فرارو- یک تلسکوپ بر بلندای یک تپه مشرف بر نوار غزه کار گذاشته است. اینجا در حومه شهر سدیروت، شما می‌توانید ۵ شِکِل (واحد پول اسرائیل) را بپردازید و صحنه‌های جنگ واقعی در نوار غزه را با بزرگنمایی ۲۵ برابری تصاویر مشاهده کنید. مردم در حین تماشا از تلسکوپ با هیجان فریاد می‌کشند: “واو… ” ستون‌های دود از بخش‌های مختلف نوار غزه به هوا بلند می‌شود.

به گزارش فرارو به نقل از نشریه اشپیگل؛ افرادی که از تلسکوپ به جنگ در نوار غزه می‌نگرند، شاد هستند. زوج‌های مختلف عکس می‌گیرند و بچه‌ها بازی می‌کنند. یک اسرائیلی با رضایت در حال سیگار کشیدن است. بازدیدکنندگان از مناظر زیبا و امکانات خوب به همراه امکاناتِ پرداختی مناسب تشکر می‌کنند. 

“هدِر فنتون” و چهار دخترش کنار تلسکوپ قرار گرفته‌اند. هر وقت یک انفجار بزرگ در نوار غزه رخ می‌دهد آن‌ها فریاد می‌کشند. ساختمان‌های این منطقه با حملات هوایی و یا توپخانه‌ای، به یکباره سقوط می‌کنند و فرو می‌ریزند. این خانواده در اوج هیجان هستند آن‌ها می‌گویند: “چقدر زیبا! چقدر زیبا! چقدر زیبا! خداروشکر! “

*خانواده “هدر فنتون“ بر فراز تپه ای در سدیروت در حال تماشای جنگِ غزه با یک تلسکوپ

 تنها چند کیلومتر دورتر از سایتی که تلسکوپ در آن قرار گرفته، شهر‌های فلسطینی بیت لاهیا و بیت حانون قرار دارند. هر دو شهر تقریبا به صورت کامل ویران شده‌اند. فنتون می‌گوید برخلاف نوار غزه، ما در اسرائیل آینده را می‌بینیم. ما به دنبال توسعه شهرک سازی‌ها در غزه هستیم.

 فرصت‌طلبی اسرائیل برای تحقق ایده “اسرائیلِ بزرگتر”

فنتون می‌گوید که “خدا به ما ارض اسرائیل را وعده داده است و غزه نیز بخشی از آن است”. فنتون ۳۸ سال دارد و مادر هفت کودک است. او عینک آفتابی و گوشواره‌های نقره‌ای دارد و موهایش را با یک روسری پوشانده است. پدربزرگ او از سال‌ها قبل از یمن به سرزمین های فلسطین آمده است. او در شهر اشکلون زندگی می‌کند و سال‌ها رویای داشتن خانه‌ای در نوار غزه را داشته است.

اکنون فنتون معتقد است که فاصله زیادی با دستیابی به رویای خود ندارد. او می‌گوید: “غزه همان جایی است که من دوست دارم در آن زندگی کنم. شهرکی باید در نوار غزه ساخته شود که اسم آن هم ییشائی باشد. ییشائی به معنای هدیه خدا است”.

وقتی از او پرسیدیم که آیا حس همدردی نیز با مردم غزه و به طور خاص با مادران و کودکانِ کشته‌شده این منطقه دارد؟ وی گفت: “چه کسی در جایی می‌ماند که این همه بمب بر سر آن می‌ریزند؟ آن‌ها می‌توانستند مدت‌ها قبل فرار کنند”. به هر حال، وی افزود که برای اروپا، کانادا و مصر منطقی‌تر بود که فلسطینی‌ها را به عنوان پناهنده می‌پذیرفتند تا اینکه برای آنها کمک بفرستند. عرب‌ها در کشور‌های دیگر زندگی بهتری را در قیاس با نوار غزه خواهند داشت. 

