با ورود به سال ۲۰۲۴ و نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در پنجم نوامبر، بحث‌ها درباره احتمال بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید داغ شده است. این موضوع نه تنها در جامعه سیاسی و اجتماعی ایران، بلکه در فضای اقتصادی کشور نیز مورد توجه قرار گرفته است. در ۷۶ روز گذشته، پس از پیروزی ترامپ، محافل سیاسی و رسانه‌ای ایران به تحلیل آثار احتمالی بازگشت او به قدرت و نحوه تعامل تهران و واشنگتن پرداخته‌اند. با این حال، در میان این تحلیل‌ها، همواره نگرانی‌هایی وجود داشته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که احتمال احیای سیاست فشار حداکثری، کاهش فروش نفت ایران، فشار به اروپا برای فعال‌کردن مکانیسم ماشه، بازگشت قطع‌نامه‌ها و حتی گزینه‌های نظامی همچنان در دستور کار ترامپ قرار دارد.
در مقابل، برخی دیگر معتقدند که بازگشت ترامپ به کاخ سفید می‌تواند فرصتی برای ایران باشد تا با استفاده از روحیه معامله‌گری او، به توافقات جدیدی دست یابد. اما سوال این است که کدام یک از این دو دیدگاه به واقعیت نزدیک‌تر است؟ برای پاسخ به این سوال، با علی مطهری، نایب‌رئیس سابق مجلس، گفت‌وگو کرده‌ایم تا دیدگاه او را در این زمینه جویا شویم.
**آیا نگرانی از بازگشت ترامپ به کاخ سفید جایز است؟**
این موضوع به رفتار دولت جدید آمریکا بستگی دارد. دونالد ترامپ فردی غیرقابل پیش‌بینی است و بازگشت او به کاخ سفید می‌تواند هم به نفع ایران باشد و هم به ضرر آن. بنابراین، باید منتظر ماند و دید که دولت جدید چگونه عمل خواهد کرد.
**واکنش ایران در این شرایط چگونه باید باشد؟**
ایران باید متناسب با اقدامات دولت جدید آمریکا عمل کند و در نشان‌دادن واکنش عجله نکند. هرگونه تصمیم‌گیری باید با دقت و بررسی دقیق شرایط انجام شود.
**ارزیابی شما از دولت دوم ترامپ چیست؟ آیا او به دنبال تقابل با ایران است یا تعامل؟**
دولت جدید آمریکا تمایل خود را برای مذاکره و توافق با ایران نشان داده است. ایران نیز از جایگاه مناسبی در منطقه و جهان برخوردار است و می‌تواند از موضع برابر وارد مذاکرات شود. به عنوان مثال، امضای موافقت‌نامه همکاری‌های جامع ۲۰ ساله با روسیه و اجرای آتش‌بس در غزه نشان‌دهنده قدرت و نفوذ ایران در منطقه است.
**آیا شما موافق مذاکره با دولت ترامپ هستید؟**
اگر دولت ترامپ گامی به جلو بردارد، ایران نیز باید از این فرصت استفاده کند و وارد مذاکرات مستقیم شود. مذاکرات غیرمستقیم و با واسطه در گذشته نتایج مطلوبی نداشته است.
**چرا با مذاکرات غیرمستقیم مخالفید؟**
واسطه‌ها و میانجی‌گران معمولاً به منافع خود فکر می‌کنند و این موضوع می‌تواند به ضرر ایران تمام شود. بنابراین، بهتر است مذاکرات به صورت مستقیم و بدون حضور واسطه انجام شود.
**آیا در داخل ایران عزم جدی برای آغاز مذاکرات وجود دارد؟**
برخی جریان‌های سیاسی در ایران به دلایل مختلف با هرگونه مذاکره با آمریکا مخالفند. اما باید برای این گروه‌ها توضیح داد که مذاکره و توافق با آمریکا به معنای تسلیم‌شدن در برابر خواسته‌های آن کشور نیست. آرمان‌های انقلاب اسلامی همچنان پابرجا خواهد ماند و مذاکرات می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی کشور کمک کند.
**آیا بازگشت ترامپ به کاخ سفید یک فرصت است یا تهدید؟**
به نظر من، ترامپ یک فرصت است. او فردی معامله‌گر است و ایران می‌تواند با استفاده از این ویژگی، به توافقاتی دست یابد که به نفع کشور باشد. در مقابل، دولت‌های دموکرات مانند جو بایدن ممکن است شرایط سخت‌تری را برای ایران ایجاد کنند.
**آیا اراده جدی برای مذاکرات مستقیم با آمریکا وجود دارد؟**
به نظر می‌رسد که در سطوح عالی نظام تصمیم گرفته شده است که مذاکرات انجام شود. مخالفان مذاکرات شامل دو دسته هستند: برخی از روی دلسوزی و عدم آگاهی کارشناسی مخالفند و برخی دیگر به دلیل منافع شخصی. باید برای گروه اول توضیح داد که مذاکرات به نفع کشور است و گروه دوم نیز باید خود را با اکثریت جامعه منطبق کنند.
در نهایت، باید شرایط کشور را به حالت طبیعی بازگرداند و از فرصت‌های پیش‌رو برای بهبود وضعیت اقتصادی و سیاسی استفاده کرد.