در ماههای اخیر، مسئولان کشور بارها نسبت به وضعیت معیشتی مردم در شهرهای بزرگ، به ویژه تهران، هشدار دادهاند. رییس جمهور نیز اخیراً اعلام کرده است که «با حقوق ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومانی نمیتوان در تهران زندگی کرد». این اظهارات در حالی مطرح میشود که برخی از نمایندگان کارگران معتقدند حداقل حقوق برای زندگی در تهران باید بیش از ۳۰ میلیون تومان باشد.
علی خدایی، نماینده کارگران در شورای عالی کار، درباره وضعیت حقوقها اظهار داشت: «با حقوق کمتر از ۳۰ میلیون تومان در تهران امکان زندگی وجود ندارد. ما بر این باوریم که در سال آینده، دستمزدها باید بیش از نرخ تورم افزایش یابند، در غیر این صورت مشکلات معیشتی همچنان پابرجا خواهد ماند».
او همچنین اشاره کرد که تورم در بخشهای مختلف زندگی، به ویژه در حوزه خوراکیها و مسکن، بسیار بیشتر از میانگین تورم کشور است.
مرتضی افقه، استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز، به تحلیل این شرایط پرداخت و توضیح داد که مشکلات اقتصادی کشور ناشی از استفاده از روشهای تکراری و نادرست در سیاستگذاریهای اقتصادی است.
او با اشاره به اظهارات اخیر آقای همتی، که وعدههایی درباره آینده اقتصادی ایران داده بود، تأکید کرد: «این نوع وعدهها در شرایط فعلی که اقتصاد ایران با بحرانهای متعددی مواجه است، واقعگرایانه نیست و نمیتوان به آنها اعتماد کرد».
افقه ادامه داد: «در حال حاضر، اولویت اصلی کشور حل مسائل سیاسی و خارجی است. مذاکرات بینالمللی باید به نتیجه برسد تا فشارهای اقتصادی کاهش یابد. بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که با وجود تمام توافقها و مذاکرات با کشورهای مختلف، مشکلات اقتصادی به دلیل تحریمها و عدم حل مسائل زیرساختی همچنان ادامه دارد».
او همچنین اشاره کرد که کشورهایی مانند روسیه تأکید کردهاند تا زمانی که مشکلات ایران با FATF حل نشود، امکان همکاری اقتصادی با ایران وجود نخواهد داشت.
افقه در ادامه گفت: «آقای همتی اخیراً اعلام کردهاند که برنامهریزیهایی برای بازگشت ترامپ داریم، اما این سوال مطرح است که برنامههای گذشته چگونه میتوانند در این دوره مؤثر باشند».
او درباره چالشهای افزایش حقوق و تأثیر آن بر بنگاههای اقتصادی توضیح داد: «مشکل حقوق کارگران و کارمندان بسیار پیچیده است و باید با دقت به آن پرداخته شود. افزایش حقوق بدون برنامهریزی و حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط ممکن است به تعطیلی این واحدها و افزایش بیکاری منجر شود».
افقه پیشنهاد کرد که دولت در کنار افزایش حقوقها، باید از بنگاههای کوچک و متوسط حمایتهای ویژهای به عمل آورد. این حمایتها میتواند شامل معافیتهای مالیاتی یا تخصیص منابع از طریق افزایش مالیات بر ثروتمندان باشد.
او با اشاره به وابستگی شدید اقتصاد ایران به نفت، افزود: «در حال حاضر، نفت دیگر برگ برندهای برای ایران نیست و کشور باید به دنبال راهکارهای جدیدی برای توسعه باشد».
افقه همچنین تأکید کرد که برای حل مشکلات حقوقی کارگران و کارمندان، دولت باید از منابع جدیدی مانند افزایش مالیات بر ابرثروتمندان و شرکتهای خصوصی سودآور استفاده کند تا بتواند از بنگاههای کوچک و متوسط حمایت کند.
در پایان، این استاد دانشگاه هشدار داد: «افزایش حقوق بدون برنامهریزی و حمایت از بنگاههای اقتصادی میتواند مشکلات بیشتری ایجاد کند. دولت باید توجه داشته باشد که افزایش حقوقها باید همراه با حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط باشد تا از بیکاری گسترده جلوگیری شود».