آرمان امروز : امسال آخرین سال اجرایی شدن سند چشم‌انداز ۲۰ ساله است. سندی که موسوم به سند ۱۴۰۴ بود و بر اساس آن قرار بود به اهداف توسعه ترسیم شده در آن برسیم. با این حال شرایط امروز کشور گویای آن است که به بسیاری از شاخص‌های موجود نرسیده‌ایم و اکنون نیاز است برنامه ۲۰ ساله دیگری برای دستیابی به آنچه که از دست دادیم، تدوین شود. فرج الله معماری، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران در این زمینه گفت: در سند چشم انداز ۱۴۰۴ هدف‌گذاری‌هایی انجام شده بود تا بر مبنای آن کشور در منطقه موقعیت ممتازی پیدا کند. اما اکنون که این سال‌ها سپری شده، متوجه شده‌ایم سرعت و شتاب دیگران خیلی بیشتر از ما بوده است و در خیلی از شاخص‌‌ها حتی رتبه‌های قبلی‌مان را از دست دادیم و تنزل پیدا کرده‌ایم.
فرج الله معماری، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین بیان کرد: متاسفانه در دوره ۲۰ ساله سند چشم انداز ۱۴۰۴، ما نه تنها از بسیاری از کشور‌های خاورمیانه پیشی نگرفته‌ایم، بلکه در خیلی از شاخص‌ها موقعیت‌هایمان نسبت به گذشته تنزل پیدا کرده است و جایگاه خود را از دست داده‌ایم.
معماری اضافه کرد: برخی شاخص‌ها در انتهای دوره چشم‌انداز ۲۰ ساله، شامل این موارد است که تولید ناخالص داخلی ایران از رتبه سوم منطقه به رتبه چهارم پس از ترکیه، عربستان و امارات تنزل پیدا کرده است. همچنین تولید ناخالص داخلی ایران که ۲.۲ برابر متوسط منطقه در سال ۱۳۸۴ بوده، در سال ۱۴۰۲ به ۱.۴ برابر متوسط منطقه کاهش یافته است.
وی افزود: درآمد سرانه از رتبه نهم به رتبه دوازدهم نزول کرد. درآمد سرانه کم شده است و در تورم رتبه اول را پیدا کرده‌ایم. نرخ متوسط تورم در ایران ۲۳ درصد و نرخ متوسط تورم در میان کشور‌های منطقه ۷ درصد است. در حوزه اشتغال از رتبه دوم منطقه به رتبه چهارم رسیده‌ایم. مخارج مصرفی ایران از رتبه ششم به رتبه یازدهم نزول کرده و حجم دولت در اقتصاد بزرگ‌تر شده است.
وی افزود: این موارد بیانگر آن است که ما به دلایلی موفق نبوده‌ایم؛ یا سیستم برنامه نویسی و هدفگذاری‌مان اشکال داشته یا سیستم اجرایی ما و یا سرعت دیگران خیلی از ما بالاتر بوده است که آن‌ها توانستند موقعیت‌های بهتری را به دست بیاورند. قطعا اگر با همان مکانیزم و با همان آدم‌ها جلو برویم، کارنامه ناموفق این مسیر پیش روی ماست و اگر برنامه چشم‌انداز ۱۴۳۰ را هم بخواهیم پیش ببریم پیشاپیش می‌گویم یک تجربه ناموفق دیگر هم پیش روی ما خواهد بود؛ لذا باید با رویکرد و هدف‌گذاری دیگر و سازوکاری نوین به تدوین سند چشم‌انداز نگریست. در غیر این صورت باید جوابگوی این فرصت سوزی در مقابل نسل آینده خود باشیم.
رییس کمیسیون اقتصادکلان اتاق ایران در ادامه تصریح کرد: در ۱۹ فصل منتهی به تابستان ۱۴۰۳، حدود ۳۰۰۰ بنگاه اقتصادی شرکت کننده در طرح پایش در ظرفیتی کمتر از ۴۵ درصد ظرفیت اسمی خود فعالیت کرده‌اند که حاکی از وضعیت رکودی کشور است. همچنین در دوره چشم‌انداز ۲۰‌ ساله ۱۴۰۴، نرخ رشد اقتصادی ایران به طور متوسط ۲.۴ درصد بوده است که در رتبه ۱۵ منطقه قرار دارد. در این دوره، نرخ رشد اقتصادی کشور‌های منطقه به طور متوسط ۳.۹ درصد بوده که ۱.۵ واحد درصد بیش از نرخ رشد ۲.۴ درصدی اقتصادی ایران در این دوره بوده است.