سبزی‌هایی که می‌توان در آپارتمان داخل گلدان کاشت!

این روزها همه به اهمیت مصرف مواد غذایی اورگانیک واقف هستند. اغلب میوه‌ها و سبزی‌های بازاری با کودهای شیمیایی، سموم و آفت‌کش‌های شیمیایی پرورش یافته‌اند. بخشی از این مواد شیمیایی از طریق گیاه وارد بدن انسان می‌شود که آسیب‌هایی را به همراه دارد. با کاشت سبزی در گلدان‌های کوچک و بزرگ می‌توانید بخشی از مواد خوراکی خانوار را تهیه کنید. سبزی‌های کاشته شده در خانه بسیار سالم و خوش‌طعم‌تر هستند.

پیش از شروع کاشت سبزی در گلدان، به چند نکته کاربردی و کلی اشاره خواهیم کرد.

زمان کاشت سبزیجات و صیفی جات

زمان کاشت سبزیجات و صیفی‌جات وابستگی شدیدی به نوع آنها و شرایط محیطی دارد. برخی از گیاهان دوستدار سرما و برخی از آنها گرما دوستند. برخی در هوای معتدل و برخی در هر شرایطی قابل‌کاشت هستند. حتی برخی از انواع یک گونه هم ممکن است با هم تفاوت داشته باشند. پس زمان مناسب برای کاشت را باید باتوجه‌به نیازهای گیاه مورد نظرتان و شرایط آب و هوایی منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید به دست آورید.

دانه و بذر را درست انتخاب کنید

اگر شما یک مبتدی در باغبانی هستید، بهتر است که دانه‌هایی را انتخاب کنید که رشد آنها آسان است. برخی از بهترین انتخاب‌ها عبارتند از کاهو، گوجه فرنگی، نخود، لوبیا، تربچه، ریحان، آویشن و غیره اما توصیه می‌کنیم با مقدار کم شروع کنید.

آن مقدار که نیاز دارید بکارید و در مورد آنچه خانواده‌تان می‌خورد فکر کنید؛ همچنین در نظر داشته باشید که برخی از سبزیجات در طول فصول قابل کشت هستند، در حالی که برخی دیگر فقط یک‌بار سبز می‌شوند.

اما مهم‌ترین نکته تهیه بذر مرغوب است. برای اینکه همین ابتدای کار ناامید نشوید و همه بذرها سبز بشوند حتما بذر خوب و سالم تهیه کنید.

انتخاب نوع گلدان مناسب

تمام این سبزیجات به خاک و گلدان با آب‌کشی مناسب نیاز دارند. بنابراین یا باید از گلدان‌های سوراخ‌دار استفاده کنید و یا پیش از اضافه کردن خاک، ردیفی از سنگ در گلدان قرار دهید. اگر گلدان‌ سوراخ‌دار را انتخاب کردید، فراموش نکنید که یک زیرگلدانی هم برای آن تهیه کنید.

انتخاب خاک مناسب

برای کاشت سبزی در گلدان، خاک میکس و یا در صورت دلخواه خاک ارگانیک تهیه کنید. تقریبا هر گیاهی به خاک متفاوتی نیاز دارد، اما خاک میکس برای شروع مناسب خواهد بود. خاک مناسب برای کاشت سبزی‌ها را از گل‌فروشی‌ها تهیه کنید.

انتخاب محل مناسب

اکثر سبزیجات برای رشد به نور خورشید و فضای تقریبا گرم در طول روز نیاز دارند. پنجره‌های نورگیر برای کاشت سبزی در گلدان گزینه بسیار مناسبی خواهند بود. اگر چنین پنجره‌ای ندارید و یا دمای محیط خنکی دارید، از لامپ رشد گیاه مناسب استفاده کنید. این چراغ‌ها به بهینه کردن نور و دما بدون توجه به شرایط محیطی کمک بسیاری خواهند کرد.

تراس و بالکن برای این کار خوب است اما در صورت نداشتن تراس، روی پنجره‌های آفتاب‌گیر حساب کنید. اگر نور خانه خوب است چند گلدان زیبا تهیه کنید. از جعبه‌های چوبی میوه و باکس گل و … هم می‌توانید برای کاشت سبزی استفاده کنید. برای داخل خانه، گلدان مناسب‌تر است.

گلدان‌ها را نزدیک پنجره آفتاب‌گیر خانه قرار دهید و هر روز صبح آنها را به اندازه کافی آبیاری کنید. بعد از این که بذر سبزی‌ها رشد کردند، می‌توانید اسپری آب روی برگ انجام دهید تا شادابی بیشتری داشته باشند و تر و تازه‌تر به نظر برسند.

