دهمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با محوریت «الگوی بهره‌برداری صیانتی از ظرفیت مراتع» به میزبانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور برگزار شد. در این نشست، کارشناسان و مسئولان به پیشینه تاریخی ایران در زمینه بهره‌برداری پایدار از مراتع اشاره کردند و بر ظرفیت‌های این مناطق برای کاهش وابستگی به کالاهای اساسی، به ویژه تولید گوشت قرمز، تأکید نمودند. همچنین، نقش نظارتی و تنظیم‌گری دولت در استفاده از ظرفیت‌های مردمی برای بهره‌برداری، حفاظت و احیای مراتع مورد بررسی قرار گرفت.
ترحم بهزاد، مدیر کل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، در این نشست اظهار داشت: مراتع به عنوان موهبتی الهی، جزو سرمایه‌های ارزشمند هر ملت محسوب می‌شوند. وی افزود: باید به وضعیت کنونی مراتع توجه ویژه‌ای داشته باشیم و با در نظر گرفتن اسناد بالادستی، به این نکته پی ببریم که با وجود پیشینه مثبت، شرایط امروز تغییر کرده است. تا زمانی که تغییرات اساسی در قوانین مرتبط با مراتع ایجاد نشود، حل مشکلات این حوزه امکان‌پذیر نخواهد بود.
بهزاد ادامه داد: وضعیت مراتع کشور چندان مطلوب نیست. از مجموع ۸۴ میلیون هکتار مراتع، حدود ۵۶.۲ میلیون هکتار (معادل ۶۶.۳ درصد) دارای پوشش گیاهی کم‌تراکم هستند و تنها ۷.۲ میلیون هکتار (معادل ۸.۵ درصد) از پوشش گیاهی پرتراکم برخوردارند. وی همچنین به تغییرات آب‌وهوایی اشاره کرد و گفت: در پنج دهه اخیر، میزان بارندگی حدود ۵۵ میلی‌متر کاهش یافته و دمای هوا تقریباً ۲ درجه سلسیوس افزایش پیدا کرده است. علاوه بر این، پدیده فرونشست زمین نیز به چالشی جدی تبدیل شده است. بنابراین، لازم است با توجه به این شرایط، سازوکارهای جدیدی برای مدیریت مراتع طراحی شود.
مدیر کل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تأکید کرد: باید نگاه جامع‌نگر را جایگزین نگاه منفعت‌طلبانه کنیم و از طریق مدیریت یکپارچه، به حفظ و احیای مراتع بپردازیم. وی افزود: در حال حاضر، فشار بر مراتع بسیار زیاد است و مشکل اصلی نه از سوی مردم، بلکه از جانب مسئولان است.
بهزاد به طرح‌های اخیر در زمینه انرژی خورشیدی اشاره کرد و گفت: متأسفانه به جای استفاده از ۳۲ میلیون هکتار اراضی بیابانی که برای اجرای این طرح‌ها بسیار مناسب هستند، تصمیم گرفته‌اند تا این پروژه‌ها را در مراتع اجرا کنند. این اقدام نه تنها به اکولوژی مراتع آسیب می‌زند، بلکه به جای ایجاد اشتغال و توسعه، منابع طبیعی را تهدید می‌کند. وی تأکید کرد: پایه و اساس توسعه در این حوزه، طرح‌های مرتع‌داری است و باید بر این موضوع تمرکز کنیم.
وی در ادامه مرتع را به بازی فوتبال تشبیه کرد و گفت: تا زمانی که کسی وارد زمین نشده و بازی نکرده است، نباید نظرات بی‌ربط ارائه داد. تنها زمانی می‌توانیم مشکلات این حوزه را حل کنیم که منافع فردی را کنار بگذاریم و به دنبال منافع جمعی باشیم.
بهزاد همچنین به تغییر نگرش سازمان منابع طبیعی نسبت به مراتع اشاره کرد و گفت: اگر در گذشته مراتع تنها به عنوان منبع تأمین علوفه و خوراک دام دیده می‌شدند، امروز این دیدگاه تغییر کرده است. ما معتقدیم که ساکنان محلی باید در زمینه‌هایی مانند گردشگری، کشت گیاهان دارویی و تولید علوفه مشارکت فعال داشته باشند. وی افزود: در حال حاضر، ۱۱ ظرفیت بالقوه در مراتع شناسایی شده است که می‌توان از آنها بهره برداری کرد.
مدیر کل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در پایان گفت: ما حدود ۴۴ هزار سامانه عرفی داریم که هر کدام به طور میانگین ۲۲۰۰ هکتار وسعت دارند. در قالب طرح‌های مرتع‌داری و با رعایت ضوابط مشخص، به بهره‌برداران اجازه داده‌ایم تا این طرح‌ها را خودشان طراحی و اجرا کنند.