به گزارش خبرگزاری ایمنا، اندکی به عقب بگردید، کتاب داستان‌های دوران کودکی‌تان را یادتان هست؟ همان کتاب‌هایی که گاهی به زبان شعر کودکانه و گاهی به‌صورت داستان بودند؛ عکس‌های کودکانه زیبای آن‌ها، آنقدر جذاب بود که چشم از آن برنمی‌داشتیم و گاهی هم تلاش می‌کردیم روی دفتر نقاشی‌مان، عکسی شبیه آن را بکشیم، تعارف که نداریم، شاید اکنون نیز که سن ما بالا رفته، هربار در کنار کتاب‌فروشی‌هایی که کتاب‌های داستان کودک را می‌بینیم، جذب جلد روی آن می‌شویم و چند صفحه‌ای از آن را ورق می‌زنیم.
در واقع از گذشته تا کنون، کتاب کودک از مهم‌ترین ابزار برای کمک به خلاقیت، مهارت و هویت‌بخشی آن‌هاست، طوری که همواره یکی از دغدغه‌های خانواده‌های فرهیخته، انتخاب کتاب خوب برای فرزندشان است، اما اینکه در این بازار شلوغ و پر زرق و برق، یک کتاب خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد، از سوالاتی است که شاید ذهن خیلی‌ها را درگیر کرده‌است، به همین دلیل در این گزارش به این موضوع پرداختیم.
اهمیت جذابیت بصری در کتاب کودک
حسین روزبهانی، روانشناس بالینی و استاد دانشگاه به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: باید کتاب‌هایی را برای فرزندان خود انتخاب کنیم که علاوه‌بر جذاب بودن جلد، تصاویر رنگی و شاد داشته باشند، اهمیت این موضوع به اندازه‌ای است که می‌توانیم از والدین بخواهیم کتاب‌هایی را تهیه کنند که قالب آن به جای متن، تصویر باشد؛ به‌طور کلی می‌توان گفت کتاب‌ها با قالب متن، بیشتر ۱۵ صفحه و قالب تصویری، بیش از ۳۰ صفحه نباشد، زیرا ممکن است برای کودک خسته‌کننده شود.
وی می‌افزاید: بهتر است کتابی برای کودک انتخاب شود که بتواند شخصیت‌های داستان را به‌صورت مصور ببیند و به‌طور غیرمستقیم، مسائل زندگی از جمله موضوعات اجتماعی و فرهنگی را بیان کند؛ نکته بسیار مهم این است که کودک، ظرفیت داستان‌های بسیار غم‌انگیز را ندارند، بنابراین باید کتاب‌هایی برای او انتخاب کنیم که پایان خوبی داشته باشد.
روانشناس بالینی و استاد دانشگاه عنوان می‌کند: انتخاب کتاب با محتوای خلاقانه و با محتوایی که با ظرفیت و دانش کودک هم‌خوان باشد نیز اهمیت زیادی دارد، طوری که کودکان، کتاب‌هایی را می‌پسندند که شخصیت‌های داستان از همان ابتدا مشخص شده و تصاویری از آن نیز وجود داشته باشد.
به کودکان خود کتاب هدیه دهید
روزبهانی خاطرنشان می‌کند: به طور کلی، کتاب‌ها می‌توانند تأثیر زیادی روی شخصیت کودکان داشته باشند، زیرا می‌توانند مباحثی را به او آموزش دهند که در آینده برای او کمک کننده خواهد بود؛ در این راستا، شخصیت اصلی و قهرمان داستان به الگویی خوب برای کودک تبدیل می‌شود زیرا با او همانندسازی می‌کند و خود را جای آن می‌گذارد.
وی تصریح می‌کند: اگر کتاب نامناسبی برای کودکان انتخاب کنیم، شاهد تأثیرات منفی خواهیم بود؛ به‌ویژه در کودکان زیر ۷ سال که هر محتوایی را باور می‌کنند، دیدن یک شخصیت اصلی جذاب و داستان مناسب در شکل‌گیری هویت و خلاقیت او بسیار مؤثر خواهد بود.
روانشناس بالینی و استاد دانشگاه بیان می‌کند: والدین باید علاوه‌بر توجه به رده‌سنی به انتخاب کودک خود توجه کنند و قبل از خرید، محتوا آن را مورد بررسی قرار دهند که محتوای خوب و خلاقانه‌ای داشته باشد و محتوای آن موجب ارتقای شخصیت کودک شود؛ همچنین رواج فرهنگ هدیه کتاب به کودک در کنار اسباب‌بازی و لباس، موجب تشویق او به کتابخوانی در آینده شود.
