نیروگاه سیکل ترکیبی قم به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تولید انرژی در کشور شناخته می‌شود که نقش اساسی در تأمین برق پایدار ایفا می‌کند. این نیروگاه با بهره‌گیری از فناوری پیشرفته سیکل ترکیبی، از ترکیب توربین‌های گازی و بخاری برای تولید برق با راندمان بالا استفاده می‌کند. این فناوری نه تنها باعث افزایش بهره‌وری انرژی می‌شود، بلکه مصرف سوخت‌های فسیلی را بهینه کرده و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد.
موقعیت جغرافیایی قم که در مسیر شبکه سراسری برق کشور قرار دارد، این نیروگاه را به یکی از مراکز استراتژیک تولید انرژی تبدیل کرده است. این نیروگاه نقش مهمی در پایداری شبکه برق و تأمین نیاز‌های صنعتی، تجاری و خانگی ایفا می‌کند. اهمیت این نیروگاه تنها محدود به تأمین انرژی منطقه‌ای نیست، بلکه در راستای سیاست‌های کلان کشور برای افزایش بهره‌وری و کاهش اتلاف انرژی نیز عمل می‌کند.
استفاده از فناوری‌های پیشرفته در این نیروگاه نه تنها هزینه‌های تولید برق را کاهش می‌دهد، بلکه به حفظ منابع طبیعی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی نیز کمک می‌کند. علاوه بر این، این نیروگاه با ایجاد فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم و تقویت زیرساخت‌های انرژی منطقه، تأثیر مثبتی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی قم و مناطق اطراف داشته است. از این رو، نیروگاه سیکل ترکیبی قم به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه پایدار در کشور شناخته می‌شود.
با این حال، این نیروگاه با وجود مزایای فراوان در تأمین برق پایدار، به یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای استان تبدیل شده است. آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی مصرفی این نیروگاه، به ویژه در فصل‌های سرد سال، تأثیرات منفی بر کیفیت هوای استان گذاشته و نگرانی‌های زیست‌محیطی را افزایش داده است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده، نیروگاه سیکل ترکیبی قم روزانه ۲.۸ میلیون متر مکعب گاز طبیعی مصرف می‌کند. این میزان گاز نه تنها به تولید برق منجر می‌شود، بلکه آلاینده‌های قابل توجهی را وارد جو می‌کند. هرچند گاز طبیعی نسبت به سوخت‌های فسیلی دیگر مانند زغال‌سنگ و نفت آلایندگی کمتری دارد، اما در شرایطی که کیفیت سوخت مصرفی مناسب نباشد، آلودگی هوا به ویژه در روز‌های سرد سال افزایش می‌یابد.
مدیرعامل شرکت گاز استان قم اعلام کرده است که در فصل سرد، به دلیل شرایط خاص، گاز بیشتری به نیروگاه اختصاص داده شده تا برق‌رسانی پایدار ادامه یابد. این در حالی است که با افزایش مصرف گاز در فصل سرد، استان قم با پدیده وارونگی دما مواجه است که باعث می‌شود آلودگی‌ها در جو استان بیشتر به دام بیفتند.
معاون انسانی اداره کل محیط زیست استان قم نیز به مشکلات ناشی از وارونگی دما در زمستان اشاره کرده است. طبق گفته او، نیروگاه سیکل ترکیبی قم به اندازه کل مصرف سوخت شهر قم انرژی مصرف می‌کند و سهم عمده‌ای در آلودگی هوای استان دارد. این آلودگی‌ها به ویژه در فصل‌های سرد، مشکلات تنفسی و سلامت عمومی را برای مردم به دنبال دارد و افزایش ریزگرد‌ها و ذرات معلق، کیفیت زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
یکی دیگر از مشکلات قابل توجه، کیفیت سوخت مصرفی نیروگاه است که باعث تشدید آلودگی‌ها می‌شود. سوخت‌های با کیفیت پایین، تولید آلاینده‌های بیشتری را در پی دارند و در نتیجه به آلودگی بیشتر هوای قم دامن می‌زنند.
یوسف صادقی، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق قم، نیز اعلام کرده است که در حال حاضر تنها ۱۸ مگاوات انرژی خورشیدی در استان تولید می‌شود، در حالی که نیروگاه سیکل ترکیبی قم با ظرفیت ۶۰۰ مگاوات، بار اصلی تأمین انرژی را بر دوش دارد. وی با اشاره به پیک مصرف تابستانی برق در قم توضیح داده است که نیاز استان در این فصل به حدود یک‌هزار و ۲۰۰ مگاوات می‌رسد، یعنی تقریباً دو برابر ظرفیت نیروگاه سیکل ترکیبی. این موضوع باعث ناترازی ۳۰۰ مگاواتی در تأمین برق استان می‌شود.
صادقی با تاکید بر ضرورت سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی، گفت: این انرژی نه تنها می‌تواند بخشی از کمبود برق استان را جبران کند، بلکه به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کند.
استان قم به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود و وجود ۳۰۰ روز آفتابی در سال، یکی از بهترین مناطق برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی در کشور به شمار می‌رود. به گفته معاون محیط زیست قم، اگر تنها ۱۰ درصد از مساحت شهر قم به نصب پنل‌های خورشیدی اختصاص یابد، می‌توان بخش عمده‌ای از برق مورد نیاز استان را تأمین کرد. این اقدام می‌تواند به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حفظ محیط زیست کمک کند.
استاندار قم نیز اخیراً از صدور مجوز برای احداث ۴۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی در استان خبر داده و تأکید کرده است که حداقل ۱۰۰ مگاوات از این پنل‌ها وارد مدار بهره‌برداری خواهد شد. در صورت تحقق این امر، مردم استان قم می‌توانند شاهد تغییرات اساسی در بخش انرژی استان باشند.
سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی نه تنها به کاهش آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند ایجاد شغل و رونق اقتصادی برای استان به همراه داشته باشد. کارشناسان معتقدند که با توجه به ناترازی ۳۰۰ مگاواتی برق در قم، توسعه انرژی خورشیدی به عنوان راه‌حل اساسی مطرح شده است. استان قم با ظرفیت بالای خود در تولید انرژی خورشیدی می‌تواند نیاز‌های برق را تأمین کرده و آلودگی‌ها را کاهش دهد.
در نهایت، آلودگی ناشی از نیروگاه سیکل ترکیبی قم، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی استان است که به ویژه در فصل‌های سرد سال شدت بیشتری می‌یابد. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به ویژه انرژی خورشیدی، می‌تواند به عنوان یک راه‌حل اساسی برای کاهش این آلودگی‌ها و بهبود کیفیت هوا در استان قم مطرح باشد. با توجه به ظرفیت بالای قم در بهره‌برداری از انرژی خورشیدی، اکنون زمان آن رسیده است که این ظرفیت‌ها به طور جدی مورد استفاده قرار گیرند.