«درویش نشسته بر گنج» هستیم

آرمان امروز :  مقصود فراستخواه، عضو هیأت علمی دانشگاه در هشتاد و دومین مجمع سالیانه انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران با تأکید بر اینکه زندگی در ایران در حال تحول است و یک رشد بی بازگشت پیدا کرده است، گفت: در ایران زندگی هست و اصرار به ادامه دارد؛ ولی سیستم می‌خواهد این زندگی را مستعمره کند و نمی‌گذارد جامعه راه خودش را ادامه بدهد. پشت این مسأله رانت و جریان‌های قدرت هست که می‌توانند تولید خشونت کنند؛ در نتیجه امنیت پشت دیوار خوابگاه که یکی از ابتدایی‌ترین تکالیف حکومت است، چشم‌پوشی می‌شود و به نظر می‌رسد این امر وضعیت جامعه را مشکل می‌کند. هیچ چیز دیگری برای ایران نمانده و تنها چیزی که مانده، «سرمایه انسانی» است؛ دانشجویان هم بخش مهمی از این سرمایه انسانی هستند. این سرمایه دیگر نگاه ایدئولوژیک به ایران ندارند و نگاه عقلانی دارند؛ خشونت نمی‌خواهد، رادیکالیزم نیست و مدنی شده و اثبات کرده که می‌خواهد بماند و کار کند. ما از این سرمایه بهره‌وری نداریم و «درویش نشسته بر گنج» هستیم. ایران یک «جامعه معطل» است. یعنی چشمه‌های منابع انسانی در این سرزمین می‌جوشد، ولی معطل است و بهره‌برداری نمی‌کنیم. یک پژوهش نشان می‌دهد از ۱۳۴ کشور در شناسایی استعدادها، ما در رتبه ۱۱۶ هستیم؛ در تحرک اجتماعی دانشجویان ۱۳۰ و در توانمندسازی زنان ۱۳۲ هستیم. ما تجربه کردیم که می‌شود اشتباهات را جبران کرد، در دهه ۷۰ با آمدن اصلاحات، در جامعه ما این تفکر شکل گرفت که می‌توانیم خطاها و کمبودها را جبران کنیم و نتایجی هم گرفته شد. اما احساس اینکه پنج سال گذشته اوضاع بدتر شده، دمار از روزگار ما در می‌آورد. مهاجرت و دخانیات «راهبرد گریز» است؛ به جای این باید «راهبرد مواجهه خلاق» داشته باشیم. انجمن اسلامی و کسانی که نهادهای مدنی را تشکیل می‌دهند، مواجهه خلاق دارند. مواجهه خلاق هم در این جامعه سخت شده است. ۳۰ تا ۵۰ درصد مردم اروپا عضو فعالیت‌های داوطلبانه هستند، ولی در ایران یک درصد است. ما با این سرمایه بزرگ اجتماعی و تمدنی، مشکل داریم. انجمن اسلامی می‌گوید می‌خواهد زندگی دانشجویی را مراقبت کند. اتفاقا خلاق‌ترین مدیران ایران کسانی هستند که در دوران دانشجویی عضو نهادهای دانشگاهی بوده‌اند.
متوسط عقل در جامعه ایران از متوسط عقل حکمرانی بیشتر است
دکتر فراستخواه افزود: عقلانیت اجتماعی بیشتر از یک دستگاه حاکمیتی است. لطفا اجازه بدهید این سرمایه بماند و یک کم گوش بدهید. ایران را هیچ وقت ساختارها به جایی نرسانده‌اند و «عاملان هوشمند» ایران را پیش برده‌اند. اما در کشورهایی که به جایی رسیده‌اند، ساختارها هم هوشمند بوده‌اند.  مواجهه خلاق هم در این جامعه سخت شده است. ۳۰ تا ۵۰ درصد مردم اروپا عضو فعالیت‌های داوطلبانه هستند، ولی در ایران یک درصد است. ما با این سرمایه بزرگ اجتماعی و تمدنی، مشکل داریم.