مذاکرات سیاسی ایران با معاونان و مدیران سیاسی تروئیکای اروپا و معاون هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه این هفته به صورت جداگانه در ژنو برگزار خواهد شد. این مذاکرات ادامه‌دهنده گفت‌وگوهای نیویورک در مهرماه امسال و همچنین مذاکرات ژنو در آذرماه است.
ایران و سه کشور اروپایی به همراه نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات و رایزنی‌های سیاسی که تاکنون انجام شده، بر اهمیت گفت‌وگو و همکاری برای پرداختن به مسائل مورد نگرانی و علاقه مشترک، از جمله موضوعات مرتبط با رفع تحریم‌ها، مسائل هسته‌ای و وضعیت نگران‌کننده منطقه تأکید کرده‌اند. این رایزنی‌ها به ویژه پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم در ایران با جدیت بیشتری پیگیری شده است.
**فاصله زیاد تا تشکیل میز مذاکرات سیاسی، هسته‌ای و فنی**
طرفین این دور از گفت‌وگوها را تلاشی برای هماهنگی بیشتر در موضوعات مختلف دانسته و تأکید دارند که هنوز هیچ دستور کار مشخصی برای بازگشت به برجام یا شکل‌گیری توافقی جدید وجود ندارد. بنابراین، این مذاکرات را می‌توان تلاشی برای بازگرداندن طرفین به فضای گفت‌وگو و زنده نگه‌داشتن روند مذاکرات دانست. همچنین، این گفت‌وگوها فرصتی برای سنجش مواضع و دیدگاه‌های طرفین در آستانه ورود به مذاکرات جدی‌تر پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا است. با این حال، هنوز راه طولانی تا تشکیل میز مذاکرات سیاسی، هسته‌ای و فنی پیش روی طرفین قرار دارد.
مذاکرات سیاسی نمایندگان ایران و اروپا در حالی برگزار می‌شود که در فاصله کوتاه از مذاکرات قبلی در آذرماه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی قابل توجهی رخ داده است. یکی از مهم‌ترین عواملی که احتمالاً بر روند مذاکرات ایران و اروپا تأثیرگذار خواهد بود، روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکاست.
ایران پیش از این اعلام کرده بود که در چارچوب برجام آماده گفت‌وگو است؛ به این معنا که تعهدات برجامی در مقابل لغو تحریم‌ها قرار می‌گیرد. از آنجایی که آمریکا به دلیل خروج از برجام دیگر طرف این توافق محسوب نمی‌شود، ایران در این مرحله با آمریکا گفت‌وگویی ندارد.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اخیراً در مصاحبه با تلویزیون مرکزی چین (CCTV) اعلام کرد که ایران آمادگی دارد تا بدون تأخیر وارد مذاکرات سازنده در مورد برنامه هسته‌ای خود شود. وی تأکید کرد که این مذاکرات باید با هدف دستیابی به یک توافق انجام شود.
عراقچی همچنین گفت: فرمولی که از نظر ما مطرح است، همان فرمول سابق برجام است؛ یعنی اعتمادسازی در مورد برنامه هسته‌ای ایران در مقابل رفع تحریم‌ها. وی در مورد مذاکرات با آمریکا نیز اظهار داشت: طبیعی است که دولت جدید آمریکا باید ابتدا سیاست خود را مشخص کند و سپس ما بر اساس آن تصمیم خواهیم گرفت.
وزیر امور خارجه ایران در مورد نقش چین و روسیه، دو عضو مؤثر در این دور از مذاکرات، اعلام کرد: از نظر ایران، چین و روسیه باید همچنان نقش سازنده خود را در این گفت‌وگوها ادامه دهند و این خواسته و اراده ما است.
مذاکرات سیاسی ایران و اتحادیه اروپا در هفته جاری و تداوم آن با توجه به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مذاکرات با محوریت موضوعات هسته‌ای و برجامی و تعیین سرنوشت توافق هسته‌ای در سال دهم بسیار حائز اهمیت و حیاتی است.
**ضرورت ادامه مذاکرات هدفمند برای دستیابی به نتیجه‌ای مورد توافق طرفین**
بر اساس برجام، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در اکتبر ۲۰۲۵ به طور خودکار منقضی خواهد شد. این به معنای آن است که موضوع هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت خارج شده و تمامی قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران لغو خواهند شد. بنابراین، ادامه مذاکرات هدفمند برای دستیابی به نتیجه‌ای مورد توافق طرفین که موقعیت ایران را همان‌طور که در قطعنامه ۲۲۳۱ آمده است حفظ کند، بسیار مهم است. با این حال، حفظ این فضا در شرایطی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور مخالف برجام و ایران، به زودی بر مسند ریاست جمهوری آمریکا خواهد نشست، کاری دشوار به نظر می‌رسد.
ایران پیش از این هشدار داده است که اگر ترامپ دوباره رویکرد سخت‌گیرانه‌ای در قبال ایران در پیش بگیرد، با مقاومت حداکثری از سوی ایران مواجه خواهد شد. در عین حال، ایران به تلاش‌های خود برای مقابله با تحریم‌ها، تنوع بخشیدن به شرکای تجاری و تقویت روابط منطقه‌ای برای حفظ آرامش ادامه خواهد داد.