برای اولین بار در ایران، متخصصان داخلی موفق به انجام جراحی درمان آنوریسم عروقی جنین در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران شدند. این عمل که پیشتر تنها دو سال قبل در ایالات متحده آمریکا انجام شده بود، گامی مهم در حوزه پزشکی کشور محسوب میشود.
آنوریسم به عنوان یک برآمدگی یا تورم در دیواره شریان شناخته میشود که در صورت بزرگ شدن، ممکن است منجر به پارگی و خونریزی خطرناک یا حتی مرگ شود. آنوریسم ورید گالن نیز نوعی ناهنجاری در ارتباط شریانهای عمقی مغز است که اغلب باعث بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) و نارسایی قلبی در جنین میشود. در این حالت، خون اکسیژندار پس از پمپاژ دوباره به قلب بازمیگردد و جنین با دو مشکل عمده مواجه میشود: فشار زیاد بر قلب و خطر پارگی آنوریسم.
چند روز پیش، اولین جراحی درمان آنوریسم عروقی جنین با هدایت سونوگرافی در بیمارستان امام خمینی (ره) انجام شد. تیم پزشکی این جراحی شامل دکتر علیرضا شمشیرساز، متخصص جراحی جنین از بیمارستان هاروارد، دکتر صدیقه برنا، مسئول بخش پریناتولوژی بیمارستان امام خمینی (ره)، و دکتر حسین قناعتی، متخصص رادیولوژی و جراح عروق مغز بود.
دکتر قناعتی در گفتوگو با خبرنگاران توضیح داد که پزشک زنان و زایمان در حین سونوگرافی یک زن باردار با جنین ۳۴ هفتهای، متوجه ضایعهای در مرکز مغز جنین شد. این ضایعه نشاندهنده ناهنجاری در برخی عروق مغزی بود. پس از بررسیهای لازم، تیم پزشکی با استفاده از سونوگرافی به عنوان یک روش درمانی، اقدام به پر کردن این عروق ناهنجار کردند تا جریان خون را کاهش دهند.
وی افزود که علل دقیق ایجاد آنوریسم هنوز ناشناخته است، اما عواملی مانند سابقه خانوادگی آنوریسم مغزی میتوانند خطر بروز این عارضه را افزایش دهند. کودکان مبتلا به این بیماری در صورت عدم درمان، پس از تولد به دلیل افزایش جریان خون مغزی، اغلب دچار سکتههای مغزی میشوند.
دکتر قناعتی درباره مزایای انجام این جراحی قبل از تولد جنین گفت: جنینی که هنوز متولد نشده، فرصت بیشتری برای ترمیم آسیبهای ناشی از جراحی دارد. همچنین این عمل میتواند از نارساییهای شدید قلبی در آینده جلوگیری کرده و شانس زنده ماندن نوزاد پس از تولد را افزایش دهد.
بررسیها نشان میدهد که ایران دومین کشوری است که این نوع جراحی را انجام داده است. دکتر قناعتی تاکید کرد که چنین اقداماتی نشاندهنده پیشرفت علمی ایران در حوزه پزشکی است. وی همچنین اشاره کرد که در مرکز تحقیقات رادیولوژی نوین و تهاجمی بیمارستان امام خمینی، تاکنون هفت برنامه هوش مصنوعی طراحی شده و بیش از ۱۰ برنامه دیگر نیز در دست اقدام است.
علاوه بر این، در حوزه جراحی با کمک ربات و جراحی از راه دور نیز پیشرفتهای قابل توجهی در ایران حاصل شده است. ربات جراح ساخته شده در کشور قادر است در جراحیهای عروقی و اندوواسکولار مورد استفاده قرار گیرد که مزایای زیادی از جمله کاهش عوارض و افزایش دقت و موفقیت جراحیها را به همراه دارد.