به گزارش شرق، شدید بارندگی، افزایش مداوم آلودگی هوا، و بحران رو به وخامت وضعیت انرژی، کشور را در شرایطی قرار داده که می‌توان آن را به زندگی در غار تشبیه کرد؛ جایی که نیازهای اولیه انسان برای بقا به سختی تأمین می‌شود. اما علی‌رغم شدت این بحران‌ها، هنوز خبری از شکل‌گیری یک کمیته بحران جدی برای مدیریت این وضعیت نیست. این بی‌عملی می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای اقتصاد، اشتغال، و حتی سلامت عمومی جامعه به همراه داشته باشد.
بحران بارندگی و پیامدهای آن
کاهش بیش از 40 درصدی بارندگی نسبت به سال قبل، آثار مخربی بر منابع آبی، کشاورزی، و تأمین غذای کشور داشته است. کاهش ذخایر آبی در سدها، امنیت آبی را تهدید می‌کند و خطراتی همچون خشکسالی، بیابان‌زایی، و کاهش تولید محصولات کشاورزی را افزایش می‌دهد. این شرایط به‌ویژه در مناطق روستایی که اقتصاد آن‌ها به شدت به کشاورزی وابسته است، می‌تواند به مهاجرت گسترده و افزایش بیکاری منجر شود. پیامد این وضعیت، فشار بیشتر بر زیرساخت‌های شهرهای بزرگ و افزایش حاشیه‌نشینی خواهد بود.
آلودگی هوا: تهدیدی برای سلامت و اقتصاد
آلودگی هوا که پیش‌بینی شده تا نیمه دی‌ماه ادامه یابد، سلامت میلیون‌ها نفر را به خطر انداخته است. این آلودگی تأثیرات مخربی بر سیستم تنفسی، قلب، و سلامت روانی دارد و بار مالی سنگینی بر سیستم درمانی کشور تحمیل می‌کند. همچنین، تعطیلی‌های مکرر مدارس و ادارات به دلیل آلودگی، بهره‌وری اقتصادی را کاهش داده و بر فعالیت‌های تولیدی و خدماتی تأثیر منفی گذاشته است.
بحران انرژی: سایه سنگین قطعی برق
وضعیت بحرانی در حوزه برق نیز به این مشکلات افزوده است. کاهش بارندگی مستقیماً تولید برق آبی را کاهش داده و افزایش مصرف به دلیل سرمای هوا، فشار بیشتری بر شبکه برق وارد کرده است. کمبود برق می‌تواند به تعطیلی صنایع و کاهش تولید منجر شود که پیامد آن افزایش بیکاری و کاهش رشد اقتصادی خواهد بود.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی بی‌عملی
ادامه این وضعیت بدون اتخاذ تدابیر جدی می‌تواند به بروز بحران‌های اجتماعی منجر شود. کاهش منابع آبی، آلودگی شدید هوا، و مشکلات زیرساختی برق، سرمایه‌گذاری در کشور را به شدت کاهش می‌دهد و به مهاجرت نیروی کار و کارآفرینان به مناطق دیگر یا حتی کشورهای دیگر دامن می‌زند. این موضوع در بهار آینده، با افزایش بیکاری و کاهش فرصت‌های شغلی، ابعاد نگران‌کننده‌تری پیدا خواهد کرد.
ضرورت تشکیل کمیته بحران
در چنین شرایطی، تشکیل یک کمیته بحران ملی برای هماهنگی و اجرای اقدامات فوری ضروری است. این کمیته باید شامل نمایندگان دولت، کارشناسان محیط زیست، فعالان اقتصادی، و متخصصان حوزه انرژی باشد و با اختیارات ویژه، بتواند سیاست‌های کارآمد را تدوین و اجرا کند. اهداف این کمیته باید شامل موارد زیر باشد:
مدیریت منابع آبی: تدوین برنامه‌ای جامع برای بهینه‌سازی مصرف آب در بخش‌های کشاورزی، صنعتی، و خانگی.
کاهش آلودگی هوا: اجرای سیاست‌های فوری مانند محدودیت برای خودروهای آلاینده، توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک، و افزایش استانداردهای زیست‌محیطی در صنایع.
مدیریت بحران انرژی: سرمایه‌گذاری فوری در منابع انرژی تجدیدپذیر و تدوین برنامه‌هایی برای کاهش مصرف انرژی در ساعات اوج.
راهبردهای پیشنهادی برای کاهش بحران
آماده‌سازی زیرساخت‌های آبی: دولت باید با تخصیص بودجه به پروژه‌های انتقال آب و استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند بازیافت آب، از اتلاف منابع جلوگیری کند.
تقویت نظارت زیست‌محیطی: نظارت سخت‌گیرانه بر صنایع آلاینده و توسعه منابع انرژی پاک مانند خورشیدی و بادی باید در اولویت قرار گیرد.
حمایت از کشاورزان و جوامع روستایی: ارائه تسهیلات مالی و آموزشی به کشاورزان برای تغییر الگوی کشت به محصولات کم‌آب‌بر ضروری است.
برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی: آموزش عمومی در زمینه مصرف بهینه آب و انرژی و مشارکت عمومی در کاهش آلودگی باید به طور گسترده اجرا شود.
پیگیری تشکیل اتاق بحران ملی
برای عملیاتی کردن این راهبردها، نیاز به ایجاد یک اتاق ویژه بحران با اختیارات اجرایی فوری است. این اتاق باید به‌طور مداوم داده‌ها و روندها را تحلیل کرده و سیاست‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت را برای مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی و اقتصادی تدوین کند. در صورت عدم تشکیل این اتاق، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی بحران‌ها به شکلی غیرقابل‌کنترل افزایش خواهد یافت.
شرایط فعلی کشور نشان‌دهنده یک وضعیت اضطراری است که نیازمند اقدامات فوری و تصمیم‌گیری‌های دقیق است. عدم توجه به این مسائل نه تنها زندگی روزمره شهروندان را دشوارتر خواهد کرد، بلکه اقتصاد ملی را نیز در معرض فروپاشی قرار می‌دهد. تشکیل یک کمیته بحران و تدوین راهبردهای مؤثر می‌تواند گامی اساسی در مدیریت این بحران‌ها و جلوگیری از بروز فاجعه‌های بیشتر باشد.
source