احیای روند شهرک سازی‌های اسرائیل در نوار غزه، رویای اصلی و بزرگ تندرو‌های راست گرای اسرائیلی است که اکنون در دولت نتانیاهو حاضر هستند. برخی از وزرای اسرائیلی در ماه‌های گذشته ایده‌هایی نظیر تبعید فلسطینی‌ها به صحرا‌های خشک و یا انداختن بمب اتم بر سر نوار غزه را مطرح کرده‌اند. اینکه آن‌ها اکنون بر شهرک سازی در نوار غزه تاکید دارند نیز در راستای همین ایده‌ها است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل مدعی شده که شهرک‌سازی در غزه واضع بینانه نیست و اسرائیل نیتی برای اشغال دائمی غزه و یا آواره ساختن جمعیت غیرنظامی آن ندارد. 

با این حال، اکنون که بیش از یک سال از آغاز جنگ غزه می‌گذرد و جمعیت حدودا ۲.۳ میلیون نفری غزه بار‌ها آوراه شده‌اند و بخش‌های زیادی از نوار غزه نیز به طور کلی ویران شده و بیش از ۴۵ هزار فلسطینی کشته‌اند و سیلی از دیگر اتفاقات ناخوشایند در منطقه مذکور رخ داده، اینطور به نظر می‌رسد که اسرائیلی‌ها آواره کردن مردم فلسطین در غزه و یا شهرک سازی در این منطقه و اشغال نظامی آن را کاملا منطقی و واقع بینانه یافته‌اند. به بیان ساده تر، اسرائیلی‌ها تا حد زیادی بستر‌های لازم برای تحقق این دستورکار‌ها را فراهم کرده‌اند.

الحاق ارضی و پاکسازی قومیتی

نشریه اشپیگل با کارشناسان نظامی، سربازان، کارکنان بخش ارائه کمک‌های بشردوستانه، حامیان توسعه شهرک‌سازی‌ها در نوار غزه و فلسطینی‌های ساکن در شمال نوار غزه صحبت کرده است. آنچه آن‌ها گفته‌اند نشان می‌دهد که ارتش اسرائیل صرفا متمرکز بر جنگ برای آزادسازی اسرای در بندِ خود نزد حماس و یا نابودسازی جنبش مذکور نیست. بلکه آن‌ها معتقدند که توجه این ارتش معطوف به اشغال نوار غزه برای سال‌های طولانی شده است.

آن‌ها آواره کردن مردم غزه و البته اخراج آن‌ها از مناطقی که برای سال‌ها در آن زندگی کرده‌اند، به ویژه در شمال نوار غزه را در دستورکار دارند. در عین حال، آن‌ها به این نکته نیز اشاره دارند که مقدمات لازم برای آغاز ساخت و ساز شهرک‌های اسرائیلی در غزه نیز فراهم شده است. از این رو، خواه آتش‌بس در غزه محقق شود یا خیر، این دستورکار‌ها سرِ جای خود باقی خواهند ماند.

“موشه یعلون”، ژنرال سابق اسرائیلی می‌گوید: “راهی که ما در آن گام گذاشته‌ایم دربرگیرنده الحاق سرزمینی غزه به اسرائیل و البته پاکسازی قومیتی است. دیگر بیت لاهیایی وجود ندارد. معادله‌ای که در مورد بیت حانون نیز صادق است. ارتش اسرائیل در جبالیا حضور نظامی فعال دارد و در واقعیت، شمال غزه، هدف پاکسازی قومیتی جدی قرار گرفته است. اسرائیل عملا در حال تبدیل شدن به یک دولت فاشیستی و جذامی در عرصه بین المللی است”.

موشه یعلون به خوبی می‌داند که چه می‌گوید. او فرمانده ارتش اسرائیل بوده و البته که زمانی، وزیر جنگ دولت نتانیاهو نیز بوده است. او در سال ۲۰۱۴ که اسرائیل به نوار غزه حمله کرد، وزیر جنگ اسرائیل بود. این جنگ قبل از عملیات هفتم اکتبر حماس در سال ۲۰۲۳، یکی از خشن‌ترین و خونین‌ترین حملات اسرائیل علیه فلسطینی‌ها بوده است که در قالب آن دست کم دو هزار فلسطینی جان خود را در جریان جنگ از دست دادند.

