زوران میلانوویچ، سیاستمدار برجسته کرواسی، که تا سال ۲۰۲۰ عضو حزب سوسیال دموکرات این کشور بود، در انتخابات اخیر به عنوان نامزد مستقل شرکت کرد و توانست پیروزی چشمگیری را به دست آورد. او در رقابتی تنگاتنگ، دراگان پریموراک، نامزد حزب محافظهکار حاکم را شکست داد. این پیروزی در حالی رقم خورد که میلانوویچ از منتقدان سرسخت حمایت نظامی غرب از اوکراین در جنگ با روسیه است و همواره با دولت محافظهکار کرواسی به رهبری آندری پلنکوویچ در تضاد بوده است.
پس از اعلام نتایج، میلانوویچ این پیروزی را نشانهای از تأیید دیدگاههایش توسط مردم و هشداری برای دولت دانست. او در سخنانی اعلام کرد: «این رأی تنها حمایت از من نبود، بلکه شهروندان خواستار شنیده شدن صدای خود بودند.» میلانوویچ که به دلیل سبک خاص ارتباطیاش با مخالفان سیاسی، گاهی با دونالد ترامپ مقایسه میشود، در دور اول انتخابات نیز به راحتی پیروز شد و هفت نامزد دیگر، از جمله پریموراک را پشت سر گذاشت. با این حال، برگزاری دور دوم انتخابات ضروری بود، زیرا میلانوویچ برای رسیدن به حد نصاب ۵۰ درصد آرا، ۵۰۰۰ رأی کم داشت.
این انتخابات در شرایطی برگزار شد که کرواسی با جمعیت ۳.۸ میلیون نفری خود با چالشهایی مانند تورم، فساد و کمبود نیروی کار دست و پنجه نرم میکند. میلانوویچ در جریان رأیگیری، اتحادیه اروپا را به دلیل شیوه اداره غیردموکراتیک و تصمیمگیری توسط مقامات غیرمنتخب مورد انتقاد قرار داد و موضع اتحادیه مبنی بر «اگر مانند ما فکر نکنید، دشمن هستید» را نوعی «خشونت ذهنی» خواند. او تأکید کرد که این اروپای مدرن، جایی نیست که او بخواهد در آن زندگی و کار کند و به عنوان رئیسجمهور یک ملت کوچک، برای تغییر آن تلاش خواهد کرد.
با این پیروزی، رویاروییهای سیاسی میلانوویچ با پلنکوویچ، نخستوزیر محافظهکار کرواسی، ادامه خواهد یافت. میلانوویچ همواره پلنکوویچ و حزبش را به فساد سیستمی متهم کرده است، در حالی که پلنکوویچ نیز او را «طرفدار روسیه» و تهدیدی برای جایگاه بینالمللی کرواسی میداند. میلانوویچ هرگونه طرفداری از روسیه را رد کرده، اما سال گذشته مانع از اعزام پنج افسر کرواسی به مأموریت ناتو در آلمان شد؛ مأموریتی که به آموزش امنیتی اوکراین اختصاص داشت. او همچنین اعلام کرده که هرگز اعزام سربازان کرواسی به اوکراین را تأیید نخواهد کرد.
اگرچه رئیسجمهور در کرواسی اختیارات محدودی دارد، اما بسیاری معتقدند این موقعیت برای ایجاد توازن قدرت در کشوری که از زمان استقلال از یوگسلاوی عمدتاً توسط محافظهکاران اداره شده، کلیدی است. دراگان پریموراک، نامزد حزب محافظهکار، که از اوایل دهه ۲۰۰۰ وارد سیاست شده بود، پس از شکست در انتخابات گفت: «راه من و میلانوویچ به دلیل تفاوتهای اخلاقی و ایدههای متفاوت درباره آینده کشورمان از هم جدا است. با این حال، این تصمیم دموکراتیک شهروندان است و باید به آن احترام گذاشت.»