حضور بانوان در موسیقی نواحی محدود است

نشست خبری هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ با حضور احمد صدری (سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، فرخنده جلالی (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان)، محمدعلی مرآتی (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران) و فواد توحیدی (دبیر جشنواره)، در محل ساختمان دفتر موسیقی برگزار شد.

در ابتدای نشست، احمد صدری ضمن اشاره به تأخیر در برگزاری دوره هفدهم گفت: «این دوره از جشنواره با اندکی تأخیر برگزار خواهد شد، اما طبق وعده‌ای که در سال گذشته داده بودیم، هفته آینده جشنواره برگزار می‌شود. همچنین‌ دوره هجدهم نیز در سال جاری برگزار خواهد شد، اما زمان دقیق آن منوط به تشکیل شورای سیاست‌گذاری است. احتمالا دوره هجدهم در نیمه دوم سال برگزار خواهد شد».

او تأکید کرد: «تلاش داریم‌ جشنواره موسیقی نواحی صرفا به اجراهای صحنه‌ای محدود نماند و ابعاد مختلف موسیقی نواحی، از جمله آموزش، پژوهش و مستندسازی نیز مورد توجه قرار گیرد».

فرخنده جلالی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان، در ادامه این نشست گفت: «میزبانی جشنواره به استان هرمزگان سپرده شد؛ استانی که سال‌ها محل زیست، همزیستی و تعامل اقوام مختلف ایران بوده و این تنوع قومی، بستری غنی برای موسیقی نواحی ایجاد کرده است».

او با قدردانی از معاونت هنری وزارت ارشاد بابت واگذاری میزبانی به این استان، افزود: «پس از انتقال میزبانی، حامیان فرهنگی استان، بخش خصوصی و اتاق بازرگانی برای تأمین منابع مالی جشنواره پای کار آمدند. هدف ما روشن نگه‌داشتن چراغ موسیقی نواحی و انتقال آن به نسل‌های آینده است».

جلالی با اشاره به جزئیات شرکت‌کنندگان گفت: «در این دوره ۳۴ گروه از ۲۲ استان کشور حضور دارند. استان هرمزگان به عنوان میزبان با شش گروه و استان‌های سیستان‌و‌بلوچستان، گیلان، فارس، خراسان رضوی، خراسان شمالی و خوزستان هر‌کدام با دو گروه در جشنواره شرکت می‌کنند. دیگر استان‌ها نیز هرکدام با یک نماینده حضور دارند».

او ادامه داد: «تک‌نوازی، دونوازی و گروه‌نوازی در این دوره تنوع شنیداری قابل توجهی ایجاد کرده است. در بخش تک‌نوازی، ۱۲ اجرای متفاوت خواهیم داشت».

جلالی درباره بخش پژوهشی گفت: «در این دوره، ۲۰ محقق و پژوهشگر موسیقی نواحی حضور خواهند داشت. این پژوهشگران علاوه بر بررسی اجراها، به بررسی سازها و ابزار موسیقی نواحی نیز می‌پردازند».

او همچنین افزود: «در حاشیه جشنواره، به معرفی سازهای بومی نظیر عود و جفتی که در استان هرمزگان امکان ساخت آنها وجود دارد خواهیم پرداخت. همچنین برنامه‌ای برای تجلیل از مفاخر موسیقی نواحی در نظر گرفته شده است».

مدیرکل فرهنگ و ارشاد هرمزگان درباره اجرای برنامه‌های عمومی جشنواره گفت: «سالن اصلی اجراهای این دوره از جشنواره، در فرهنگسرای طوبی خواهد بود. همچنین گروه‌هایی به نوار ساحلی بندرعباس و بازارهای پرتردد اعزام می‌شوند تا از این طریق بتوانیم موسیقی نواحی را به میان مردم ببریم».

جلالی درباره نحوه تماشای جشنواره برای علاقه‌مندان توضیح داد: «تمام رویدادهای جشنواره از پنجم تا هشتم اردیبهشت، از طریق تلویزیون‌های اینترنتی، صفحه تلوبیون و پلتفرم آپارات به صورت زنده پوشش داده خواهد شد».

او همچنین افزود: «فروش بلیت از هم‌اکنون آغاز شده است. قیمت بلیت برای عموم ۱۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده، اما برای هنرجویان موسیقی، دانش‌آموزان و دانشجویان، بلیت رایگان ارائه می‌شود. هدف از فروش بلیت‌ کسب درآمد نیست، بلکه ایجاد نظم در برگزاری رویداد است». فواد توحیدی، دبیر جشنواره، درباره نحوه انتخاب گروه‌ها گفت: «ما یک هیئت انتخاب داشتیم که هر‌یک از اعضا، گروه‌هایی را برای حضور معرفی کردند. برخی گروه‌ها نیز به انتخاب شخصی من وارد شدند. تلاش کردم از گروه‌های تکراری پرهیز شود و هنرمندان جدید یا آنهایی که سال‌ها در جشنواره حضور نداشتند، به میدان بیایند».

او با اشاره به چالش‌های این روند افزود: «برخی از افراد تصور می‌کنند‌ جای آنها در جشنواره همیشگی است، حتی تهدید کردند که در صورت حذف، جشنواره را دچار اختلال خواهند کرد. اما ما سعی کردیم معیار را بر شایستگی، نه سابقه صرف، بگذاریم».

توحیدی درباره تغییر رویکرد بخش پژوهشی گفت: «در این دوره، تمرکز ما بر شنیدن روایت‌های خودِ هنرمندان است. برای جلسات پژوهشی هیچ موضوع مشخصی را از پیش تعیین نکرده‌ایم. ترجیح می‌دهیم در نشست‌هایی صمیمی، به بررسی مباحث مختلف در عرصه موسیقی نواحی ایران بپردازیم».

دبیر جشنواره در ادامه افزود: «موسیقی نواحی برای بسیاری از مخاطبان عادی ناآشناست، اما اجرا در محیط عمومی باعث جذب آنها می‌شود. بسیاری از مخاطبان ما به‌ صورت تصادفی با گروه‌های موسیقی برخورد می‌کنند و جذب می‌شوند. به همین دلیل، دو بستر اجرا -بسته (سالن) و باز (میدانی)‌– در این دوره در نظر گرفته 

شده است».

توحیدی در پایان به حضور بانوان در جشنواره اشاره کرد و گفت: «امسال گروه‌هایی از بانوان نیز در جشنواره شرکت کرده‌اند. متأسفانه به‌ طور کلی حضور بانوان در موسیقی نواحی محدود است. شاید بهتر است خودِ بانوان هم در این زمینه تلاش و حضور پررنگ‌تری 

داشته باشند».