دورتر از نوار غزه، یک اسرائیلی زندگی می‌کند که به خوبی این منطقه را می‌شناسد. او مناطق جنگی را با دقت رصد می‌کند و در این رابطه از تصاویر ماهواره‌ای و داده‌ها و عکس‌های گوناگون استفاده می‌کند. “ایال وایزمن” معتقد است که برای تعریف راهبرد‌های جنگی و البته اینکه چه اهدافی باید دنبال شوند، مشاهده تغییرات در محیط جنگ بسیار مهم است. او استاد کالج گلداسمیت در لندن است و یک آژانس پژوهشی را نیز تاسیس کرده است. او و تیمش از زمان آغاز جنگ غزه، به طور مدام به بررسی این نکته پرداخته‌اند که ارتش اسرائیل چگونه جغرافیای نوار غزه را تغییر می‌دهد. 

وایزمن معتقد است که ویرانی‌های ایجاد شده در غزه به نحوی بی ملاحظه و هرج و مرج گونه ایجاد شده‌اند. او می‌گوید  آنچه در جنگ غزه می‌بینیم، ویرانی سراسری است. نه تنها خانه‌های مردم بلکه زیرساخت‌های مدنی نظیر سیستم آب و فاضلاب و شبکه برق و … نیز همگی هدف قرار گرفته‌اند. او معتقد است تنها هدفِ یکچنین حملاتی می‌تواند ممانعت از بازگشت فلسطینی‌ها به خانه و کاشانه خود باشد. مردم غزه همان فلسطینی‌هایی هستند که پیشتر از مناطق اصلی محل زندگی خود اخراج شده‌اند و اکنون بار دیگر در حال تجربه کردن این مساله هستند. وایزمن تاکید دارد آنچه در غزه می‌بینیم نوعی تکرار تاریخ است و در قالب یک روند تاریخی باید ادراک شود.

گلوله‌بارانِ دائم

جایی که اسرائیلی‌هایی نظیر هِدر فنتون می‌خواهند خانه جدید خود را در غزه بسازند، “محمد کیلانیِ” فلسطینی برای بقا می‌جنگد. این وکیل فلسطینی در بیت لاهیا متولد شده و ۳۸ سال سن دارد. او در نوار غزه بزرگ شد و ازدواج کرده و سه دختر دارد. بزرگترین بچه او چهار سال دارد و دوقلوهایش هم ۲ و نیم ساله هستند. تنها اندکی پس از آغاز جنگ غزه، خانه‌اش خسارت دید و اکنون آنطور که خودش می‌گوید، خانه وی به کل ویرانه شده است. او و خانواده اش مدام در حال گریختن بوده‌اند. آن‌ها تاکنون هشت بار آواره شده‌اند. 

نشریه اشپیگل در اوایل ماه دسامبر با کیلانی ارتباط گرفت. او صرفا بعضی وقت‌ها اینترنت دارد و موبایل خود را با باتری‌های خورشیدی شارژ می‌کند. از زمان آغاز جنگ غزه، آن‌ها به سختی به آب و غذا و دارو در دسترس داشته‌اند. پوشک و شیر هم که برای بچه‌های محمد به کل نایاب هستند. آن‌ها به گوشت و سبزیجات هیچ دسترسی نداشته‌اند و گاهی اوقات مجبور به تغذیه از حیوانات مختلف شده‌اند. با این همه، آن‌ها هنوز در شمال غزه باقی مانده‌اند. محمد می‌گوید این منطقه با دیگر مناطق در نوار غزه فرقی ندارد و همه جا ناامن است. 

