آرمان امروز- گروه سیاسی: فارغ از واکنشها و تحلیلهای گوناگونی که در پی اقدام مسعود پزشکیان در مشارکت نمادین در ساخت مدرسه و حمل ملات سیمان ایجاد شده، باید تأکید کرد که دکتر پزشکیان هیچگاه فردی نبوده که بخواهد با رفتارهای عوامفریبانه و پوپولیستی به جذب آرای عمومی یا جلب توجه پرداخته باشد. عملکرد او در طول سالهای خدمت، بهویژه در حوزه بهداشت و درمان، گواهی است بر صداقت و اراده او برای بهبود وضعیت کشور. دکتر پزشکیان در این زمینه موفق به احداث صدها مرکز بهداشت در نقاط مختلف کشور شده است که این مراکز نقش مهمی در ارتقای سطح بهداشت عمومی داشتهاند. این اقدامات نه تنها بهعنوان یک مسئول اجرایی بلکه بهعنوان فردی که دغدغه مردم را دارد، صورت گرفته است.
در این میان، باید به تأکیدات رهبر انقلاب نیز اشاره کرد که همواره بر لزوم حضور مسئولان در میان مردم و همزیستی با آنان تأکید داشتهاند. در این چارچوب، دکتر پزشکیان همواره خود را در کنار مردم و در بطن جامعه قرار داده است. مشارکت نمادین او در ساخت مدرسه نیز دقیقاً در راستای این تأکیدات و در جهت نشان دادن اهمیت حضور فعال و مؤثر مدیران در مسائل اجتماعی و آموزشی است. اقدام او در ساخت مدرسه و مشارکت در امور مرتبط با آموزش و پرورش، نه تنها بهعنوان یک عمل نمادین، بلکه بهعنوان گامی مؤثر در راستای بهبود کیفیت آموزش، در نظر گرفته میشود.
البته، برخی از این اقدام استقبال نکردند و آن را به پوپولیسم نسبت دادند. آنها با زیرسؤال بردن جنبههای اجرایی این حرکت و انتقاد از جابهجایی ملات سیمان توسط یک مقام سیاسی، آن را به یک حرکت عوامفریبانه نسبت دادند. اما باید گفت که هر عملی که از سوی یک مقام اجرایی در جهت خدمت به مردم صورت گیرد، لزوماً نمیتواند به پوپولیسم تعبیر شود. اینکه فردی در جهت بهبود شرایط اجتماعی و آموزشی قدم بردارد، به هیچوجه بهمعنای پوپولیسم نیست، مگر آنکه زمینهها و شرایط خاص اجتماعی و سیاسی برای عوامفریبی وجود داشته باشد.
اگرچه برخی از منتقدان به دلایل تاریخی و سوابق منفی برخی از مسئولان در دورانهای گذشته نسبت به این نوع اقدامات حساسیت دارند، نباید این حساسیتها را به خود اقدام نسبت داد. ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، در این زمینه معتقد است که دکتر پزشکیان هیچگاه به قصد عوامفریبی این اقدام را انجام نداده است. او دکتر پزشکیان را فردی ساده، مردمی و بسیار متواضع توصیف میکند و میگوید که اگر هیچ دوربینی هم در محل حضور نمیداشت و دکتر پزشکیان میدید که کارگرانی در حال کار هستند و به کمک نیاز دارند، بدون هیچگونه توجه به نمایش عمومی، خود را به لباس کارگران میآراست و به کمک آنها میشتافت. این خود گواهی است بر این که دکتر پزشکیان هیچگاه به دنبال جلب توجه یا بهرهبرداری از وضعیتها نبوده و همیشه در راستای خدمت به مردم عمل کرده است.
بنابراین، باید تأکید کرد که انتقادهایی که به این حرکت وارد شده، بیشتر بهدلیل سوابق منفی برخی از مسئولان در گذشته و تجربیات مردم از حرکتهای عوامفریبانه است. این انتقادات نباید بهطور عمومی به هر عملی که از سوی یک مسئول در جهت خدمت به مردم انجام میشود، تعمیم یابد. بلکه باید توجه داشت که در هر مورد، نوع و انگیزه عمل را با دقت بررسی کنیم و در نهایت، برای ارزیابی صحیحتر از اقدامات مسئولان، بهدنبال بررسی همهجانبه و منصفانهتری باشیم.
