آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: «مجید تخت روانچی» معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران در مصاحبه با «فرانچسکو دلئو» خبرنگار یک مجله ایتالیایی گفت: در بحث هسته ای یک نکته بسیار مهم این است که ایران به عنوان یکی از اعضای NPT از حقوقی برخوردار است. یعنی ما بر اساس NPT در ازای تعهداتی که داده ایم، دارای حقوقی هستیم. در طول سال‌هایی که موضوع هسته ای ایران مطرح بوده یکی از مشکلاتی که ما داشتیم این بود که به ایران اجازه داده نمی شد در چارچوب NPT از حقوق خود استفاده کند. بعد از مذاکراتی که در طول سال ها انجام شد، موضوع را به ناحق به شورای امنیت سازمان ملل کشاندند و تحریم های متعددی را علیه ایران در شورای امنیت وضع کردند.
علاوه بر تحریم های سازمان ملل، کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا تحریم هایی را در این زمینه علیه ایران تصویب کردند. ما از ابتدا گفته بودیم که به دنبال سلاح هسته ای نیستیم. عضو NPT هستیم و سلاح هسته ای در دکترین دفاعی کشور جایی ندارد. رهبر معظم انقلاب هم در این زمینه فتوایی داده و هرگونه استفاده از سلاح هسته ای ممنوع اعلام کردند. بنابراین هم از نظر دینی و هم از نظر تصمیم کشور که بر اساس دکترین دفاعی شکل می گیرد، ما جایی را برای سلاح هسته ای نمی بینیم.
بر این مبنا ما در سال ۲۰۱۳ با طرف های مذاکراتی موسوم به ۵+۱ وارد گفت‌وگوهایی شدیم. بعد از ۲ سال یعنی در سال ۲۰۱۵ توانستیم به توافق برجام برسیم. مذاکرات سخت و فشرده ای بود و ما در طول مذاکرات صداقت خود را برای حصول توافق نشان دادیم. البته اساس توافق برجام بر این است که در ازای تعهداتی که ما پذیرفته ایم، طرف مقابل هم ملزم به انجام تعهداتی در راستای رفع تحریم هاست. گزارش های متعدد آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می دهد که ایران صد در صد به تعهدات خود عمل کرده است.
با این حال از روزهای اول اجرای توافق مشاهده کردیم که آمریکایی ها به تعهدات خود عمل نمی کنند. ما تمام این مواردی که آمریکایی ها به تعهدات خود عمل نکرده اند را هم به دبیرکل سازمان ملل و هم به نماینده عالی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام گزارش کرده ایم. اوج اقدامات خلاف برجام توسط آمریکا در سال ۲۰۱۸ بود که با خروج ترامپ از برجام صورت گرفت. در آن زمان کشورهای اروپایی که هنوز عضو برجام بودند از ایران خواستند که در مقابل این تصمیم امریکا، از برجام خارج نشود و به ما گفتند که اگر ایران از تعهدات خود در چارچوب برجام خارج نشود، خساراتی را که در اثر نقض برجام توسط آمریکا وارد شده است، جبران خواهند کرد.
ما یک سال صبر کردیم و در طول این یک سال متأسفانه کشورهای اروپایی یا نخواستند یا نتوانستند به تعهدی که به ما داده بودند عمل کنند. ما مجبور شدیم در سال ۲۰۱۹ طی چند مرحله بر اساس برجام تعهدات خود را کاهش دهیم. نهایتا بعد از پایان دوره آقای ترامپ و ورود آقای بایدن به کاخ سفید در سال ۲۰۲۱، در عین ابراز علاقمندی دولت بایدن برای بازگشت به برجام، چنین اتفاقی نیفتاد.
در واقع همان سیاست فشار حداکثری که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام بر ایران تحمیل کرد، توسط دولت آقای بایدن ادامه یافت. در طول این سال ها موضع ما ثابت بوده و اعلام کرده ایم که آماده گفتگو در چارچوب برجام به منظور رفع تحریم ها هستیم. در حال حاضر هم موضع ما همین است و اعلام کرده ایم که در چارچوب برجام حاضر به گفتگو هستیم؛ یعنی تعهدات برجامی در مقابل لغو تحریم ها.
ما با اعضای برجام که شامل سه کشور اروپایی و چین و روسیه است، در تماس هستیم. آمریکا به دلیل خروج از برجام طرف برجام محسوب نمی شود. بنابراین با آن گفتگویی نداریم. ما اخیرا در طول چند ماه گذشته ۲ بار با سه کشور اروپایی گفتگو کردیم. باز هم حاضر به گفتگو هستیم ولی باید مشخص باشد که گفتگو فقط برای گفتگو نباشد بلکه باید نتیجه بخش باشد. موضع ما همین است و همین مسیر را ادامه خواهیم داد.