گزارش‌ها حاکی از آن است که جمعیت یوزپلنگ آسیایی در ایران به کمتر از ۳۰ قلاده کاهش یافته است؛ رقمی که تقریباً مشابه وضعیت ۲۳ سال پیش است، زمانی که برنامه‌های حفاظتی برای نجات این گونه از انقراض آغاز شد. با این حال، علیرغم تلاش‌های انجام‌شده، یوزپلنگ آسیایی همچنان در خطر انقراض قرار دارد.
یوزپلنگ آسیایی یکی از نادرترین و در معرض خطرترین گربه‌سانان جهان است و در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در طبقه «در آستانه انقراض» قرار گرفته است. برنامه‌های حفاظتی برای این گونه از حدود ۴۰ سال پیش در ایران آغاز شد، زمانی که هنوز جمعیت آن به مرحله بحرانی نرسیده بود. اما با گذشت زمان، شرایط زیست این گونه پیچیده‌تر شد، حتی با وجود اجرای طرح‌هایی مانند تکثیر در اسارت که با موافقان و مخالفان زیادی همراه بود.
اولین بار ایده تکثیر یوزپلنگ در اسارت در سال ۱۳۸۰ توسط معاونت محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست مطرح شد و حتی از کارشناسان خارجی برای بررسی جزایر دریاچه ارومیه به عنوان محل اجرای این طرح دعوت شد. در سال ۱۳۹۹، طرح زنده‌گیری و تکثیر در اسارت با جفت‌گیری دو یوز به نام‌های «فیروز» و «ایران» در پارک ملی توران آغاز شد، اما این تلاش‌ها نیز به نتیجه مطلوب نرسید. امروز ایران تنها کشوری است که جمعیت یوزپلنگ آسیایی را در خود جای داده است، اما وضعیت این گونه در مقایسه با سایر زیرگونه‌های یوزپلنگ در جهان بسیار بحرانی است.
در مراسمی با عنوان «شب یوز آسیایی» که با همکاری انجمن مستندسازان حیات‌وحش و تنوع زیستی، انجمن تهیه‌کنندگان مستند، فصلنامه صنوبر، مجله بخارا و خانه سینما برگزار شد، از شکست‌ها و امیدهای مربوط به حفاظت از یوز آسیایی صحبت شد. در این مراسم، حمید ظهرابی، معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست، باقر نظامی، پژوهشگر یوز، سعید یوسف‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سمنان، رضا شکاریان، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی، و لیلا فولادوند درباره آخرین وضعیت حفاظت از یوز آسیایی سخن گفتند. همچنین مستند «در گرداب انقراض» ساخته فتح‌الله امیری که وضعیت حفاظت از این گونه را در شش استان و ۱۰ زیستگاه یوز در بازه زمانی ۹۳ تا ۹۶ بررسی کرده بود، به نمایش درآمد.
حمید ظهرابی در این مراسم از اقدامات اخیر برای ایمن‌سازی جاده تهران-مشهد که به دلیل تلفات زیاد یوزپلنگ‌ها به «جاده مرگ» معروف شده است، خبر داد. او اعلام کرد که بخش‌هایی از این جاده فنس‌کشی شده و محدودیت سرعت در برخی مناطق اعمال شده است. با این حال، هنوز اقدامات بیشتری برای کاهش خطرات این جاده نیاز است. ظهرابی همچنین از تلاش‌ها برای افزایش مطلوبیت زیستگاه‌های یوز و حفاظت از کریدورهای جابه‌جایی این گونه خبر داد.
طرح تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی نیز یکی از موضوعات مهمی بود که در این مراسم مورد بحث قرار گرفت. ظهرابی اعلام کرد که سازمان محیط‌زیست در حال تلاش برای استانداردسازی سایت‌های تکثیر در اسارت است و متخصصان یوزپلنگ به صورت شبانه‌روزی در این سایت‌ها مستقر شده‌اند. او همچنین از برنامه‌های آینده برای حفاظت از یوز آسیایی، از جمله افزایش مطلوبیت زیستگاه‌ها، حفاظت از کریدورها و ارتقای فرهنگ عمومی سخن گفت.
باقر نظامی، پژوهشگر یوز، نیز در این مراسم به بررسی دلایل شکست طرح تکثیر در اسارت پرداخت. او توضیح داد که در طول ۱۸ سال پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، حدود ۱٫۹ میلیون دلار از سوی صندوق تسهیلات جهانی محیط‌زیست و برنامه توسعه ملل متحد هزینه شده است. با این حال، این طرح از نظر بسیاری از کارشناسان و مدیران سازمان محیط‌زیست، یک پروژه پرهزینه و کم‌بازده بوده است. نظامی همچنین به افزایش تلفات یوزپلنگ‌ها در خارج از مناطق حفاظت‌شده اشاره کرد و خواستار توجه بیشتر به حفاظت مشارکتی و استفاده از روش‌های مدرن در تکثیر در اسارت شد.
سعید یوسف‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان، نیز از وضعیت حفاظت از یوز در این استان به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های این گونه گفت. او اعلام کرد که تمرکز اصلی بر بهبود شرایط زیستگاه‌ها و امن‌سازی کریدورهای جابه‌جایی یوزپلنگ‌ها است. یوسف‌پور همچنین به کمبود نیروی انسانی و اعتبارات در استان سمنان اشاره کرد و خواستار حمایت بیشتر از برنامه‌های حفاظتی شد.
رضا شکاریان، مدیرکل محیط‌زیست خراسان شمالی، نیز از ثبت سه یوزپلنگ در منطقه میاندشت خبر داد و توضیح داد که پس از سال‌ها تلاش، این یوزها به این منطقه بازگشته‌اند. او به کمبود امکانات و نیروی انسانی در این استان اشاره کرد و خواستار افزایش حمایت‌ها برای حفاظت از یوزپلنگ‌ها شد.
در پایان، هوشنگ ضیایی، پیشکسوت محیط‌زیست ایران، از نقش یوزبانان در حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت و اظهار داشت که اگر این فعالان محیط‌زیستی در سال‌های گذشته حضور داشتند، وضعیت یوز در ایران بهتر بود. او بر اهمیت حفاظت مشارکتی و آموزش جوامع محلی تأکید کرد و خواستار مقاومت بیشتر در برابر توسعه صنعتی در مناطق حساس زیست محیطی شد.