**آرمان امروز_گروه اقتصادی**: یکی از وعدههای اصلی دولت پزشکیان، اصلاح نظام یارانهها با محوریت عدالت بود. مسعود پزشکیان همواره بر این موضوع تأکید داشت و اظهار کرده بود: قیمت نان و گوشت افزایش یافته، اما سؤال اینجاست که چه کسانی بیشتر از این افزایش سود بردهاند؟ برای کالاهایی مانند برق، گوشت و بنزین یارانه پرداخت میشود، اما برخی اصلاً از این یارانهها استفاده نمیکنند، در حالی که عدهای دیگر چندین برابر بیشتر بهره میبرند. این روند باعث شده فقرا فقیرتر و ثروتمندان ثروتمندتر شوند. باید از این چرخه خارج شویم و انشاالله اقداماتی انجام خواهیم داد تا این اتفاق تکرار نشود. محمدجعفر قائمپناه، معاون اجرایی رئیسجمهور نیز تأکید کرده بود که یارانهها قطعاً ادامه خواهند یافت، اما مردم نباید به گونهای زندگی کنند که مجبور به درخواست کمک از نهادهای حمایتی باشند. شأن مردم ایران بالاتر از این است و همه باید با عزت و ثروتمند زندگی کنند.
به نظر میرسد این اصلاحات نهایی شده و دولت به وعده خود در این زمینه عمل کرده است. سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۴ اعلام کرد: در بودجه سال آینده، حکمی تصویب شده که یارانه افراد پردرآمد حذف شود. همچنین، مابهالتفاوت افزایش قیمت ارز ترجیحی به دهکهای یک تا سه اختصاص خواهد یافت تا تا حدی از فشارهای اقتصادی بر این اقشار کاسته شود.
**حذف یارانه نقدی؟**
رحیم زارع در مورد افزایش یارانه به میزان ۱۰۰ هزار تومان و ارائه کالابرگ برای کالاهای اساسی گفت: در بودجه امسال، حکمی تصویب شده که سرپرستان خانوار میتوانند به جای دریافت یارانه نقدی، درخواست کالابرگ دهند. این اقدام باعث میشود نقدینگی جامعه به سمت تولید هدایت شود و تأثیر مثبتی بر نرخ تورم داشته باشد. با توجه به قانون حمایت از تولید داخلی، این کار میتواند به تقویت تولید کشور کمک کند.
وی همچنین اشاره کرد که قیمت ارز ترجیحی از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۷ هزار تومان افزایش یافته است. دولت قصد دارد متناسب با نرخ تورم، ۳۰ درصد قیمت ارز ترجیحی را افزایش دهد. مجلس با این افزایش موافق است، اما سؤال اصلی این است که دولت با مابهالتفاوت این افزایش چه خواهد کرد؟ پیشنهاد مجلس این است که این مابهالتفاوت به دهکهای اول تا سوم اختصاص یابد.
**۸۰ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت میکنند**
بر اساس اعلام رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت تعاون، حدود ۸۰ میلیون نفر در کشور یارانه نقدی دریافت میکنند. دهکهای یک تا سه که درآمد پایینی دارند، ماهانه ۴۰۰ هزار تومان یارانه دریافت میکنند، در حالی که دهکهای چهار تا نه ماهانه ۳۰۰ هزار تومان یارانه میگیرند. در آخرین بروزرسانی، برخی افراد در دهکها جابهجا شدند، اما مبلغ یارانه آنها تغییری نکرده است. همچنین، ۶۰ هزار نفر به عنوان مشمولان جدید به لیست یارانهبگیران اضافه شدند و ۶۰ هزار نفر نیز از این لیست خارج شدند.
**لزوم اصلاحات در نظام یارانهها**
یارانهها به عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی در ایران، نقش مهمی در حمایت از اقشار کمدرآمد و کنترل قیمتها ایفا میکنند. اما با گذشت زمان و تغییرات اقتصادی، این نظام نیاز به اصلاحات اساسی دارد. یکی از دلایل اصلی این نیاز، ناکارآمدی و ناپایداری سیستم فعلی است. یارانهها بهطور عمده به کالاهای اساسی اختصاص یافتهاند، اما توزیع ناعادلانه آنها باعث شده بیشتر به نفع اقشار مرفه باشد تا نیازمندان. از سوی دیگر، افزایش نرخ تورم فشار زیادی به خانوارها وارد کرده است.
اصلاح یارانهها میتواند به بهبود توزیع منابع و کاهش نابرابریها کمک کند. با هدفگذاری دقیقتر یارانهها و انتقال آنها به اقشار آسیبپذیر، میتوان به عدالت اجتماعی نزدیکتر شد. همچنین، این اصلاحات میتواند وابستگی اقتصاد به نفت را کاهش داده و درآمدهای دولت را افزایش دهد. با کاهش یارانههای انرژی و انتقال آن به بخشهای تولیدی و خدماتی، دولت میتواند منابع مالی بیشتری برای سرمایهگذاری در زیرساختها و پروژههای توسعهای فراهم کند.
علاوه بر این، اصلاح یارانهها میتواند به بهبود کیفیت خدمات عمومی کمک کند. با حذف یارانههای غیرهدفمند و انتقال آنها به بخشهای آموزشی، بهداشتی و اجتماعی، دولت میتواند زیرساختهای لازم برای ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان را فراهم کند. این اقدامات نهتنها به بهبود سطح زندگی مردم کمک میکند، بلکه میتواند به افزایش بهرهوری و کارایی اقتصادی نیز منجر شود.
در نهایت، اصلاح یارانهها نیازمند برنامهریزی دقیق و شفاف است. دولت باید با مشارکت مردم و نهادهای مدنی، سیاستهایی تدوین کند که همزمان با حمایت از اقشار آسیبپذیر، به رشد و توسعه پایدار کشور نیز کمک کند. آموزش و آگاهیبخشی به جامعه درباره مزایا و ضرورتهای اصلاح یارانهها نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.