دستکش و بیلچه باغبانی و اسپری آب یا آبپاش هم به کارتان می‌آید.

چه سبزیجات و صیفیجاتی را می‌توانیم در خانه پرورش دهیم؟

کاشت سبزی خوردن در خانه بسیار ساده است، بدون نیاز به مراقبت خاص و با کمی رسیدگی می‌توانید سبزی خوردن را در خانه خود پرورش دهید.

کاشت شاهی در گلدان

شاهی رشد و نگهداری بسیار ساده‌ای دارد و برای برای شروع کاشت سبزی در آپارتمان مناسب است. شاهی با نام ترتیزک هم شناخته می‌شود. این سبزی خوردن کمی طعم تند می‌دهد. سبزی شاهی گیاهی یک‌ساله است، برای سلامتی مزایای مختلفی دارد و از گیاهان دارویی نیز محسوب می‌شود. پس از کاشت بذر شاهی نیازی نیست مدت زیادی برای به ثمر نشستن آن صبر کنید؛ شاهی بسیار سریع رشد می‌کند.

• بذرهای شاهی را ۲۴ ساعت در آب بگذارید.
• سپس درون گلدانی، ترکیبی از کوکوپیت و پیت ماس را بریزید و بذرها را در عمق نیم سانتی متری خاک بکارید.
• حالا روی آن را با کمی خاک بپوشانید.
• تا زمانی که بذرها سبز شوند، خاک را مرطوب نگه دارید.

کاشت ریحان در گلدان

ریحان، یکی از محبوب‌ترین انواع سبزی خوردن و البته برگی محسوب می‌شود. گیاه ریحان یک‌ساله است و از طریق بذر به‌راحتی رشد می‌کند. اگر می‌خواهید ریحان معطر شما برگ‌های بزرگی داشته باشد، برگ‌های آن را بچینید تا با رشد بیشتری که پیدا می‌کند، به اندازه دلخواه شما برسد.

• برای کاشت ریحان گلدانی انتخاب کنید که حداقل ۱۰ سانتی‌متر پهنا و زه‌کشی مناسب داشته باشد.
• برای کاشت ریحان بهتر است بذرهای گیاه را یک ساعت قبل خیس کنید.
• وقتی بذرها باد کرد آماده کاشتن است. بذرها را در عمق یک سانتی‌متری خاک گلدان بکارید
• بین بذرها فاصله بگذارید با توجه به اندازه گلدان بین 5 تا 10 بذر کافی است.
• ریحان بعد از رشد شاخه‌های فرعی زیادی می‌زند و گلدان را کامل پر می‌کند.
• ریحان به گرما و نور خورشید زیاد علاقه دارد (حداقل ۶ ساعت نور مستقیم روزانه).
• خاک را هر ماه یک‌بار با کود ارگانیک یا کمپوست چای تقویت کنید.
• زمانی که دمای محیط بالاست، روزانه گلدان را آبیاری کنید و در دمای معمولی، یک روز در میان این کار را انجام دهید.
• هرس کردن گیاه نیز به افزایش ثمردهی آن منجر خواهد شد. زمانی که برگ‌های بالایی حدود ۱۵ سانتی‌متر شدند، آنها را هرس کنید. با رشد گیاه، هرس را ادامه دهید و گل‌هایی را که بالای آن رشد می‌کنند نیز جدا کنید.
• زمان برداشت از هر شاخه، چند برگ به‌آرامی جدا کنید. هرگز تمام برگ‌های یک شاخه را نچینید.

کاشت نعناع در گلدان

جدا از طعم خوب، نعناع به هضم غذا کمک می‌کند. چای نعناع به تسکین سردرد و خواب‌آلودگی نیز کمک می‌کند.

بذر یا نشاء نعناع را برای کاشت سبزی در گلدان تهیه کنید. گلدان بزرگ با عمق تقریبا ۲۵ سانتی‌متر انتخاب کنید؛ نعناع سبزی‌‌ای رونده است. گلدان را با خاک پر کنید و بذر یا نشاء را بکارید. گلدان را در جای پرنور قرار دهید و آبیاری منظم را فراموش نکنید.

برای برداشت نعناع از هر شاخه به‌آرامی چند برگ جدا کنید و هرگز تمام برگ‌های یک شاخه را نچینید.

کاشت رزماری در گلدان

رزماری گیاه بسیار خوش‌بویی است که مقدار زیادی کارنوسیک اسید دارد. کارنوسیک اسید نوعی آنتی‌اکسیدان است که از افزایش وزن جلوگیری می‌کند و سطح کلسترول را متعادل می‌سازد.

