بر اساس گزارشهای منتشر شده، روز گذشته شاخص کیفیت هوا در سایت IQAir نشان داد که هوای تهران در ساعت ۴:۳۰ بامداد بیش از چهار برابر آلودهتر از لسآنجلس بود، شهری که در آن زمان درگیر آتشسوزیهای گسترده قرار داشت. این در حالی است که تهران در ماههای اخیر همواره در میان ۱۰ شهر آلوده جهان قرار داشته و آمارها نیز کاهش کیفیت هوا و افزایش روزهای آلوده در سال جاری نسبت به سال گذشته را تایید میکنند. با این حال، آلودهتر بودن تهران از شهری که اطراف آن کانونهای آتشسوزی فعال است، دور از انتظار به نظر میرسد. اما با بررسی شرایط توپوگرافی و بارگذاریهای این دو شهر، این تفاوت فاحش در کیفیت هوا چندان عجیب نیست.
**شرایط توپوگرافی**
تهران در دامنههای جنوبی رشتهکوه البرز و در ارتفاع حدود ۱۲۰۰ متر از سطح دریا قرار گرفته است. این شهر توسط کوههای البرز احاطه شده که این موضوع باعث میشود آلودگی هوا در آن باقی بماند. در مقابل، لسآنجلس در کنار اقیانوس آرام واقع شده و اگرچه از سه جهت توسط کوهها محاصره شده، اما امکان تخلیه آلایندهها از طریق مسیر منتهی به اقیانوس وجود دارد.
**جمعیت**
جمعیت تهران حدود ۸.۷ میلیون نفر برآورد شده است، در حالی که جمعیت لسآنجلس در سال ۲۰۲۳ حدود ۳.۸ میلیون نفر است.
**مساحت**
مساحت تهران حدود ۷۳۰ کیلومتر مربع است، در حالی که لسآنجلس با مساحتی حدود ۱.۳۰۲ کیلومتر مربع، فضای گستردهتری دارد.
**تعداد خودروها**
در تهران بیش از ۴ میلیون خودرو و ۴.۵ میلیون موتورسیکلت تردد میکنند. نکته نگرانکننده این است که ۶.۲ درصد خودروهای شخصی، ۸۲ درصد اتوبوسها، تمامی ونها، ۶۰ درصد تاکسیها و ۹۰ درصد موتورسیکلتهای تهران فرسوده و منبع اصلی آلودگی هوا هستند. در لسآنجلس نیز حدود ۶ میلیون خودرو وجود دارد، اما تنها ۱ درصد از آنها فرسوده هستند و حدود ۳۰۰ هزار خودرو برقی نیز در این شهر تردد میکنند.
**سرعت و شدت باد**
سرعت و شدت بادها یکی از عوامل اصلی تفاوت کیفیت هوا بین این دو شهر است. باد نقش مهمی در پاکسازی هوای لسآنجلس دارد و با جابجایی هوا، به تخلیه آلودگی و انتقال آن به مناطق دیگر کمک میکند. در لسآنجلس دو نوع باد مهم وجود دارد:
۱. بادهای ساحلی (Sea Breeze): این بادها از اقیانوس آرام به سمت خشکی میوزند و هوای تازه و مرطوب را به شهر وارد میکنند و آلودگیهای محلی را به مناطق دورتر منتقل میکنند.
۲. بادهای سانتا آنا (Santa Ana Winds): این بادهای گرم و قدرتمند از کوهها و بیابانهای داخلی کالیفرنیا به سمت ساحل میوزند و آلایندهها را از شهر به سمت دریا میبرند. سرعت این بادها گاهی به ۹۷ مایل بر ساعت نیز میرسد. البته این بادها اثرات دوگانهای دارند و میتوانند به گسترش آتشسوزیها در کالیفرنیا کمک کنند.
در مجموع، لسآنجلس از نظر شرایط توپوگرافی، تعداد کمتر خودروهای فرسوده، جمعیت کمتر، مساحت بیشتر و بارگذاری کمتر صنایع، شرایط بهتری نسبت به تهران دارد. بنابراین، کیفیت هوای بهتر در این شهر نسبت به تهران که همواره با آسمانی تیره و آلوده مواجه است، دور از انتظار نیست.