همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: گایا، فضاپیمای آژانس فضایی اروپا از زمان آغاز مأموریت خود، با استفاده از ابزارهای پیشرفته به نقشهبرداری سهبعدی از کهکشان راه شیری پرداخته است. این فضاپیما با دقتی بیسابقه، موقعیت، فاصله، حرکت، و ویژگیهای فیزیکی ستارگان را اندازهگیری کرده و دادههایی فراهم آورده که درک ما از ساختار و تکامل کهکشان را متحول ساخته است.
دستاوردهای علمی بینظیر و چشمی بیهمتا در آسمان
گایا در طول مأموریت خود موفق به کشف هزاران سیارک، دنبالهدار و حتی ردی از امواج گرانشی شده است. دادههای این فضاپیما به اخترشناسان امکان داده تا ساختار و تکامل کهکشان راه شیری را با جزئیاتی بیسابقه ترسیم کنند و به بررسی ماده تاریک، پیشبینی برخوردهای کهکشانی، و جستوجو برای سیارههای فراخورشیدی بپردازند.
پایان مأموریت، آغاز تأثیرگذاری ماندگار
هرچند عملیات علمی گایا اکنون به پایان رسیده، اما تیم مأموریت در حال آمادهسازی انتشار آخرین مجموعهدادههای آن است که قرار است در اواخر سال ۲۰۲۵ در اختیار عموم قرار گیرد. این اطلاعات که شامل جزئیات بیشتری از حرکت ستارگان و خصوصیات فیزیکی آنهاست میتواند رمزهای جدیدی از پیدایش و آینده کهکشان را فاش کند.
بیشتر بخوانید :
چرا گایا باید خاموش شود؟
به گفته مسئولان آژانس فضایی اروپا، منابع سوخت گایا روبهپایان است و کنترل دقیق موقعیت آن دیگر ممکن نیست. با نزدیکشدن به لحظهای که دیگر امکان هدایت دقیق فضاپیما وجود نخواهد داشت، تصمیم گرفته شد مأموریت علمی به شکل رسمی متوقف شود تا از انحراف و خطرات احتمالی جلوگیری شود.
میراثی فراتر از انتظار
گایا نهتنها موقعیت و حرکت ستارگان را مشخص کرد، بلکه درک ما از جهان را متحول ساخت. این فضاپیما به ابزاری حیاتی در بررسی ماده تاریک، پیشبینی برخوردهای کهکشانی، و حتی جستوجو برای سیارههای فراخورشیدی بدل شد. بسیاری از مدلهای کیهانی امروز، بدون دادههای گایا، دچار نقصان خواهند بود.
هرچند مأموریت گایا به پایان راه رسیده، اما دیدی که به انسانها بخشیده، تازه آغاز راهی نو است. میراث علمی این پروژه نهتنها در کتابهای درسی، بلکه در آسمان شب نیز باقی خواهد ماند؛ چون ستارگان دیگر برای ما ناشناخته نیستند، بلکه مانند دوستانی هستند با نام و نشانی مشخص.
source