آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: تعلل های متعدد دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی در ۳ سال اخیر بار دیگر سبب شد تا علاوه بر فرصت رفع تحریم ها، کشور در گردابی دیپلماتیک به نام شورای حکام بیفتد و بار دیگر غربی ها علیه ایران به اجماع برسند.
پس از قطعنامه جدید شورای حکام علیه ایران، برخی ضمن عادی جلوه دادن و فاقد اهمیت دانستن آن چنان تقلیلگرایانه برخورد میکنند که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. اگر چنین است پس واقعا چرا چند روز قبل از صدور قطعنامه این همه تهدید تند مطرح شد؟
معمولا نگاه برخی درباره این دست اقدامات طرف مقابل، موردی است؛ این که شورای حکام نشستی فصلی داشته و پس از بررسی پرونده هستهای، قطعنامهای صادر کرده و ایران هم واکنشی نشان داده است و تمام!
اما این نوع نگاه و مواجهه موردی و سطحی با این رخدادها که محصول محاسباتی بریده از واقعیت است، موجب اشتباه محاسباتی نیز میشود.
صایر گل عنبری در این رابطه می گوید: عقلانیت و دوراندیشی سیاسی و امنیتی اقتضا میکند که این اتفاقات موردی را در چارچوب یک روند پیچیده با توالی مراحل مختلف آن دید. این روند هم حکایت از سیر صعودی تنش میان ایران و غرب دارد که در آن گامهای موردی در پروندههای متعدد مورد مناقشه در یک راستا قرار دارد و بر اساس راهبرد جدیدی به شکل تصاعدی برداشته میشود.
از این رو مواجهه منطقی و عقلانی با این وضعیت، بدون دوراندیشی و درک تصویر تقریبی آخر بازی در هر کدام از این پروندهها و فرجام اجمالی احتمالی همه آنها امکانپذیر نیست. یک بازیگرِ عاقبتنگر در چنین موقعیتی نهایت تلاش خود را میکند که ابتکار عمل داشته باشد و از انفعال پرهیز کند. وجود ابتکار عمل جدا از این که منعکسکننده مدیریت منطقی یک تنش است، بلکه از طریق آن بازیگر سیاسی میتواند رفتار طرف مقابل خود را نیز مدیریت کند؛ اما در غیر این صورت مدیریت شده و وارد پروسه کنشورزی انفعالی مستمر خواهد شد و رفته رفته دانسته یا نادانسته وارد مسیری میشود که به اصطلاح عربی “گذرگاه اجباری” (الممر الإجباری) نامیده میشود. هر بازیگری هم وارد چنین گذرگاهی شود، دیگر انتخابی ندارد و تصمیمات و کنشگریاش نه از سر اختیار بلکه اجبار و همان چیزی خواهد بود که رقیب یا دشمنش میخواهد. در واقع، گامهای موردی طرف غربی در قبال ایران در سالهای اخیر به ویژه یک سال اخر تکههای پازلی است که در یک روند و فرایند تدریجی قرار داشته و مجموعا با هدف خلق تصویر نهایی برآمده از تحقق غایت راهبرد طراحی شده است. در این میان، قرار گرفتن هر طرفی در دام «گذرگاه اجباری» به معنای بازی عملی در زمین طرف مقابل تا تحقق غایت او است.
source