به گزارش رکنا، کانسر یا سرطان به گروهی از بیماریهای پیچیده گفته میشود که در آن سلولهای بدن به طور غیر طبیعی و بدون کنترل رشد کرده و تقسیم میشوند. این رشد غیرقابل کنترل میتواند منجر به تشکیل تودهای به نام “تومور” شود. سرطان میتواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد و به سایر قسمتها از طریق خون یا سیستم لنفاوی گسترش یابد.
دلایل ایجاد سرطان معمولاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی هستند. عواملی مانند مصرف سیگار، رژیم غذایی ناسالم، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر، عفونتهای ویروسی، یا ژنتیک میتوانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
انواع مختلفی از سرطان وجود دارد، از جمله سرطانهای شایع مانند سرطان سینه، روده بزرگ، ریه، پروستات و پوست. درمان سرطان معمولاً شامل جراحی، شیمیدرمانی، پرتو درمانی، و درمانهای هدفمند است.
در حالت طبیعی، بدن سلولهای جدید تولید میکند تا به ترمیم بافتهای آسیب دیده کمک کند یا در رشد طبیعی بدن نقش داشته باشد. اما در سرطان، این سلولها بدون توقف و کنترل رشد میکنند و ممکن است به بافتهای دیگر بدن حمله کنند و باعث ایجاد تومورهای بدخیم شوند. این تومورها قادر به گسترش به سایر نقاط بدن هستند که به این فرآیند «متاستاز» گفته میشود.
انواع سرطان ها
سرطانها میتوانند در هر قسمتی از بدن ایجاد شوند و به طور کلی به دستههای مختلف تقسیم میشوند. از جمله:
سرطانهای جامد (Solid tumors): مانند سرطان سینه، روده بزرگ، ریه، پروستات، و پوست.
سرطانهای خونی (هماتوپوئیتیک): مانند لوسمی (سرطان خون)، لنفومها و میلوما.
علل و عوامل خطر:
سرطانها میتوانند به دلایل مختلفی رخ دهند که به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
عوامل محیطی و سبک زندگی: این عوامل شامل مصرف سیگار، نوشیدن الکل، مصرف غذاهای پرچرب و کمفیبر، عدم تحرک بدنی، قرار گرفتن در معرض آلودگیها، و مواد شیمیایی مضر مانند آزبست یا بنزین میشود.
عوامل ژنتیکی و وراثتی: برخی افراد به دلیل سابقه خانوادگی یا جهشهای ژنتیکی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان قرار دارند.
علائم سرطان:
بسته به نوع و محل سرطان، علائم میتواند بسیار متفاوت باشد. اما علائم عمومی که ممکن است در بسیاری از سرطانها مشاهده شود عبارتند از:
کاهش وزن بدون دلیل واضح
خستگی مفرط
تغییر در عادات روده یا مثانه
درد یا تورم غیرمعمول
خونریزی غیرمعمول یا تغییرات در ظاهر پوست
مراحل پیشرفت سرطان:
سرطان به طور معمول در مراحل مختلفی پیشرفت میکند:
مرحله اولیه: سلولهای سرطانی هنوز محدود به ناحیه خاصی از بدن هستند.
مرحله میانه: سرطان به بافتهای مجاور گسترش پیدا کرده است.
مرحله پیشرفته یا متاستاتیک: سرطان به سایر اندامهای بدن از طریق خون یا سیستم لنفاوی گسترش یافته است.
روش های درمان
درمان سرطان به نوع، محل و مرحله پیشرفت آن بستگی دارد. رایجترین روشهای درمانی عبارتند از:
جراحی: برای حذف تومور از بدن.
شیمیدرمانی: استفاده از داروهایی که سلولهای سرطانی را از بین میبرد.
پرتو درمانی: استفاده از اشعههای پرقدرت برای کشتن سلولهای سرطانی.
ایمونوتراپی: استفاده از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلولهای سرطانی.
درمانهای هدفمند: داروهایی که به طور خاص به سلولهای سرطانی حمله میکنند و آنها را هدف قرار میدهند.
پیشگیری:
اگرچه هیچ راهی برای جلوگیری قطعی از سرطان وجود ندارد، اما رعایت برخی نکات میتواند خطر ابتلا به آن را کاهش دهد. این نکات شامل:
ترک سیگار
رژیم غذایی سالم و متعادل
ورزش منظم
کنترل وزن
استفاده از کرم ضد آفتاب برای جلوگیری از سرطان پوست
سرطان بیماری پیچیدهای است که در صورت شناسایی زودهنگام میتوان با درمانهای مختلف آن را کنترل کرد. بنابراین، مراقبتهای بهداشتی منظم، آگاهی از علائم و مراجعه به پزشک در صورت بروز هرگونه تغییر در بدن، میتواند در تشخیص زودهنگام و افزایش شانس درمان مؤثر باشد.
جدول انواع سرطان و نحوه درمان
در زیر جدولی از انواع رایج سرطانها و روشهای درمان آنها آورده شده است:
source