چگونه شورای نگهبان از مغایرت مصوبات با قانون اساسی جلوگیری می‌کند؟

به گزارش خبرگزاری ایمنا از البرز، هادی طحان نظیف ظهر امروز _سه‌شنبه شانزدهم اردیبهشت_ در مراسمی که به مناسبت دهه کرامت و بزرگداشت روز معلم در دانشگاه آزاد هشتگرد برگزار شد، به تبیین مفهوم «دادرسی اساسی» پرداخت و اظهار کرد: نقش شورای نگهبان در ساختار حقوقی جمهوری اسلامی ایران نیازمند شناخت بیشتر است.

وی ضمن تبریک اعیاد دهه کرامت و گرامیداشت روز معلم، از برگزارکنندگان مراسم، به‌ویژه بسیج دانشجویی و مسئولین دانشگاه، به خاطر فراهم کردن زمینه این دیدار تشکر کرد.

سخنگوی شورای نگهبان دادرسی اساسی را “فرایند صیانت از حاکمیت قانون اساسی در عرصه عمل” معرفی کرد و افزود: این‌که مصوبات مجلس، اقدامات دولت و تصمیمات نهادهای عمومی مغایرتی با قانون اساسی نداشته باشند، نیازمند سازوکار حقوقی و قضائی مشخصی است.

طحان نظیف تأکید کرد: این موضوع نه تنها منحصر به ایران نیست، بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا، از جمله آلمان، فرانسه، آمریکا، ایتالیا و ترکیه نیز وجود دارد.

وی به تقسیم‌بندی نظام‌های نظارتی پرداخت و گفت: دادرسی اساسی یا به نهادهای قضائی سپرده می‌شود (مانند آمریکا و آلمان)، یا به نهادهای غیرقضائی سیاسی مانند شورای قانون اساسی در فرانسه. در ایران نیز شورای نگهبان این وظیفه را بر عهده دارد.

مفهوم دادرسی اساسی

سخنگوی شورای نگهبان با معرفی کتابی از انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان به نام «دادرسی اساسی تطبیقی»، تأکید کرد: بررسی تطبیقی نظام‌های حقوقی مختلف می‌تواند در شناخت بهتر این مفهوم کمک کند.

طحان نظیف در ادامه به ساختار شورای نگهبان اشاره کرد و با ذکر این‌که این شورا متشکل از فقها و حقوقدانان است، آن را نهادی غیرقضایی در حوزه دادرسی اساسی دانست که بررسی مصوبات مجلس و اساسنامه‌های دولتی را از منظر مطابقت با شرع و قانون اساسی بر عهده دارد.

نقش شورای نگهبان در تصویب قانون

وی با اشاره به اصل ۷۵ قانون اساسی و ایراداتی که در زمینه بار مالی طرح‌ها مطرح می‌شود، گفت: ایرادات شورای نگهبان در این زمینه نه تنها به نفع مردم بلکه در راستای تضمین اجرای درست قانون است؛ چرا که تصویب قانونی بدون پیش‌بینی اعتبار، بی‌اعتباری قانون را در پی دارد.

سخنگوی شورای نگهبان با ذکر مثالی از بررسی مصوبه تشدید مجازات اسیدپاشی در مجلس دهم، به حساسیت شورای نگهبان نسبت به حقوق معنوی آسیب‌دیدگان، به‌ویژه بانوان اشاره کرد و افزود: نباید تنها ضرر مادی در نظر گرفته شود، بلکه آسیب‌های روانی و معنوی نیز باید مورد توجه قرار گیرند.

طحان نظیف در پایان با تأکید بر جایگاه ویژه قانون اساسی در ساختار سیاسی و حقوقی کشور، از شورای نگهبان به‌عنوان نهاد صیانت‌کننده از این قانون یاد کرد و آن را تضمین‌کننده حقوق مردم، آزادی‌های اساسی، اصل حاکمیت قانون و مشروعیت نظام حقوقی کشور دانست.