در ابتدا باید گفت که دکتر پزشکیان نه دشمن با کثرت است، نه مخالف با تشکیلات، نه با احزاب مخالفت دارد. خود او بارها در سخنانش گفته است که حضور فعالانه در صحنه سیاسی و اجتماعی را امری ضروری میداند و در این راستا هیچ وقت با آن مخالفت نکرده است. یکی از نکات مهمی که از نظر تئوریک باید به آن اشاره کرد، این است که وقتی فردی به سمت نقد یا حمله میرود، باید توجه داشته باشیم که این خود نوعی رفتار پوپولیستی به حساب میآید. نمیتوانیم در مواجهه با هر حرکتی فوراً به آن حمله کنیم و یک فرد را فقط بر اساس رفتارهای مقطعی تحلیل کنیم.
در بحث پوپولیسم، باید دقت کرد که نباید قضاوتهای صفر و صدی داشته باشیم. به عبارت دیگر، تحلیل ما باید متعادل و بر مبنای رفتارهای مختلف فرد در طول زمان باشد. ما نمیتوانیم صرفاً با یک اقدام یا حرکت، قضاوتی قطعی داشته باشیم و بگوییم این فرد در حال ارتکاب رفتار پوپولیستی است. رفتار افراد در آینده و بهطور کلی روند کار آنهاست که باید مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. در این میان، باید یادآور شویم که هر فردی میتواند رویکردهایی متفاوت با دیگران داشته باشد. بهعنوان مثال، رفتار دکتر پزشکیان در مقایسه با آقای احمدینژاد یا حتی آقای رئیسی کاملاً متفاوت است.
دکتر پزشکیان بهطور مستقیم خود را از آقای احمدینژاد جدا کرده و بهعنوان یک دانشگاهی و متخصص در حوزههای مختلف شناخته میشود. او همیشه تاکید میکند که خودش را از مردم و جامعه جدا نمیداند و به همین دلیل همواره به این نکته اشاره دارد که هیچ تفاوتی میان او و مردم عادی وجود ندارد. بهطور خاص، در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی خود، همواره سعی دارد که بر اساس اصول و اهداف علمی وارد عمل شود. حتی در مقایسه با روزنامهنگاری که نیت و اراده متفاوتی دارد، دکتر پزشکیان همیشه تلاش میکند که کارهایش نه بر اساس سیاستهای سطحی بلکه بر اساس دیدگاههای علمی و معقول صورت گیرد.
محمود میرلوحی، فعال سیاسی به روزنامه آرمان امروز گفت: شرایط خاص کشور و مسائل مختلفی که در حال حاضر با آنها روبرو هستیم، نشان میدهد که شاید بسیاری از راهحلهای ارائهشده در گذشته نتواستهاند مشکلات را بهطور مؤثر حل کنند. جامعه ایران بهطور خاص نسبت به حرکات پوپولیستی حساس است و این حساسیت بهویژه در بین پزشکیان و مسئولان که به نوعی درگیر تصمیمگیریهای اجرایی هستند، بیشتر به چشم میآید. این حساسیت ناشی از تجربیات گذشته است که مردم در آن شاهد برخی اقدامات عوامفریبانه بودهاند و همین باعث میشود که وقتی حرکت جدیدی از سوی مسئولان صورت میگیرد، برخی آن را به پوپولیسم نسبت دهند.
وی افزود: واقعیت این است که مسیر ما از بعد از انقلاب بهطور پیوسته در تلاش بوده که ساختارهای قدیمی و پیش از انقلاب که ناکارآمد و پرهزینه بودند را کنار بگذارد و در عوض نهادهای جدید، انقلابی و کارآمدتری ایجاد کند. در آغاز انقلاب، هدف این بود که نهادهای جدید با کمترین بروکراسی و هزینه، به سرعت و با کیفیت، در مسیر عدالت اجتماعی حرکت کنند. چندین نهاد مانند جهاد، سپاه، کمیته امداد و غیره تأسیس شدند. با وجود اینکه نهادهای قبلی مانند ارتش و وزارت کشاورزی هنوز فعال بودند، این نهادهای جدید قرار بود کارهای مشابه را انجام دهند. اما در عمل، این نهادها گاهی با هم تداخل داشتند و سیستمهای موازی ایجاد کردند. پس از جنگ، مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی تصمیم به ادغام برخی از این نهادها گرفت تا کارآمدی بیشتری ایجاد شود. اما با گذشت زمان، حتی برخی از ادغامها متوقف شد و نهادهای جدید همچنان در حال فعالیت بودند.
