کودک‌همسری یا ازدواج در سنین کمتر از ۱۸ سال، پدیده‌ای است که به گفته کارشناسان و بر اساس پژوهش‌ها، پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قابل توجهی دارد و می‌تواند نه تنها بر زندگی فرد، بلکه بر آینده فرزندان او نیز تأثیر منفی بگذارد. اخیراً زهرا بهروزآذر، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، در جریان سفر هیئت دولت به خوزستان اعلام کرد که این پدیده در دو یا سه استان کشور دیده می‌شود. او تأکید کرد که اگرچه کودک‌همسری در سطح کشور شیوع گسترده‌ای ندارد، اما حتی یک مورد از آن نیز زیاد محسوب می‌شود.
با این حال، آمار دقیق و منظمی از تعداد موارد کودک‌همسری از بهار ۱۴۰۲ تاکنون توسط منابع رسمی ارائه نشده است و به همین دلیل، میزان گستردگی این پدیده در کشور به طور دقیق مشخص نیست. در «گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران» که مربوط به تابستان امسال است، تنها به میانگین سن ازدواج و طلاق اشاره شده است. بر اساس این گزارش، میانگین سن اولین ازدواج در مردان ۲۸.۲ سال و در زنان ۲۴ سال بوده است. همچنین میانگین سن ازدواج در مردان ۳۱.۳ سال و در زنان ۲۶.۴ سال گزارش شده است. این گزارش همچنین اشاره می‌کند که میانگین سن ازدواج در مناطق شهری همواره بالاتر از مناطق روستایی است.
اگرچه آمارهای دقیق و به‌روز در این زمینه وجود ندارد، اما بر اساس گزارش‌های رسانه‌ها که عمدتاً از معاونت رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در دوره‌های گذشته نقل شده است، استان‌های خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و سیستان و بلوچستان بیشترین آمار کودک‌همسری را دارند. در مقابل، کمترین موارد ازدواج کودکان زیر ۱۸ سال در استان‌های ایلام و سمنان ثبت شده است. کارشناسان معتقدند که علاوه بر عوامل فرهنگی و اجتماعی، چالش‌های اقتصادی نیز در بروز این پدیده نقش دارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که استان‌هایی با بیشترین آمار کودک‌همسری، اغلب با مشکلات اقتصادی جدی‌تری مواجه هستند. به عنوان مثال، خراسان رضوی با نرخ تورم و بیکاری بالاتر از میانگین کشوری، نزدیک به ۳۰ درصد از خانوارهای خود را درگیر فقر مطلق می‌داند. آذربایجان شرقی نیز با وجود نرخ بیکاری پایین‌تر از میانگین کشوری، تورم بالاتری را تجربه کرده و در گزارش‌های مربوط به فقر، در جایگاه پنجمین استان با کمترین محرومیت شدید قرار دارد.
از سوی دیگر، استان‌هایی مانند ایلام و سمنان که کمترین آمار کودک‌همسری را دارند، از نظر شاخص‌های اقتصادی وضعیت بهتری را نشان می‌دهند. ایلام با وجود تورم بالاتر از میانگین کشوری، نرخ بیکاری پایین‌تری دارد و در گزارش‌های مربوط به فقر، در جایگاه هفتمین استان با کمترین محرومیت شدید قرار گرفته است. سمنان نیز با نرخ تورم و بیکاری پایین‌تر از میانگین کشوری، در گزارش‌های فقر چندبعدی، سومین استان با کمترین محرومیت شدید معرفی شده است.
این بررسی‌ها نشان می‌دهد که وضعیت اقتصادی استان‌ها می‌تواند تا حدی بر میزان شیوع کودک‌همسری تأثیرگذار باشد.