‌دهد.»
رفع شکاف اجتماعی، اولین قدم
در این شرایط سوال اینجاست که دولت چهاردهم چگونه می تواند در مدت چهارسال خود، آسیب های اجتماعی نظیر اعتیاد را به حداقل برساند؟ موضوعی که رئیس جمهور کشورمان، رفع آن را در گسست اجتماعی می داند و می گوید: «همه مشکلات کشور ناشی از گسست اجتماعی است و وقتی جامعه از حاکمیت دور بماند تصمیمات ما ره به جایی نخواهد برد، لذا ضروریست شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به این مسئله که اصلاح جامعه از خانواده، مهد کودک، مدرسه و دانشگاه آغاز می شود،‌ به صورت جدی این مهم را در دستور کار قرار دهد.»
کار دولت چهاردهم سخت تر از دولت های قبل
با این حال عباسعلی یزدانی، عضو هیات مدیره انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به آسیب‌های اجتماعی موجود با بیان اینکه کار دولت فعلی از وظایف دولت‌های قبل سخت‌تر است، چراکه رئیس جمهور فعلی باید علاوه بر آسیبهایی که نسل‌های قبل با آن روبرو بودند با مسئله‌ نسل‌های جدیدی مواجه شود که جنس آن متفاوت است، گفت: «اگرچه همه نسل‌ها با هم متفاوت هستند، اما نسل جدید همانطور که به صورت واضح در رخدادهای اجتماعی چندسال اخیر نشان داده‌اند مسائل تجربه نشده‌ای دارد که باید به آنها پرداخت. متاسفانه اعتماد بین اجزا و نهادهای مردمی در سطح پایینی قرار گرفته است؛ موضوعی اگرچه قابل ترمیم است اما ساده نیست. دلیل بعدی برای سخت‌تر بودن تصمیمات اجتماعی به ویژه در حوزه آسیب‌های اجتماعی این است که با اشکال نوپدیدی از آسیب‌ها مواجهیم که برای تفکر غیرمدرن، درک آن ممکن نیست.»
وی در ادامه گفته هایش افزود: «امروز علاوه بر دنیای واقعی با حجم بالایی از کنش‌های اجتماعی و فرهنگی در فضای سایبری مواجهیم که باعث می‌شود فهمیدن مردم سخت شود. فضاهای سایبری به مردم عادی اجازه می‌دهد خود واقعی‌شان را که لزوما با آنچه در دنیای واقعی دیده می‌شود و همخوان نیست را نشان دهند و این تعارض، عوارض وحشتناکی برای نسل حاضر ایرانی ایجاد می‌کند. توجه داشته باشیم که بخش عظیمی از کاهش سلامت روانی در جامعه و احتمالا دلیل اصلی وجود حداقل یک اختلال روانی نیازمند درمان، به نوعی به همین تعارضات در زندگی روزمره بازمی‌گردد. این موضوع باعث شده مسائل اجتماعی پیچیده‌تر شوند و طبعا حل این کلاف هم دشوارتر است.»
این مددکار اجتماعی با توجه به شکاف نسلی عمیق در کشور به رئیس جمهور پیشنهاد کرد که از جوانان به عنوان مشاور در امور به کار گرفته شود چراکه نیمی از جمعیت ایران، زیر ۳۰ سال هستند و بخش حجیمی از آنها اساسا به زبان سایبری صحبت و با آن ساختار زبانی فکر می‌کنند و درک کاملا متفاوتی از برخی سیاستمداران دارند. علیرغم موارد گفته شده، همانگونه که رئیس جمهور به درستی اشاره کردند تصمیمات سخت نباید به مردم فشار بیاورد؛ طبقات مستضعف ایران امروز نحیف شده و طاقت شوک‌های جدید را ندارد. پیش نیاز کنترل آسیب‌های اجتماعی امروز، مبارزه برای حذف فسادهای ساختاری است.