بر اساس گزارش اخیر سازمان اداری و استخدامی کشور، میانگین حقوق کارمندان وزارت نفت در سال ۱۴۰۲ به حدود ۴۵ میلیون تومان رسیده است. این رقم تقریباً سه برابر میانگین حقوق فرهنگیان در همان سال بوده است. این آمار نشان میدهد که کارمندان وزارت نفت در مقایسه با سایر بخشهای دولتی، دریافتی بسیار بالاتری دارند.
در ردهبندی ارائه شده توسط این سازمان، وزارت اقتصاد با میانگین حقوق ۳۴ میلیون تومان در جایگاه دوم قرار گرفته است که حدود ۱۰ میلیون تومان کمتر از حقوق کارمندان وزارت نفت است. این اختلاف قابل توجه درآمدی، توجه بسیاری از کارمندان و حقوقبگیران را به خود جلب کرده است.
بررسیها نشان میدهد که بخش عمدهای از این تفاوت درآمدی به پرداختهای خارج از حکم کارگزینی در وزارت نفت مربوط میشود. در سال ۱۴۰۲، میانگین پرداختهای خارج از حکم در این وزارتخانه به ۳۱ میلیون تومان رسیده است که حدود ۲.۳ برابر میانگین حقوق پایه کارمندان این وزارتخانه بوده است.
اما چرا حقوق کارمندان وزارت نفت به طور قابل توجهی بیشتر از سایر کارمندان است؟ این موضوع جدیدی نیست و کارمندان این وزارتخانه همواره حقوق بیشتری دریافت کردهاند. ابراهیم فولادوند منصوری، مدیرکل اسبق تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی وزارت نفت، در سال ۱۴۰۰ این موضوع را یک مسئله تاریخی دانست و توضیح داد که شرایط کاری سخت و خطرناک در این صنعت، دلیل اصلی این اختلاف حقوقی است.
فولادوند در مصاحبهای با خبرگزاری فارس عنوان کرد که کار در دمای بالای ۵۰ درجه، آلودگی زیستمحیطی شدید و خطرات جانی، از جمله دلایلی است که باعث میشود کارمندان وزارت نفت حقوق بیشتری دریافت کنند. او همچنین به طرحهای اقماری اشاره کرد که در آن کارکنان به مدت دو هفته کار میکنند و سپس دو هفته استراحت دارند یا ۲۰ روز کار و ۱۰ روز استراحت. این شرایط کاری طاقتفرسا، تنها با پرداخت حقوق بالاتر قابل تحمل است.
علاوه بر این، فولادوند به پدیده مهاجرت نیروهای متخصص به کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت که حتی کشورهای همسایه ایران مانند قطر، با کارکنان عملیاتی ایرانی قرارداد میبندند و حقوق بالاتری به آنها پرداخت میکنند. به عنوان مثال، برخی از کارکنان به جای کار در عسلویه، ترجیح میدهند با پروازی دو ساعته به قطر بروند و در شرکتهای نفت و گاز این کشور مشغول به کار شوند. در این حالت، آنها حقوق بیشتری دریافت میکنند و حتی نیازی به مهاجرت دائمی ندارند.
کارشناسان صنعت نفت نیز معتقدند که تخصصی بودن این حوزه، سختی کار، ساعتهای کاری طولانی، دوری از خانواده و پیشنهادهای مالی جذاب کشورهای حوزه خلیج فارس، از جمله دلایلی است که باعث میشود حقوق کارکنان صنعت نفت به طور قابل توجهی بیشتر از سایر بخشها باشد. این پرداختها به منظور حفظ نیروهای متخصص و جلوگیری از مهاجرت آنها به کشورهای دیگر انجام میشود.