• بذر یا ساقه‌ای از گیاه رزماری را تهیه کنید و در گلدان با زه‌کشی مناسب بکارید.
• خاک آن را مخلوطی از دو برابر خاک گلدان و یک برابر شن درشت تهیه کنید.
• به‌منظور قلیایی کردن خاک، در هر ۱۲ سانتی‌متر از خاک، یک قاشق چای‌خوری آب‌لیموی زراعی (Agricultural lime) اضافه کنید.
• گلدان را در مکان نورگیر قرار دهید. رزماری با دریافت حداقل ۶ ساعت نور در روز، رشد بهتری خواهد داشت.
• تنها زمانی که سطح خاک خشک بود، آبیاری را انجام دهید. اجازه ندهید رطوبت خاک کاملا از بین برود.

کاشت جعفری در گلدان

جعفری یکی از سبزی‌های پرکاربرد در آشپزخانه است. جعفری از سبزی‌های برگی دوساله است که با بذر به‌راحتی می‌توانید آن را پرورش دهید.

نگهداری از گیاه جعفری بسیار آسان است. جالب اینکه جعفری نسبت به سرما هم مقاوم است. حتی در زمستان نیز می‌توانید گلدان‌های سبزی خوردن را پرورش دهید. به خصوص جعفری در فضای باز حتی در زیر برف هم دوام می‌آورد. در ضمن جعفری بیش از یک سال عمر می‌کند و گیاه یکساله نیست.

• پس از اینکه بذرهای جعفری را یک شب در آب خیساندید، بذرها را در صافی بریزید و آب اضافی آن را بگیرید تا کاملاً خشک شوند.
• سپس در گلدانی خاک لومی شنی با خاک برگ بریزید.
• پس از اینکه خاک را مرطوب کردید، بذرها را با فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر بکارید.
• آنها در عمق ۶ تا ۸ میلی متر از خاک باید کاشته شوند.
• بذرهای جعفری به نور کم نیاز دارند.

کاشت گشنیز در گلدان

گشنیز و جعفری بسیار شبیه به هم هستند. جعفری رنگ تیره‌تری دارد و برگ‌های آن کمی ضخیم و خشن‌تر است. گشنیز لطیف‌تر و روشن‌تر است و بریدگی‌های ریزتری در برگ‌های آن دیده می‌شود. ساقه گشنیز هم به دلیل بافت لطیف‌ترش، قابل خوردن است و طعم بسیار خوبی دارد. گشنیز سبزی یک‌ساله است، عمر کوتاه و رشد سریع دارد.

کاشت گوجه فرنگی در گلدان

معمولا گوجه‌فرنگی‌های کوچک یا همان گوجه گیلاسی بهترین انتخاب برای کاشت داخل منزل هستند پس اگر تصمیم به انجام این کار دارید این مورد را حتما در نظر بگیرید.

• گوجه فرنگی بعد از رشد فضای زیادی را اشغال می‌کند. در هر گلدان حداکثر 2 تا 3 بذر بیشتر نکارید.
• بهتر است ابتدا بذرها را به‌صورت جمعی در یک گلدان قرار دهید. وقتی بذرها به اندازه 10 تا 15 سانتیمتر رشد کرد؛ می‌توانید هر بذر را در یک گلدان، بکارید.
• برای اینکه گیاه به بار بنشیند لازم تا به طور هفتگی از کود کامل برای گلدان گوجه فرنگی استفاده کنید.
• یک گلدان ۱۵ سانتی‌متری (برای یک نشاء) و یا گلدان بزرگ‌تر (حدود ۳۰ سانتی‌متر) برای کاشت دو نشاء انتخاب کنید. برای حفظ باردهی گوجه‌فرنگی، هر دو هفته یک بار با کاشتن بذر، یک یا دو نشاء جدید خواهید داشت.
• گلدان را با خاک پر کنید و بذر را در عمق نیم‌سانتی بکارید.
• گیاه را آبیاری و رطوبت خاک را حفظ کنید.
• گلدان را در جایی قرار دهید که به مقدار کافی نور خورشید دریافت کند.
• هر از گاهی گلدان را بچرخانید تا همه گوشه‌ها نور کافی دریافت کنند.
• پس از حدود ۵ تا ۱۰ روز، اولین جوانه‌ها را خواهید دید.
• پس از دو هفته، کود ارگانیک به خاک اضافه کنید.
• باز هم آبیاری مرتب را فراموش نکنید و از غرقاب کردن خاک خودداری کنید.
• زمانی که رشد گیاه بیشتر می‌شود، بهتر است برای جلوگیری از شکستن ساقه‌ها، تکیه‌گاهی کنار آن قرار دهید.
• زمانی که گیاه گل داد، با انگشت به ساقه اصلی و شاخه‌های بزرگ ضربه بزنید تا گرده‌افشانی را میسر کنید.
• گوجه‌فرنگی‌های خانگی به بزرگی گوجه‌فرنگی‌های بازار نمی‌شوند، اما همان طعم را خواهند داشت. زمانی که گوجه‌فرنگی‌ها قرمز و سفت شدند، زمان برداشت آنها رسیده است. با قیچی یا با دست و به‌آرامی آنها را بچینید.

