دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اخیراً از زلسنکی خواسته بود که آتش بس را بپذیرد، او همچنین برای جبران هزینههای جنگ، پیشنهاد دسترسی ایالات متحده به منابع معدنی کمیاب اوکراین را مطرح کرده بود.
تحلیلگران معتقدند زلسنکی به خاطر وابستگی شدید به غرب و آمریکا راهی جز پذیرش خواسته ترامپ نداشت.
زمینه تاریخی وابستگی اوکراین به آمریکا
پس از بحران ۲۰۱۴ و الحاق کریمه به روسیه، اوکراین بهتدریج وابستگی اقتصادی، نظامی و سیاسی خود به غرب، بهویژه آمریکا، را افزایش داد. انقلاب میدان، کنار رفتن دولت متمایل به روسیه و روی کار آمدن دولتهایی که به غرب نزدیک بودند، زمینهساز این وابستگی شد. با آغاز جنگ در سال ۲۰۲۲، این روند شدت بیشتری گرفت. حمایت مالی و تسلیحاتی آمریکا و اروپا از کییف، اوکراین را بهطور کامل در مدار غرب قرار داد. هرچند این حمایتها در ابتدا تحت شعار استقلال و دفاع از تمامیت ارضی اوکراین صورت گرفت، اما در عمل، کنترل بسیاری از تصمیمات راهبردی این کشور به دست آمریکا افتاد.
برگزاری مذاکرات بین مقامات ارشد اوکراین و آمریکا در جده و اعلام پذیرش شرایط واشنگتن از سوی زلنسکی نشان از تغییر روند تصمیمگیری در کییف دارد.
پیشنهاد آتشبس ۳۰ روزه در سراسر جبهههای جنگ، ازجمله دریا و زمین، اقدامی است که بدون همراهی روسیه، تأثیر محدودی خواهد داشت. نکته مهم این است که اوکراین، برخلاف مواضع اولیهاش که تأکید بر مقابله حداکثری با روسیه داشت، اکنون ناچار به پذیرش شرایط آمریکا شده است. زلنسکی در اظهاراتش بهصراحت اشاره کرده که آمریکا باید روسیه را متقاعد کند، که نشاندهنده از بین رفتن قدرت مانور مستقل اوکراین در صحنه دیپلماتیک است.
چرا اوکراین مجبور به پذیرش آتش بس شد؟
عوامل متعددی باعث شدند که اوکراین از مواضع اولیه خود کوتاه بیاید و شرایط آمریکا را بپذیرد. یکی از این عوامل کاهش حمایت غرب بود.
در ماههای اخیر، کمکهای نظامی و مالی آمریکا و اروپا به اوکراین کاهش یافته است. مشکلات داخلی آمریکا، انتخابات پیش رو و فشار افکار عمومی باعث شد که واشنگتن دیگر مانند گذشته، حمایت بیقیدوشرطی از اوکراین نداشته باشد.
با طولانی شدن جنگ و فرسایش نیروهای اوکراینی، ادامه نبرد بدون تغییرات راهبردی دشوار شده است. ارتش اوکراین در بسیاری از مناطق نتوانسته دستاوردی داشته باشد، درحالیکه روسیه همچنان مناطق اشغالی را در کنترل خود دارد.
از سوی دیگر برخی کشورهای اروپایی، ازجمله فرانسه و آلمان، بهطور غیرمستقیم به اوکراین توصیه کردند که بهدنبال راهحلهای دیپلماتیک باشد. این کشورها تمایل ندارند جنگ تا بینهایت ادامه پیدا کند، زیرا هزینههای اقتصادی و سیاسی آن برای اروپا سنگین شده است.
پذیرش شرایط آمریکا از سوی زلنسکی نشان داد که اوکراین، بهعنوان کشوری که وابستگی شدیدی به واشنگتن دارد، در تصمیمات راهبردی خود استقلال کافی ندارد. در ابتدا، مقامات اوکراینی بر ادامه جنگ و بازپسگیری مناطق اشغالی تأکید داشتند، اما اکنون با کاهش حمایت غرب، چارهای جز تبعیت از خواست واشنگتن ندارند.
این مسئله نشان میدهد که کشورهایی که به یک قدرت خارجی وابسته شوند، در نهایت مجبور خواهند شد تصمیمهایی را بپذیرند که لزوماً در راستای منافع ملیشان نیست.
source