حجاب با به نیزه کردن و ایجاد بلبشو، حفظ نمی‌شود. امیدوارم این دیباچه چشم دغدغه‌مندان را بر واقعیت مطروحه در این یادداشت نبندد. اینکه ارزش حجاب و حفظ این مولفه فرهنگی برای جامعه، امری حیاتی است، قبول؛ اما برای آنکه بتوان سیاستگذاری موفق در این باره داشت باید نحوه مواجهه درست با آن نیز توسط فعالان اجتماعی درک شود. به‌نظر می‌رسد، یکی از دلایلی که سیاستگذاری حجاب را در سال‌های اخیر با بن بست مواجه کرده، سیاسی کردن و دمیدن بر جنبه ایدئولوژیک موضوع حجاب است.
این مسئله تا جایی پیش رفته که مشروعیت نظام سیاسی، به این سنگر فرهنگی پیوند خورده است؛ علاوه‌بر این، در باور عمومی بخشی از جامعه برخلاف دیدگاه مقام معظم رهبری، افراد محجبه طرفدار نظام سیاسی و کسانی که شل حجاب هستند، مخالف آن شناخته می‌شوند.
در این شرایط است که سیاستگذاری برای حجاب ملاحظات بیشتری را می‌طلبد، جناحی کردن این موضوع همچون ریختن بنزین بر آتش ولنگاری است. به طوری که نه تنها راه به جایی نمی‌برد که حتی موجب می‌شود حاکمیت هزینه بیشتری را برای مقابله و سامان دادن به این وضعیت متحمل گردد.
بنابراین تحصن غیرقانونی برای اجرا شدن قانونی نافرجام و دخیل کردن نزاع‌های سیاسی در آن، فقط و فقط به قربانی کردن ارزش حجاب در یک دعوای عاطل‌وباطل منتهی می‌شود.
اساساً این مسئله تنها راه گفت‌وگو و تبیین ارزش اخلاقی پوشش را می‌بندد. زمانی که ابعاد سیاسی و جناحی یک مسئله در جامعه پررنگ شود، نمیتوان برای حل آن با تمامی اقشار جامعه وارد تعامل و همکاری شد.
در این شرایط طرفین عمده ظرفیت خود را به تیکه‌پرانی و لجاجت‌های سیاسی سپری کرده و قضاوت و پیش‌داوری بر استدلالات درست کارشناسی پیشی می‌گیرد. به طوری که نمیتوان ابعاد متعددی که ارزش حجاب دارد را مورد مباحثه قرار داد و به بازتولید کارکردهای درست حجاب پرداخت.
در ساحت سیاستگذاری نیز به جای پرداختن به نحوه کنش مناسب درباره آن، بحث به خط کشی‌های جناحی و دو قطبی‌های سیاسی می‌گذرد. از این رو، نمیتوان تصمیمی جمعی و عقلانی درباره آن گرفت. همچنین این مسئله دست‌آویزی برای برخی از سوءاستفاده‌های سیاسی و انتخاباتی نیز قرار می‌گیرد.
علاوه بر این با پررنگ شدن این موضوع بسیاری از موضوعات دیگر که در حوزه زنان وجود دارد به حاشیه می‌رود و به دست فراموشی سپرده می‌شود.
از سوی دیگر انعکاس این نحوه کنش تحصن‌کنندگان برای عموم جامعه نیز چندان خوشایند نیست. این تصویر برای گروهی که از ابتدا حجاب را منتسب به تندروها کرده و آن را خارج از عقلانیت شمرده، خوراک رسانه‌ای جذابی فراهم می‌آورد. یعنی حجاب فاطمی با کارکردها و محاسن دلچسب آن، در حد سیاهی افراط، تقلیل می‌یابد و از اولویت بسیاری از دختران نوجوان که گرفتار تبلیغات سوء دشمنان اسلام هستند، خارج می‌شود.
*ایدئولوژیک‌سازی و تضعیف وجهه قانونی حجاب، گل‌کاری متحصنین*
علاوه بر این، غیرقانونی بودن این تحصن و برخوردهایی که با نیروهای فراجا در این تحصن شده‌است باب رفتارهای غیرقانونی و آنارشیک را باز می‌کند. اگر درگیری با نیروهای مظلوم فراجا که برای ادای یک امر قانونی پا به میدان گذاشته امری مطلوب است تمامی اقشار جامعه نیز می‌توانند خود را محق بدانند که در راستای رسیدن به اهداف خود چنین غلطی مرتکب شوند.
بنابراین، نحوه کنش و مطالبه برای احیای یک ارزش درست در جامعه نیز اصول و روش مناسب خود را دارد. چه بسا با روش‌های نادرست و غلط، مسئله بحرانی‌تر شده و راه برای هر نوع اقدام موثر و متعالی دیگر بسته شود.
در برهه کنونی که موضوع حجاب تلاطم‌های بسیاری را از سر گذرانده، باید از هر اقدامی که این مسئله را سیاسی و ایدئولوژیک می‌سازد و آن را از مسیر اصولی خارج می‌کند، جلوگیری شود. زیرا بسیاری از افراد همچون راقم این سطور، با وجود اینکه طرفدار این ارزش و موافق سیاستگذاری کارشناسی شده درباره آن هستند؛ ناچار می‌شوند با این گل‌کاری متحصنین مخالفت کرده و راه برای یک کنش جمعی عاقلانه قفل می‌شود.
*دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی دانشگاه تهران
source