*“محمد کیلانی“، وکیل فلسطینی اهل شمال نوار غزه. او خانه اش را از دست داده و بارها به همراه خانواده‌اش آواره شده است

 
او می‌گوید تا پایان ماه سپتامبر، وضعیت فاجعه بار بود. با این حال، محمد کیلانی تاکید دارد که دو ماه اخیر فاجعه‌بار‌ترین روز‌ها برای وی و خانواده اش از زمان آغاز جنگ بوده است. تقریبا یک سال پس از عملیات هفتم اکتبر سال ۲۰۲۳، ارتش اسرائیل شروع به محاصره و ایجاد منطقه بسته نظامی در بیت حانون، بیت لاهیا، و جبالیا کرد. از آن زمان تاکنون، تقریبا هیچ غذا، آب و سوختی به این مناطق راه نیافته است. هزاران نفر از مردم این منطقه مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند با این حال، بر طبق ارزیابی‌های سازمان ملل متحد، هنوز چیزی در حدود ۷۵ هزار نفر در شمال نوار غزه زندگی می‌کنند.

شمال غزه چیزی جز انبوهی از آوار نیست

محمد کیلانی می‌گوید گه آن‌ها مدام زیر آتش جنگنده ها، پهپاد‌ها و توپخانه هستند. اسرائیلی‌ها اقدام به بازداشت فلسطینی‌ها می‌کنند و انواع و اقسام جست‌و‌جو‌ها را نیز انجام می‌دهند. پناهگاه‌های مردمی هیچ امنیتی ندارند. آب و غذایی هم وجود ندارد. هر کسی که در خیابان ظاهر می‌شود توسط نظامیان اسرائیلی هدف قرار می‌گیرد. بولدوزر‌های اسرائیلی همه چیز را خراب می‌کنند. او می‌گوید که من دیگر بیت لاهیا را نمی‌شناسم. جایی که بیشترِ طول عمرم را در آن گذرانده‌ام. محمد تاکید دارد تنها چیزی که می‌بیند، صرفا کوهی از آوار است. 

کیلانی با ذکر خاطره‌ای می‌گوید وقتی یکی از پناهگاه‌های مردمی هدف قرار گرفته، او با دست هایش شروع به آواربرداری کرده تا انسان‌های بیگناه را نجات دهد. با این حال، نظامیان اسرائیلی به سمت آن‌ها شلیک کرده‌اند. البته که آنها توانسته‌اند یک زن فلسطینی را نجات دهند. عجیب اینکه وقتی زن مصدوم و فرزندانش روی یک گاری بودند و به سمت بیمارستان حمل می‌شدند مورد حمله اسرائیلی‌ها قرار گرفتند و کشته شدند. او می‌گوید هیچ وقت این حادثه را فراموش نخواهم کرد. به اذعان بسیاری از نهاد‌های بین المللی، بمباران مناطق غیرنظامی توسط اسرائیلی‌ها در غزه یک امر کاملا عادی است.

اجسادی که توسط سگ‌ها خورده می‌شوند

افراد زخمی به ویژه در شمال غزه به ندرت می‌توانند درمان خوبی دریافت کنند. تنها یک بیمارستان آن هم با کلی مشقت و سختی در شمال نوار غزه هنوز به کار مشغول است. کارکنان بخش بهداشت و درمان و البته بیماران و مجروحان فلسطینی همگی هدفِ بازداشت و اخراج نیرو‌های اسرائیلی بوده‌اند. محمد کیلانی می‌گوید که بسیاری از افرادی که در نوار غزه فوت می‌شوند هیچ نام و نشانی ندارند. او می‌گوید برخی اجساد مدت هاست که زیر آوار مانده‌اند و توسط سگ‌ها خورده می‌شوند. در واقع، آن‌ها یک ترحیم و خاکسپاری عادی را هم تجربه نمی‌کنند.

*تصویری از اجساد فلسطینی‌ها در محوطه بیمارستان کمال عدوان در بیت لاهیا واقع در شمال نوار غزه

 محمد کیلانی و دیگر افرادی که نشریه اشپیگال با آن‌ها صحبت کرده تاکید داشته‌اند که ارتش اسرائیل به عمد غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی را هدف قرار می‌دهد تا زمینه را برای اخراج کامل مردم فلسطین از شمال نوار غزه فراهم سازد.