گریبایدوف سال‌ها در تفلیس به عنوان نماینده روسیه در ارتباط با ایران فعالیت می‌کرد. او کسی بود که پیش‌نویس قرارداد ترکمنچای را پس از امضای فتحعلی‌شاه به سن‌پترزبورگ برد و به تزار وقت، نیکلای اول، تحویل داد. گریبایدوف که در طول جنگ روسیه و ایران همواره در کنار ژنرال پاسکویچ حضور داشت، پس از ارائه قرارداد ترکمنچای به تزار، به عنوان سفیر روسیه (وزیر مختار) در تهران منصوب شد.

در دوران مأموریتش در سفارت روسیه در تهران، او به یک خواجه حرمسرای فتحعلی‌شاه که از اهالی قفقاز بود، پناهندگی داد. این خواجه فراری، گریبایدوف را از سرنوشت دختران قفقازی، به ویژه گرجی‌ها، در حرمسراهای شاه و شاهزادگان و مقامات ایرانی آگاه کرد. گریبایدوف که تحت تأثیر این اطلاعات قرار گرفته بود، با استناد به مفاد قرارداد ترکمنچای که بازگشت قفقازی‌ها به شهرهای خود را در صورت تمایل آن‌ها مجاز می‌دانست، ابتدا به دو زن قفقازی که از خانه یک شاهزاده قاجار فرار کرده بودند پناه داد و سپس دستور داد در صورت لزوم برای بازپس‌گیری این زنان که در حرمسراها و احتمالاً مادر فرزندان بزرگان کشور بودند، از زور استفاده شود.

انتشار این تصمیم در تهران، خشم ایرانیان را که از قرارداد ترکمنچای ناراضی بودند، برانگیخت. مردم به بهانه جلوگیری از تعرض به حرمسراها و توقیف زنانشان به سفارت روسیه حمله کردند و با وجود مقاومت قزاق‌های محافظ سفارت، وارد آن شدند. در این حمله، گریبایدوف، کارکنان سفارت، قزاق‌ها و حتی خواجه پناهنده شده کشته شدند و جسد گریبایدوف به میان زباله‌ها انداخته شد.

فتحعلی‌شاه از ترس آغاز جنگ سوم با روسیه، نوه خود خسرومیرزا را همراه با جمعی از رجال کشور، از جمله میرزا تقی‌خان فراهانی (امیرکبیر)، برای عذرخواهی به سن‌پترزبورگ فرستاد. تزار از این اقدام راضی شد و حتی بخشی از غرامت جنگ قبلی را به ایران بخشید.

توسط spideh.ir