رمزگشایی از سفر لاوروف به تهران

آرمان امروز-سرویس دیپلماسی: سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز سه‌شنبه برای گفت‌وگو با مقامات ایرانی وارد تهران شد. این سفر چند روز پس از آن انجام می‌شود که مسکو نخستین دور گفت‌وگوهای خود با آمریکا را تنها یک ماه پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید برگزار کرد. لاوروف در سفر یک‌روزه خود به ایران درباره موضوعات منطقه‌ای و دوجانبه با عباس عراقچی، گفتگو کرده است. برخی نیز بر این باورند که لاوروف پیغام آمریکا را برای ایران آورده است.
با این وجود عراقچی و لاوروف پس از مذاکرات خود در یک نشست خبری مشترک حاضر شدند و به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند. عراقچی در این نشست با اشاره به سیاست‌های ایالات متحده در قبال ایران و فعال کردن دوباره راهبرد فشار حداکثری تاکید کرد که تا زمانی که فشار حداکثری باشد، امکان مذاکره مستقیم بین تهران و واشینگتن وجود ندارد. لاوروف هم در این نشست با اشاره به اینکه هنوز امکان حل مسئله هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی وجود دارد افزود: «ما در مورد وضعیت پیرامون برجام به طور مفصل صحبت کردیم و معتقدیم که ظرفیت دیپلماسی هنوز هم وجود دارد و باید از آن به صورت مؤثر استفاده کرد، بدون تهدیدها و توسل به زور. روسیه به این موضوع امیدوار است و کمک خواهد کرد تا راه‌حل‌هایی پیدا شود. این بحران توسط ایران ایجاد نشده است.» دیپلمات روس در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضع‌گیری ایران در جنگ اوکراین اشاره و از آن تقدیر کرد. آقای لاورف در این خصوص گفت: «از موضع متعادل ایران که بر اساس برداشت دقیق و با در نظر داشتن نگرانی‌های طرف روسی شکل گرفته است، قدردانی می‌کنم.»
دو وزیر خارجه در بخش دیگری از صحبت‌های خود به مسئله سوریه اشاره کردند. عراقچی اشاره کرد که مواضع ایران و روسیه در خصوص سوریه بسیار به یکدیگر نزدیک است و لاوروف هم مدعی شد حل مسائل سوریه بدون مشارکت ایران، روسیه و چین امکانپذیر نیست.
پیش از این وزیر خارجه روسیه به ترکیه سفر کرده بود، جایی که با همتای ترک خود، هاکان فیدان، دیدار و گفت‌وگو کرد و مورد استقبال رئیس‌جمهور این کشور، رجب طیب اردوغان، قرار گرفت.
پیشتر وزارت خارجه روسیه، گفته بود که وزرای خارجه و ایران و روسیه قرار است درباره موضوعات روابط دوجانبه، که به سطح «همکاری جامع راهبردی جامع» رسیده است، گفت‌وگو کنند.
آخرین سفر لاوروف به تهران در اکتبر ۲۰۲۳ بود، زمانی که برای شرکت در نشست وزرای خارجه چارچوب ۳+۳ درباره قفقاز جنوبی به ایران آمد. این نخستین بار است که وزیر خارجه روسیه در زمان دولت مسعود پزشکیان به تهران سفر می‌کند.
دیپلمات روس، چند روز قبل در ریاض با مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده دیدار و طرفین پس از سال‌ها با یکدیگر به صورت مستقیم مذاکره کردند. وزیر خارجه روسیه سپس به آنکارا رفت و آنجا با مقام‌های ترکیه‌ای دیدار داشت.
این سفر یک روز پس از آن انجام می‌شود که ایالات متحده دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه صنعت نفت ایران اعمال کرد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا اوایل ماه جاری کارزار «فشار حداکثری» خود علیه ایران را از سر گرفت که شامل تلاش‌هایی برای رساندن صادرات نفت ایران به صفر است و سیاست سختگیرانه‌ای را که در دوره اول ریاست‌ جمهوری‌اش علیه ایران اعمال می‌کرد، دوباره به اجرا گذاشته است. مجموعه این اتفاقات نشان می دهد که پیچیدگی خاصی در روابط کشورها رخ داده و به نظر می رسد مجموعه ای از معاملات دیپلماتیک در حال رقم خوردن است.