این فعال سیاسی بیان کرد: یکی از مواردی که نشاندهنده مشکلات ساختاری کشور است، حجم بالای سازمانهای دولتی است. در حالی که طبق برنامهریزیهای گذشته، قرار بود دولت کوچکتر شود و بخش خصوصی توانمندتر عمل کند، در عمل نهتنها این تغییرات رخ نداد، بلکه در دوران ریاستجمهوری آقای احمدینژاد تعداد نیروهای دولتی بهشدت افزایش یافت. در واقع، در مقایسه با استانداردهای جهانی، دولت ایران به یک نهاد حجیم و پرهزینه تبدیل شده است. حتی در مواردی مانند شهرداریها نیز نیروها بهطور غیرضروری افزایش یافتهاند، در حالی که این افزایش نیروها در بسیاری از موارد به کارآمدی و کیفیت خدمات کمک نکرده است.
وی افزود: نکته دیگری که مطرح میشود این است که در حال حاضر دولت با بحرانهای اقتصادی و منابع محدود روبرو است. بودجه عمرانی کشور به ۱۵ درصد کاهش یافته است و این به این معناست که بسیاری از پروژههای عمرانی و خدماتی به تعویق افتادهاند. برای مثال، مشکلاتی مانند ساخت مدارس کپری در برخی از استانهای جنوبی کشور همچنان بهطور جدی باقی ماندهاند.
میرلوحی اظهار کرد: با این حال، دکتر مسعود پزشکیان، بهویژه با مشارکت نمادین خود در ساخت مدرسه، سعی داشته پیامی را به مردم منتقل کند. هدف او از این اقدام قطعاً عوامفریبانه نبوده است. او فردی است که در طول دوران مسئولیتهای خود در بخش بهداشت و درمان، همواره بر استفاده از تجارب کارشناسان و علم روز تأکید داشته است. اما واکنشهای مختلفی که در جامعه به این اقدام نشان داده شده، نشان میدهد که حساسیتهای زیادی در این زمینه وجود دارد. برخی معتقدند که این نوع اقدامات نباید در اولویت قرار بگیرند و باید به مسائل اساسیتر پرداخته شود.
وی افزود: همچنین باید به این نکته اشاره کرد که جامعه ایران به دلیل تجربیات گذشته از دولتهای قبلی، بهویژه دولت آقای احمدینژاد، نسبت به اقدامات پوپولیستی حساس است. در دوران احمدینژاد، هزینههای زیادی به منابع کشور وارد شد و اقدامات آن زمان نه تنها مؤثر واقع نشد، بلکه مشکلات اقتصادی و تورم بالا را به دنبال داشت. این تجربیات ناخوشایند، تأثیر زیادی بر ذهنیت مردم گذاشته است و باعث شده که در برابر هر اقدامی که شبیه به اقدامات پوپولیستی باشد، واکنشهای منفی و انتقادی نشان داده شود.
این فعال سیاسی در نهایت خاطر نشان کرد: بهطور کلی، برای حل مشکلات اساسی کشور، نیاز به تحول در ساختارها و رویکردها داریم. وقتی که منابع درآمدی کشور بهطور مؤثر استفاده شود، توسعه در بخشهای مختلف، از جمله آموزش، بهداشت و زیرساختها بهطور طبیعی محقق خواهد شد. در این صورت، مشکلاتی مانند مدارس کپری، بیآبی در روستاهای سیستان و عقبماندگیهای مرزی نیز حل خواهند شد. به همین دلیل، از دکتر پزشکیان انتظار میرود که توجه خود را به مسائل اصلی و راهحلهای بنیادین معطوف کند تا بتواند گامهای مؤثری در راستای پیشرفت کشور بردارد.
source