بر اساس اعلام مدیرکل جبران خدمت و روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تمامی کارگران ساعتی که حقوق ماهانه ثابتی ندارند و دستمزدشان در طول ماه متغیر است، همچنین کارگران کارگاههای فصلی و افرادی که کمتر از یک سال در کارگاه مشغول به کار بودهاند، مشمول دریافت عیدی و پاداش و سایر حقوق و مزایای قانونی هستند.
طبق قانون تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاههای مشمول قانون کار که در سال ۱۳۷۰ تصویب شده است، حداقل عیدی کارگران دو برابر حداقل حقوق پایه و حداکثر آن سه برابر پایه حقوق خواهد بود، به شرطی که از مصوبه قانون کار تجاوز نکند. بر این اساس، کارفرمایان موظفند به هر یک از کارگران خود به نسبت مدت یک سال کار، معادل ۶۰ روز آخرین مزد به عنوان عیدی و پاداش پرداخت کنند. این مبلغ نباید از معادل ۹۰ روز حداقل مزد روزانه قانونی بیشتر شود.
مبنای تعیین عیدی پایان سال کارگران حداقل دو و حداکثر سه برابر مصوبه دستمزد شورای عالی کار است. کارفرمایان باید حداقل دو ماه پایه حقوق را به عنوان عیدی و حداکثر سه ماه پایه حقوق را به عنوان پاداش پایان سال به کارگران خود پرداخت کنند.
تمامی کارگران مشمول قانون کار، اعم از کارگران بخشهای دولتی، خصوصی، تعاونی، صنعتی، کشاورزی و خدماتی، بدون توجه به نوع کارگاه یا محل اشتغال، از عیدی و پاداش سالانه برخوردار خواهند بود. میزان عیدی کارگران با میزان عیدی کارکنان دستگاههای اجرایی و دولتی متفاوت است.
معمولاً کارفرمایان عیدی و پاداش کارگران را در پایان سال پرداخت میکنند، اما برخی کارفرمایان این مبلغ را به تدریج و از چند ماه قبل در حساب کارگران واریز میکنند تا هم قدرت خرید کارگران حفظ شود و هم در پایان سال فشار مالی کمتری به کارگاه وارد شود.
میزان عیدی کارگران بر اساس مدت قرارداد و کارکرد آنها متفاوت است و بستگی به سنوات و تعداد روزهای کاری دارد. کارگرانی که یک سال کامل در آخرین کارگاه یا محل کار خود مشغول بودهاند، بیمه آنها به طور کامل پرداخت شده و ارتباطشان با محل کار قطع نشده باشد، عیدی و پاداش پایان سال را به طور کامل دریافت میکنند.
احمد غریوی، مدیرکل جبران خدمت و روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اشاره به الزام کارفرمایان به پرداخت عیدی و پاداش کارگران، اظهار کرد: مطابق قانون، تمامی کارگران، چه دائم و چه موقت، حق دریافت عیدی را دارند. میزان عیدی معمولاً حداقل دو برابر و حداکثر سه برابر حقوق پایه ماهیانه کارگر است، به شرطی که از سه برابر حداقل حقوق مصوب شورای عالی کار تجاوز نکند.
وی همچنین افزود: حتی به کارگران اخراجی نیز عیدی تعلق میگیرد. کارگرانی که به هر دلیلی شغل خود را از دست دادهاند، کارگران آزمایشی، ساعتی، نیمهوقت و فصلی نیز مشمول دریافت عیدی هستند و کارفرما موظف به پرداخت این مبلغ است.
غریوی در مورد کارگران ساعتی که حقوق ماهانه ثابت ندارند و دستمزد آنها در ماه متغیر است، تأکید کرد که این افراد نیز مشمول دریافت عیدی و پاداش هستند. همچنین کارگران کارگاههای فصلی و کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه کار کردهاند، مشمول کلیه حقوق و مزایای قانونی از جمله عیدی و پاداش پایان سال میشوند.
وی یادآور شد: تمامی کارکنان مشمول قانون کار، حتی کارگرانی که به هر دلیلی شغل خود را از دست دادهاند، مستحق دریافت عیدی پایان سال هستند. کارفرمایان موظفند عیدی و پاداش کارگران را به موقع پرداخت کنند و در صورت خودداری یا تأخیر در پرداخت، کارگران میتوانند از طریق مراجع قانونی مانند اداره کار این موضوع را پیگیری کنند.
همچنین، امکان پرداخت عیدی به کارگران به صورت ماهانه وجود دارد، اما این پرداختها صرفاً به عنوان علیالحساب عیدی و پاداش پایان سال محسوب میشود و پرداخت نهایی باید در پایان سال انجام شود.