کاشت زنجبیل در گلدان

زنجبیل به‌ واسطه خاصیت تسکین‌دهندگی حالت تهوع و بیماری حرکت (motion sickness) و همچنین کاهش التهاب شناخته می‌شود. تحقیقاتی وجود دارد که مدعی است زنجبیل خام می‌تواند روی درد ماهیچه‌ها، علائم آرتروز و کاهش روند رشد سلول‌های سرطانی تأثیر مثبتی داشته باشد.

• زنجبیلی تهیه کنید، آن را در خاک و در یک گلدان نگه‌ دارید و دقت کنید تکمه‌های جوان آن رو به بالا قرار بگیرد.
• گلدان را در جایی قرار دهید که نور غیرمستقیم داشته باشد و منتظر دیدن اولین جوانه‌ها باشید.
• رطوبت خاک را به‌طور مداوم حفظ کنید. اجازه ندهید خاک خشک شود و یا در آب غرق باشد.
• برای برداشت زنجبیل کل زنجبیل را از خاک بیرون آورید، به اندازه نیاز از آن ببرید و دوباره به روش بالا آن را بکارید.

کاشت تربچه در گلدان

تربچه سبزی بسیار مناسبی جهت پرورش در منزل است چرا که از زمان کاشت تا برداشت آن مدت زیادی طول نمی‌کشد و برای کسانی که دوست دارند نتایج کارشان را زودتر ببینند بسیار مناسب است. پس اگر به دنبال کاشت سبزی و پرورش سریع آن هستید و دوست دارید به سرعت به نتیجه برسید حتما تربچه را امتحان کنید.

• گلدان تربچه باید در مکانی باشد که حداقل 6 ساعت نور آفتاب به آن بتابد.
• ابتدا خاک را آماده کنید خاک گلدان باید زهکش مناسب داشته باشد.
• بذرها را یک به یک در حفره‌های کوچک بکارید.
• روی بذرها را با خاک نرم بپوشانید.
• روزی 2 بار به گلدان با اسپری آب بدهید تا خاک خشک نشود.
• در کمتر از یک هفته برگ‌های تربچه از خاک بیرون می‌آیند.

نکات کاشت سبزی در گلدان در آپارتمان

• پس از پر کردن گلدان از خاک، خاک را کاملا مرطوب کنید و با دست سطح خاک را صاف و هموار کنید.
• بذرهای دارای پوست سخت مثل گشنیز یا جعفری را به مدت یک روز درون آب ولرم قرار دهید.
• ذرهای کوچک مثل بذر گیاه شاهی و ریحان را باید روی خاک بپاشید. بذرهایی مانند گشنیز و جعفری باید در عمق یک بند انگشت کاشته شوند. ریشه نعناع نیز باید درون خاک به عمل یک سانتی‌متر کاشته شود.
• پس از کاشت بذرها یا کاشت قلمه و ریشه سطح خاک را دوباره آبیاری کنید.
• در صورت امکان روی بستر کشت را با نایلون شفاف بپوشانید.
• بستر کشت را همیشه در یک مکان ثابت قرار بدهید. محیط باید ۳ تا ۵ ساعت نور مستقیم یا غیر مستقیم خورشید از پشت پنجره را دریافت کند.
• هر زمان که خاک گلدان خشک شد، با آبپاش خاک را مرطوب کنید.
• با رشد کامل سبزیجات می‌توانید بستر کشت را به طور کامل آبیاری کنید.
• پس از رشد کامل سبزی‌ها می‌توانید از کودهای طبیعی یا کودهای شیمیایی کامل طبق دستور روی پاکت کود استفاده کنید.
• اجازه بدهید که سبزیجات کامل رشد کنند؛ سپس برگ‌های آن‌ها را برداشت کنید و تا پر برگ شدن آن‌ها جوانه‌های تازه آن را جدا نکنید.

نحوه جلوگیری از هجوم آفات به سبزیجات

سبزیجات در یک محیط بسته و بهداشتی کم‌تر مورد هجوم آفات قرار می‌گیرند. اگر علائمی از حضور آفات روی برگ‌های سبزیجات مشاهده کردید، حتما از سموم محلول در آب مخصوص آفات استفاده کنید.