چگونگی بیان محتوا از خود محتوا مهم‌تر است
سارا موسوی، نویسنده کودک و نوجوان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: هر نوع کتاب، به‌ویژه کتاب کودک و نوجوان باید دغدغه مخاطب خود را بیان کند و متناسب با زمانه، اتفاقات و شرایطی باشد که شخص در آن زندگی می‌کند؛ در واقع اگر ما نیازهای مخاطب را نشناسیم، هرچقدر هم کتاب بنویسیم، برای مخاطب جذاب نخواهد بود، البته وقتی می‌گوئیم دغدغه کودک، منظورمان مشکل کودک نیست، بلکه موضوعی است که او با آن سروکار دارد.
وی می‌افزاید: بیشتر محتواهایی که از خلقت بشر تا امروز وجود داشته‌اند، تغییری نداشتند، برای مثال، ارزش‌ها، همچنان ارزش به حساب می‌آیند؛ مسائل زیادی همچون مهارت‌های زندگی، آثار فانتزی وجود دارند که می‌توان از نگاه کودک به آن پرداخت و به‌عنوان محتوا از آن استفاده کرد، اما مهم‌تر از خود محتوا، چگونگی ارائه آن است؛ در عصر حاضر، شکل و فرم، بسیار اهمیت دارد؛ این موضوع را می‌توان به لباس پوشیدن تشبیه کرد که انسان‌ها از گذشته تا کنون به آن توجه داشتند و کارکرد آن بدون تغییر است، اما نوع آن با گذشت زمان تغییر کرده است.
نویسنده کودک و نوجوان ادامه می‌دهد: بعضی از کتاب‌هایی که امروز در بازار وجود دارند، دارای موضوع جدیدی هستند، اما فرم آن‌ها متعلق به دهه‌ها گذشته است؛ در واقع محتوا و فرم در کنار هم باید بتوانند برای مخاطب امروز حرفی برای گفتن داشته باشند.
داستان‌های ابرقهرمانی و افسانه‌ای، قصه‌های محبوب کودکان و نوجوانان امروز
موسوی ادامه می‌دهد: کتاب‌های کودک و بزرگسال از نظر ساختار باهم تفاوتی ندارند و آنچه آن‌ها را متمایز می‌کند، مفاهیمشان است؛ کتاب کودک باید به اندازه فهم کودک، دایره واژگان، تجربه زیسته و نزیسته او باشد؛ گاهی می‌توان یک موضوع را هم برای کودک و هم برای بزرگسال کار کرد، اما نحوه بیان آن بسیار متفاوت است، البته بعضی کتاب‌ها وجود دارند که تنها متعلق یک قشر خاص هستند، برای مثال کتابی که تنها برای خردسال است و مورد پسند کودک قرار نمی‌گیرد، زیرا ظرفیت و پذیرش متفاوتی دارند.
وی با اشاره به داستان‌های کهن و اساطیری ادبیات فارسی تصریح می‌کند: داستان‌هایی همچون شاهنامه، موضوعات جالبی دارند و با وجود اینکه قرن‌ها از نگارش آن گذشته، موضوعات ابرقهرمانی، افسانه‌ای، جادویی و… برای کودک و نوجوان امروز جذاب است زیرا تخیل آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین اگر بتوانیم این مفاهیم را ساده‌سازی و ارائه کنیم، می‌توانیم آثار دیگری همچون گلستان، بوستان، مثنوی معنوی را در اختیار کودکان بگذاریم.
نویسنده کودک و نوجوان می‌گوید: نویسندگان باید وقتی شروع به نوشتن کنند که حرفی برای گفتن داشته باشند که لازمه آن مطالعه فراوان است.
به گزارش ایمنا، کتاب، هنوز هم یار مهربانی برای کوچک و بزرگ است؛ دوست خوبی که می‌تواند ناگفته‌های زیادی را به کودکان یاد دهد و به آینده‌شان کمک کند؛ بر کسی پوشیده نیست که هر رده سنی متناسب با دوره رشدی که طی می‌کند، میزان و کیفیت درک متفاوتی از مفاهیم مختلف دارد، بنابراین می‌توان گفت که از میان تمام ویژگی‌ها، توجه به رده سنی کتاب و چگونگی ارائه محتوا از هر چیز دیگری مهم‌تر است.
source