آرمان امروز- گروه جامعه: رفع فیلترینگ در کشورما با وجود همه مشکلات اقتصادی و تهدیدات این روزهای ترامپ به یکی از محوری‌ترین مطالبات اجتماعی تبدیل شده است. پس از طرح این موضوع توسط مسعود پزشکیان در کمپین انتخاباتی و نشستن او برکرسی ریاست جمهوری، انتظارات عمومی و البته امیدهای مردم به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت،. این مطالبه تنها محدود به آزادی دسترسی نیست، بلکه به‌دلیل هزینه‌های سنگین اقتصادی ناشی از فیلترینگ که برخانواده های ایرانی به واسطه خرید فیلترشکن ماهیانه، به مسئله اقتصادی در معیشت خانوارها و فعالیت کسب وکارها بدل شده است. به این موارد اقتصادی و اجتماعی در میان خانوار، ضرر و زیان مردم از فیلترینگ اینستاگرام و تعطیلی کسب و کارها نیز اضافه کنید. در این رابطه دولت پزشکیان در ۶ ماه اخیر اقداماتی را از طریق شورای فضای مجازی انجام داد و با قدم اول که رفع فیلترینگ واتساپ و گوگل پلی بود، نشان داد که در این رابطه عزم جدی دارد. حالا نوبت تحقق گام دوم وعده اوست و مردم منتظر هستند که تلگرام و یوتیوب رفع فیلتر شوند. در حالی که دولت قرار بود در سه مرحله و تا پایان سال ۱۴۰۳، رفع فیلتر را به‌طور کامل عملیاتی کند، اما فقط یک مرحله انجام شده و ۳۰ روز تا پایان سال باقی مانده است. در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی، بحث اقتصاد دیجیتال مطرح شد که این فضا به معیشت مردم کمک کند، گمانه زنی‌ها از رفع فیلتر اینستاگرام حکایت داشت، چون بیشترین کسب و کارها و اقتصاد دیجیتال در بستر این سکو است. هرچند که کانال‌های تلگرامی نیز در این رابطه فعالیت های زیادی دارند. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در آخرین اظهارنظر گفته است: «رفع فیلترینگ تلگرام و یوتیوب در دستور کار شورایعالی فضای مجازی و وزیر ارتباطات قرار دارد و امیدوارم هرچه زودتر این اتفاق رخ بدهد. وی در پاسخ به این سوال که آیا تا سال نو رفع فیلترینگ انجام خواهد شد؟ نیز گفت: امیدوارم ولی قول نمی‌دهم چون بد قولی کار زشتی است. اما دوستان همه تلاششان را می‌کنند تا هرچه سریعتر این اتفاق بیفتد.»
بررسی هوش مصنوعی از رضایت مردم از رفع فیلترینگ
طبق بررسی هوش مصنوعی، رفع فیلتر در فاز دوم (رفع فیلتر تلگرام و یوتیوب ۴۰ درصد در کاهش نسبی انتقادات تاثیر گذار است، تاخیر یکماهه دولت در این رابطه ۳۵ درصد باعث افزایش نارضایتی‌ها می‌شود، و رفع کامل فیلتر ۲۵ درصد در جهش رضایت اجتماعی تاثیر مثبت دارد. همچنین تحقق وعده‌های رفع فیلتر می‌تواند تا ۷۰ درصد از بار انتقادات اجتماعی را کاهش دهد.
این درحالی است که بر اساس برآوردهای غیررسمی، بیش از ۶۰ درصد خانوارهای ایرانی ماهانه بین ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان صرف خرید فیلترشکن می‌کنند. این رقم در سال به حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، برای هرخانواده می رسد. کسب وکارهای کوچک و استارتاپ‌ها وضعیت بحرانی‌تری دارند؛ بسیاری از آنها به دلیل عدم دسترسی به ابزارهای بین‌المللی مانند گوگل ادز یا پلتفرم‌های پرداخت الکترونیک، تا ۴۰ درصد از ظرفیت تجاری خود را از دست داده‌اند. یک مدیر استارتاپ می‌گوید: «قطع دسترسی به سرویس‌های ابری بین‌المللی، ما را مجبور به پرداخت هزینه‌های چندبرابری برای سرورهای داخلی کرد که کیفیت پایین‌تری دارند.» به رغم سرمایه‌گذاری‌های کلان در توسعه پلتفرم‌های داخلی، این سرویس‌ها نتوانسته‌اند جایگزین مناسبی برای نمونه‌های خارجی باشند. به عنوان مثال، پیامرسان‌های بومی با مشکلاتی مانند محدودیت ظرفیت ارسال فایل (تا ۱۰ مگابایت)، ناپایداری سرویس در ساعت‌های اوج مصرف، و فقدان امکانات پیشرفته مانند API برای توسعهدهندگان مواجه هستند. یک نظرسنجی میدانی نشان می‌دهد ۷۸ درصد کاربران ایرانی، حتی پس از رفع فیلترینگ واتساپ، ترجیح می‌دهند از تلگرام استفاده کنند.
دولت پزشکیان در آستانه آزمونی تاریخی قرار دارد. تحقق وعده رفع فیلترینگ نه تنها یک «عیدی اجتماعی» بلکه نشانه‌ای از توانایی حکمرانی در شرایط پیچیده خواهد بود. جامعه و کشوری که ۸۰۰ میلیون دلار صرف دور زدن فیلترینگ می‌کند، چشم به تحقق این وعده دوخته است. بدون شک یکی از عوامل رضایت مردم تحقق وعده رفع فیلتر از سوی رئیس جمهور تا پایان سال است که می تواند گشایش هایی را در عرصه های اجتماعی ایجاد و به رضایت جامعه منجر شود و رفع فیلتر به صورت کامل می تواند یک عیدی اجتماعی از سوی دولت و حاکمیت برای مردم باشد.
source